kuantum mekaniği

• ogrenmek istendigi takdirde burada vakit harcamayip shankar, sakurai, veya "kim tutar beni" deniyorsa landau okundugu taktirde ogrenilecek zarif teoridir. "ben insanustu mahlukum, bana varsayimlari ver ben sana tum teoriyi cikartayim" diyenler icin teorinin basit aksiyomlari soyle:
  
  1. bir parcacigin herhangi bir zamandaki hali, uzaya bagli kompleks degerli bir fonksiyon, psi(x) tarafindan verilir. bunun adi dalga fonksiyonu (halbuki klasik mekanikte parcacigin hali bir fonksiyon cinsinden degil iki tane sayi cinsinden veriliyordu: konum ve momentum). oyle ki psi'nin normunun karesi, |psi|^2 parcacigi nerede bulacagimizin olasilik dagilimidir
  
  2. her gozlenebilir fiziksel nicelik a'ya karsilik gelen bir lineer hermitian operator â vardir oyle ki â'nin ozdegerleri {a}, a yi olctugumuzde bulabilecegimiz degerlerdir. bunun yani sira bir sistemin a'sini olctugumuzde dalga fonksiyonu a'nin ozfonksiyonlarindan birine donusur.
  
  3. â'nin averaj degeri <a>=int[psi*â psi dx] dir. burada yildiz kompleks eslenik manasinda, int de integral.
  
  4. dalga fonksiyonu psi, su nezih dalga denklemine uyar: i.h d(psi)/dt=h(psi), ki burada h enerji operatoru, h=p^2/2m + v(x)
  ki burada v(x) parcacigin icinde barindigi potansiyel (mesela hidrojen atomundaki elektron icin v=-kq/r)
  
  5. sistem birden fazla es parcacik iceriyorsa |psi(x1,x2)|^2=|psi(x2,x1)|^2 olmalidir. yani parcaciklar ayirt edilemez oldugu icin iki parcacigin yerini degistirdigimizde sistem ayni kalir.
• bu işlere bulaşmadan önce richard feynman'ın şu sözünü kulağa küpe etmekte yarar vardır:
  
  "kuantum mekaniğini anladığınızı düşünüyorsanız, kuantum mekaniğini anlamamışsınızdır."
  
  (if you think you understand quantum mechanics, you don't understand quantum mechanics.)
• ekmeğini fizikçilerden çok "yaşam koçları" ve türevleri yemiştir.
• azıcık anladığınız zaman "abi kuantuma göre aynı anda iki yerde birden bulunabiliymuşuz" diyenlerle eğlenebildiğiniz hadise.
  (bkz: kuantum felsefesine göre yaşamak)
  (bkz: kendini elektron sanmak)
• asla tam olarak anlaşılamayacağı anlaşıldığında anlaşılmaya başlanabilen ..
• dersini aliyorsaniz eger, isleyeceginiz en buyuk gunah olasiligi negatif bulmaktir. soyle ki olasiligi dalga denklemini kompleks eslenigiyle carparak bulursunuz ve tanim geregi sonucun negatif olma olasiligi yoktur.
  negatif olasilik hesaplayip yanina "ben bi bok yedim, sonuc negatif cikti, ama nasil oldu bulamiyorum" notu dusen ogrencilere pek ilisilmese de, buldugu negatif sonucu bir de kutu icine alanlara o sorudan negatif puan verilmesi olasilik dahilindedir. kuantumda negatif olasilik olmaz ama negatif sinav sonucu olasiligi pozitif ve birden kucuktur.
• atomu,superiletkenlik, superakiskanlik gibi muhtesem etkileri aciklayabilen harika bir teoridir. calis calis bitmez , calis calis sikilmazsin da bu teoriyi, oyle de sevdirir kendisini kerata. yuzyilimizin en onemli teorisidir bence. her insanin az da olsa bilmesini istedigim, engin, kimi zaman firtinali, kimi zaman sakin,ama kesinlikle dalgali bir teoridir kendisi. saygiyla egilirim.
• konu hakkında, nobel ödüllü julian schwinger'ın quantum mechanics symbolism of atomic measurements isimli güzide bir kitabı vardır.
  
  kuantum mekaniğini hakkıyla öğrenmek isteyen her insanın, söz konusu kitabın girişinde (prologue) yer alan, schwinger'ın kuantum mekaniği hakkında olan konuşmasını okuması gerekmektedir. yanlış hatırlamıyorsam, schwinger bu konuşmayı sadece fizik öğrencileri için değil, genel olarak kuantumun ne olduğunu anlamaya çalışan herkes için yapmıştır. bu durumda tavsiyem sadece fizik öğrencileri için değil, kuantum mekaniği hakkında bilgi sahibi olmak isteyen herkes için geçerlidir.
  
  sağdan soldan bişeyler duyup zaten karmaşık olan konu hakkında kafanızı iyice karıştırmaktansa, bahsettiğim yazıyı okumanız sizin için çok faydalı olacaktır.
  
  not 1: özellikle yok efendim kuantum benlikmiş, kuantum ve düşünce gücüymüş, bu tarz saçma şeylere meyli olanlar için doğru bilgi edinmeleri ve yanlış yönlenmemeleri için yazıyı okumalarını tavsiye ederim. lütfen ama lütfen ota boka kuantum demeyin lan.
  
  not 2: emin olmamakla beraber, kitabın türkçesinin olduğunu sanmıyorum^*. çevirip buraya yazabileceğim kadar da kısa bir yazı değil. bu kötü bir durum. malesef.
• başlangıcı için tam bir tarih vermek mümkün: 1900…
  
  20. yüzyılda görülen teknolojik ve bilimsel devrimlerin kökü, 1900 yılında yapılmış ufak bazı gözlemlere dayanmakta. aslında 20. yüzyılın bilimde köklü değişiklikler getireceği, atomcu görüşü benimsemiş fizikçiler tarafından öngörülmekteydi. çünkü giderek artan sayıda olay ve gözlemler o zamanki yasalarıyla yeterli olarak tarif edilemez olmuşlardı. sorunlar özellikle elektron, atom gibi küçük parçacıklar ile bunların elektromanyetik alanlarla etkileşimlerini içeren olaylarda ortaya çıkmaktaydı. önceleri bu sorunları açıklayabilmek için bir takım özel maksatla vaysayımlar öne sürüldü. bu varsayımlar yardımıyla tekil olayların açıklanması yoluna gidildi. ama sonradan bu tür varsayımların sayısı o kadar artmaya başladı ki; artık, özellikle küçük sistemler fiziğinin tümden gözden geçirilmesi ve bazı fizik yasalarının yeniden formüle edilmesi gerekliliği doğdu. işte bu kapsamda ortaya çıkan teorilere “kuantum fiziği” adı veriliyor.
  
  atomlar, elektronlar gibi küçük parçacıklar üzerinde çalışırken kullanılan artık klasik fizik yasaları değil, kuantum fiziğinin yasalarıdır.
  
  ancak, kuantum fiziği küçük sistemler, yani atom ve atomaltı parçacıklar fiziğidir gibi bir izlenim tam doğru değildir. günlük yaşamımızda da kuantum fiziğinin sonuçlarını görmekteyiz. bilgisayarlar, cep telefonları vb. gibi mikroelektronik cihazlar ya da süperiletkenliktenler ve nükleer reaktörlerden enerji elde etmek de aslında kuantum fiziğinin bir sonucudur.
  
  eğer kuantum fiziği bilinmeseydi, bu tür olayların varlığından bile haberdar olunmayacaktı. dolayısıyla kuantum fiziği, küçük parçacıkların fiziğini incelerken ortaya çıkmıştır dense bile, günlük hayatımızdaki olaylarda, örneğin bilgisayarın düğmesine basıldığında, dijital saatlere ya da cern’de dünyayı yerinden oynatacak deneylere kalkışıldığında kuantum fiziğiyle karşı karşıyayız.
  
  kısacası bugün, kuantum fiziği olmadan fiziği, bilim ve teknolojiyi tartışmak pek eksik kalır.
  
  kuantum mekaniği, bu fiziğin matematiksel formülasyonudur.
  
  sivil sözlük alıntısı
• hesaplama yöntemidir. fiziksel ve kimyasal etkileşimleri kendi sınırıları içerisinde değerlendiren bi kurgudur.
  
  neyin doğru ve yanlış olduğunu belirleyen ülkesel yasaların bilim alanındaki karşılığıdır. bu mekanizma işe yarıyor olabilir ama eksik ve yanlış olan tarafları var. bunlar ilerleyen yüzyıllar içerisinde değişecektir. cevap veremediği bir çok şey mevcut. benim her zaman söylediğim bir şey vardır; mantığını özgür bırakırasan bilinmeyenleri algılayabilirsin. benim düşüncem ve maddeyi algılayışım bu yöndedir. formüller sonuca ulaşır ve gereklidir. ancak işleyişin arkasındaki gerçekleri bulmak için formül sadece yardımcı elemandır. bir hareketin hesaplamasını yapabilirsin, ama neden ve ne için olduğunu sana tüm gerçekleriyle göstermez. eksik yönleri olduğu açıktır ve süresi dolmadan değişicektir.