• belirsizlik ilkesi gereği bir parçacığın hem konumu hem de hızı tam olarak bilinemez, lakin hızı ile konumunun bileşimi duyarlılıkları birbirlerine ters oratılı olacak şekilde bilinebilirler.

    dalga mekaniginde her parçacık konumunun ve hızının ortak gösterimi olan bir dalga fonksiyonu ile ifade edilir. bu gösterime göre dalga genliğinin fazla olduğu yerler parçacığın uzayda bulunma ihtimalinin yüksek olduğu konumları, fonksiyonun değişimi de o fonksiyon ile anlatılan parçacığın hızını verir. düşük dalgalanmalı bir fonksiyon hassas konum bilgisi içerirken hız bilgisi belirsizleşir, hız bilgisi belirginleştiğinde fonksiyonun dalgalanması artar bu da uzaydaki konum bilinirliğini azaltır.

    burda anlatılanlardan biraz daha karmaşık ve ayrıntılı olan dalga fonksiyonunu formule eden scrodinger insanıdır; yukarda anlatılan yorumunu yapan da born insanı.

    insan demek mümkünse bunlara tabi.
  • dalga fonksiyonunun zamana göre değişimini hamiltonian adı verilen bir operatör kontrol eder. hamiltonian operatörü (enerji operatörü ) sistemin enerjisi ile yakından ilgilidir. kuantum sisteminin sahip olabileceği enerji değerlerini hamiltonian operatörü belirler. bunu veren denkleme de zamandan bağımsız schrödinger denklemi adı verilir. schrödinger denkleminin çözümü olan dalga fonksiyonunun karesi kuantum sistemi ile ilgili olasılıkları verir.
  • psi ile gösterilir.
  • beş önemli özelliği vardır:

    1. dalga fonksiyonu elektronun pozisyonunu belirtmek için 3 adet(kartezyen x,y,z) konum değişkeni kullanır.
    2. dalga fonksiyonu' nun genliği, dalganın şiddeti ile orantılıdır.
    3. bir elektronun, verilen konumda bulunma olasılığı dalga fonksiyonunun karesi ile doğru orantılıdır.
    4. elektron dağılımını, duran dalga olarak yorumlamak, dalga fonksiyonunun quantum sayısından kaynaklanır.
    5. dalga fonksiyonu ile tanımlanmış her elektron dağılımı seviyesi için o seviyeye ait bir enerji vardır.
  • (bkz: #71684043) numaralı entryde basitçe söz ettiğim durumu anımsayalım: mekanizmanın yanında durmadığınız (yani mekanizmaya bakmadığınız) zaman, dalga deseni yaratan elektronlar (yani tenis topu değil, dalga gibi bir oluşuma dönüşen elektronlar) sizi yaratan en küçük yapı taşlarındandırlar; bir dalgayı değil, sizin gibi katı bir nesneyi yaratan birimlerdir.

    ancak bu deneyden anlaşıldığı gibi elektronlar (yani sizin elektronlarınız kadar, diğer her şeyin elektronları da) bakılmadığı (ölçülmediği) zaman “her yerde, aynı anda var olan bir şey” şeklinde özetlenebilecek bir haldedirler. madde boyutu gerçeklerine entegre beyinlerimizin kolay kavrayamadığı bu hallerine ise kuantum mekaniğinde “dalga fonksiyonu” (wave function) denir.

    söz konusu buluş ile gerçekliğin sadece bir ölçen (bakan) olduğunda var olduğu gibi kolay kabul edilemeyecek bir durum ortaya çıkmış, einstein bile ölene dek bu gerçeğe “ben bakmadığımda arkamdaki ayın var olmadığını kabul edemem” şeklinde çıkışlarla reddetmiştir.
  • olasılık yorumu max born tarafından yapılmış fonksiyondur.dalga fonksiyonunun karesi bir elektronun verilen konumda bulunma olasılığını hesaplar.max born dan önce sanıyorum kimse karesiyle pek ilgilenmemiş.bu olasılık yorumu ayrıca max born a nobel fizik ödülünü kazandırmıştır.ayrıca max born'un yazmış olduğu otobiyografi kitabını okuyabilirsiniz.(my life: recollections of a nobel laureate).
  • çözmeyi bilirseniz phys207 dersini aa ile verip ort yükseltebileceğiniz uzay ve zaöana bağlı denklem.

    güzel özellikleri var misal süperpozisyon. çift yarığı güzel açıklıyor
  • dalga fonksiyonu grafiği olamayacak örnekleri olan varsa şekillendirebilir mi
  • efendim bu meretin karesi bir parçacığın belirli bir yerde bulunma olasılığı ile doğru orantılıdır.

    1 boyutta düşünürsek:

    parçacığın herhangi bir aralıkta bulunma ihtimalini p= integal(psi)²dx olarak gösterebiliriz.

    bu parçacık eninde sonunda bir yerde olacağı için integralin sınırlarını +sonsuz ve -sonsuz olarak belirlersek integal(psi)²dx=1 olur. buna da elin oğlu normalisation der.

    ayrıca kendisi de y(x)=asin(kx)+bcos(kx) şeklindedir.(şair burda sin ve cos fonksiyonlarının toplamı olarak ifade edilebilir diyor.)
  • tek bir quantum sistemini tüm fiziksel durumu ifade eden fonksiyondur. sistemin hem hızini,hem momentumunu, hem enerjisini ifade eder. konum belirsizliğe de ise aslında burdaki momentumun periodik(dalga) olmasından kanyaklanıyor. belirsizlik aslında matematiksel bir gereksindir. bilenler bilir, tek bir değeri sinus olarak ifade etmek için sonsuz sinus ya da cosinus frekansi gerekeri. burada tek değeri bir parçacığın tek bir noktada olması olarak düşünürsek evren onu o noktada tutmak için sonuz miktarda faklı momentuma ihtiyacı vardır. tersi içinde tek bir sabit momentumu varsa parçacık sadece belirli yerde olabilir.
hesabın var mı? giriş yap