karayipler

• düşündükçe kafayı yiyecek gibi oluyorum ama buralarda doğan, buralarlı olan insanlar var.
  
  ya mesela doğuyosun, hiç bi şey yapmasan meslek belli: animatör. dünyanın binbir türlü insanı ile karayipler ve civarlarda eğlenmek için para kazanmak yani.
  
  uyanıyosun diyelim, bembeyaz kum, güneş, tropik meyveler, kafası rahat insanlar sağda solda yüzüyo. senin benim senede on gün yaşamak için senelerce hayvan gibi çalıştığımız ortama adam uyanıyor.
  
  mesela sevgilin var diyelim. nası bi kötülük yapabilir allah aşkına sana ya? bambudan klübede kestirip uyanmışsın akşam üstü, güneş batıyor, incecik tül perde havalanıyor odanın içine doğru, elinde tahtadan falan yontulmuş şekil bir tabağa meyve doldurmuş geliyor sevdiceğin yüzünde sıcak bir gülümsemeyle. allah aşkına şu insandan ne zarar gelebilir ya? kafasında dönen maksimum cinlik seni nasıl kündeye getirip de masaj yapabileceğidir olsa olsa.
  
  mesela trafik yok, ne bileyim hiç bi şeyi yapmak zorunda değilsin, eğlenmiyosan bile boşsun git yüz, sahilde koş, spor yap, balık ye, içebildiğin kadar iç, seviş, uyu uyan ölene kadar huzurlusun be kardeşim.
  
  biri de çıkar derse ki 'ama abi ya bak orda doğan da işin ameleliğini yapıyor asıl eğlenen gene para babaları, aslında yanlış biliyosun vesaire' onun da ben amına koyayım. neden? bırak şurda iki dakka hayal kurayım hem zaten amele olacaksam da karayiplerde olayım, kanarya adalarında olayım hiç olmadı yunan adalarında falan olayım.
  
  hepinizin allah belasını versin lan.
• ayiptir soylemesi karayiplerdeki yelken tatilimden daha yeni dondum. taze taze gozlemlerimi aktarayim, kayitli kalsin.
  
  - sosyal tabaka, gelir durumu, egitim seviyesi ne olursa olsun irkcligimizin dibi yok
  - adalarda yasayan bolge insani bize insanlik dersi verdi, kendim de dahil olmak uzere dersi alan aldi
  - yerli halk muthis derecede guler yuzlu, kibar ve canayakin. bir kere olsun kendimizi tedirgin hissetmedik (ilk bir kac gunku onyargili okuzlugumuz haricinde)
  - meyva vs. satmak icin sizinle gelip konusuyorlar istemezseniz kimse ustunuze fazla gelmiyor
  - gayet rahat bir sekilde yerli halkin takildigi bar vs. mekanlara gidip araya karisabilirsiniz. en fazla sizin orada oldugunuzu farkettiklerini belirtecek bir selam, iki muhabbet falan oluyor. kimse sizi yok saymiyor, mal mal da dikizlemiyor. (bu arada genc yasli epey karisik bir gruptuk, ergen de vardi, yasini basini almis abiler de)
  - ortam katalog, mayo cekimlerinde gorulen palmiye, beyaz kum, mavi deniz'den olusuyor. yanlis yonlendirme yok. ancak cesme/bodrum'da takilir gibi plajda takilmayi beklemeyin. gunes adami fena yakiyor. oyle malak gibi yatarsaniz direk hastanelik olursunuz.
  
  http://imgur.com/7ghejox
  
  - bazi adalarin icerleri sahilleri kadar guzel, yagmur ormanlari var, envai cesit bitki ortusu, hayvanlar, degisik kuslar, devasa agaclar. kesinlikle ic kesimler de gormeye deger. dunyanin her yerinde oldugu gibi burada da uzak durulmasi gereken, tehlikeli bolgeler var. bunu inkar edemezsiniz ancak konuyu irk mevzusuna baglama okuzlugunu yapmayin. saygili ve net oldugunuz surece kimse sizi rahatsiz etmez.
  
  yemek konusuna gelelim;
  - meyva konusunda cok zengin, star fruit var boyle sulu eksili guzel bir meyve, papaya'dir, mango'dur, muz'un tillahi var. buldugunuz kadar yiyin.
  - karayipler'in aci soslari cok meshur, yemekleri hep bu soslarla susluyorlar ben hastasi oldum. grupta begenmeyenler oldu. (creole sos, hot pepper sos, garlic sos vs.)
  - deniz urunu icin soyle bir olay var; biz tobago cays'de mangalda istakoz yedik, nah boyle kolum kadar bir seydi on numaraydi. onun disinda bir yerde iki yerde balik yedik. baliklar eh iste. genelde porsiyonlar kucuk ve fiyatlar pahali geldi. yani secenekler sinirli. eger yerlesimin oldugu yerlerde konakliyorsaniz, pizzaci vs. bulabilirsiniz daha avantajli olur. yok ise yapacak fazla bir sey yok malesef.
  - biz aksam yemekleri ve sabah kahvaltilarini teknede yedik. restoran olayi sadece yerel yemek tadina bakalim seklinde oldu, mecburiyetten degil.
  - heryerde super market, firin vs. bulunabiliyor az cok. beklentiyi cok fazla yukseltmezseniz karin doyuracak bir seyler bulunabilir ac kalmazsiniz no problem.
  - ekonomiye gelince. 1usd = 2.70 ec (eastern caribbean dollar) yani neredeyse tl ile esit gibi. ona gore fiyatlar aslinda yuksek;
  
  bir kac ornek
  - son aksam grenada'da yedigimiz bi tabak karides yemegi 79ec$ (5-6 tane jumbo karides vardi oha yani), 33'luk sise bira markette 4-5-6 ec$ (yere gore). rum punch bardak 10-22 ec$ arasi.
  - tobago cays'de tekneye sabah sicak baget ekmek geliyor ama bir baget 15ec$ idi. dunyanin en ucra noktalarindan bir yerde tekneye sicak ekmek servisinin bir fiyati olacak elbet. fiyat sormadik, sorsaydik almazdik.
  - yedigimiz istakoz, tekneye getirme goturme, pilav, salata, domates soslu patates vs. hersey dahil adam basi 100 ec$. ıckini kendin goturuyorsun bir de mekan sahibinin istegi uzerine kendi catal bicagimizi goturduk.
  
  http://imgur.com/7kdo7la
  
  http://imgur.com/uiqqos1
  
  yemek yedigimiz yer;
  
  http://goo.gl/7dk8e4
  
  sonuna kadar degdi. bir daha oyle istakoz baska yerde bulamazsiniz.
  
  -marina, tonoz ucretleri tutabildigine gecir mantigiyle calisiyor. adamlarla cok strese girmeden net bir sekilde pazarlik yaparsaniz 15-20 ec$ indirim alabilirsiniz. cok fazla hede hodo yapmayin, oranin guvenligi bu adamlardan soruluyor. bilmem anlatabildim mi.
  - taksilerde oyle, uc bes kurus pazarlik her zaman oluyor ama adamlar cok gariban, kibar ve yardim severler bizim vicdanimiz elvermedi adamlardan 10-15 ec tirtiklamaya. hele son gun bize ada turu yaptiran victor. adamla pazarlik yaparken geldi ben seni niye kaziklamak isteyim diye baya bi huzunlendi adam. oha dedim ne oluyor. ve gordugum en tatli insanlardan biriydi, super mekanlara goturdu. ne desek problem yok hallederiz seklinde bizi mutlu etmek icin elinden geleni yapti.
  
  simdilik eyyorlama budur, devami gelir buyuk ihtimal.
• şimdi karayip var karayip var.. bunlarin topuna karayipler dense de hepsi ortak bir kültürün üyesi degil. yerlilerden bahsedersek şu vasco de gama'nin japonya olarak bildigi kübada mesela pek insan yedikleri olmamis.. ama diger taraflar silme yamyam. jamaika olsun ne bileyim asagiya in dominik, guadalop, st kitts falan külliyen yamyammis zamaninda.. işte tanrilara adak adamak, adagi hem beraber yemek gibi garip ayinleri varmiş..
  
  gelgelelim gecen gün home tv izliyorum. "bugun karayiplerdeyiz, karayip yemeklerini ogrenicez" dediler.. eyvah eyvah dedim ben.. bir gerginlik programda anlatamam "şimdi bezelyeli şey yapiyoruz" falan diyorlar.. devamli bi "söylemeyelim bunu" durumu devamli bi "bunu aslinda etle yapioruz biz" hadisesi.. alttan cimdiklemeler falan.. domuzlar korfezi hadiselerinden beri o cografyada o kadar gergin bir ortamin oldugunu dusunmuyorum ben.. adamlara karayip yemegi diye bezelyeli, papayali ne bileyim efendim muz kizartmali yemekler yaptirdilar.. hayir et koysalar insan eti.. ona şey oldum ben.
• aylardan subat. karayip'de yagmur mevsimi. sicim gibi yagiyor 8 saattir. mayomu giymis john locke gibi kafami gokyuzune kaldirmis gulumsuyorum. gozlerim kapali. biraz canim yaniyor ama yagmur damlalari sicacik. doga ana beni evire cevire yikiyor. biraz da keseliyor sanki tatli tatli.
  gozlerimi acmak icin kafami asagi egiyorum. gozlerimi actigimda ilk olarak ayagimin altindaki yemyesil cimenleri goruyorum. kafami kaldirdikca boynu bukuk hindistan cevizi agaclari, bembeyaz kum, acik turkuaz deniz sirasiyla kadrajima giriyor. kocaman dunyanin ufacik bir parcasi olmaktan gurur duyuyorum.
  yeryuzune ilk defa asik oluyorum.
• karayip denizi'nde yer alan adalardır. bu adaların fiziki coğrafyasından genel bir çerçevede bahsedecek olursak:
  
  atlas okyanusunun bir alt havzası olan karayip denizi boyunca uzanan karayip adaları, 7000 dolayında ada, adacık ve kayalıktan oluşmaktadır. bu adalar güney amerika'dan venezuela’nın kuzey batısına kadar uzanırken yay şeklinde bir form gösterme eğilimi içindedirler.
  
  görelim:
  
  http://1.bp.blogspot.com/…evu/s1600/carib_basin.gif
  
  http://www.caribbean-cruise.org/…an-islands-map.png
  
  karayip adaları 2 geniş gruba ayrılır. küba'nın, haiti'nin, dominik cumhuriyeti'nin, jamaika'nın ve porto rico'nun kuzeyini oluşturan büyük antil adaları bunlardan biridir. diğeri ise karayiplerin doğusunda yer alan ve virgin adaları'nın güneyinden trinidad'a ve doğudan aruba'ya ulaşan küçük antil adalarıdır.
  
  karayipler, değişik iklimlere ve bitki örtüsüne sahiptir. buna sebep, iklim değişimi sonucu ortaya çıkan ve ticaret rüzgarları olarak ta bilinen deniz rüzgarlarıdır. bu rüzgarlar iklime olan etkilerinin yanı sıra, adalara düşen yağış miktarını da etkileyerek, bitki örtüsünün çeşitlenmesine yol açarlar. bu yüzden bazı adalar tamamıyla verimsiz topraklara sahiptir ve üzerlerinde bitki örtüsü olarak kaktüs, çalı ve küçük ağaçlar bulunmaktadır. bazı adalar ise sık bitki örtüsüyle hatta yağmur ormanlarıyla kaplıdır.
  
  adalar arasında büyük topografik farklar bulunmaktadır. bazı adalar oldukça düz bir arazi yapısına sahipken, birçoğu da engebeli, kayalık ve dağlıktır. dağlık ve kayalık bölgelerde soğuk derecelerin hakim olması burada yetişen mahsülleri de etkilemektedir (ünlü blue mountain kahvesi, jamaika' nın blue mountains bölgesinde yetişmektedir). adaların oluşumuna, bölgede yaşanan volkanik patlamalar neden olmuştur.
  
  birkaç adadan örnek verecek olursak eğer:
  
  curacao adasının toprağı kurudur ve kaktüslerle çöl bitkileriyle kaplıdır. bu adanın aksine dominik adası oldukça zengin bir bitki örtüsüne sahiptir. bunun sebebi bu adada dağların yaygın olup, volkanik faaliyetlerin aktif olmasıdır.
  
  florida'nın güneyinde uzanan jamaika adası, karayip adalarının en büyüğüdür. jamaika adaları, karayip adalarının güney bitiminde bulunan trinidad tobago'nun ve trinidad tobago'ya göre daha batıda yer alan curacao, aruba ve bonaire adaları (hollanda antilleri)'nın kuzey batısında yer alır. bu 3 ada ise venezuela körfezine yakın bir şekilde uzanır.
  
  karayip adalarından coğrafi durum böyle efendim. ha, bir de unutmadan ^* ` :çeviri`
  
  bartsimpson'dan gelen uyarı üzerine edit: karayip adalarının en büyüğü küba adasıdır. jamaika adası ise en büyüklerinden biridir.
  
  http://answers.yahoo.com/…qid=20090409045120aabmufb
• dünyada suç oranının en yüksek olduğu yerlerdendir. yapılan araştırmalara göre halkının neredeyse yarısından fazlası güvenliğinden endişeli. ayrıca istatistiklere göre işsizlik ve tecavüz kol geziyor. bu nedenle yerli halk akın akın avrupa'ya veya amerika'ya kaçıyor. yani zannedildiği gibi yaşamak için bir cennet değil ne kadar eşsiz bir coğrafyası olsa da.
• bir saadettin teksoy haberine gore turklerin kesfedip yerlestigi. adını garibandan (garibbean) dan alan adalar.^* acayip yemekleriyle ders kitaplarımıza bile konu olmuştur. (bkz: streamline)
• geçtiğimiz günlerde gerçekleşen sel felaketi sırasında 1960 kişinin yaşamını yitirdiği yer.
  konuyla ilgili haber için
  http://www.ntvmsnbc.com/news/271471.asp?0m=a15o
  cennet, cehenneme dönüşmüş galiba
• ankara'nın hava sıcaklığından dolayı anımsadığım cennet. içimden bir ses, kalk git diyor. polonyalı bir kız arkadaşım vardı. ela, her fırsatta telefonlarımızı kapattırıp karayiplere götürürdü. ben sürekli, "bize dalmaçya daha yakın olmasına rağmen, neden karayipler?"derdim. "bir gün çok fazla özleyeceksin" derdi. şimdi kalkıp gitsem ne olur? çook değer verdiğim bir arkadaşımla, cruise seyahati. 7 gün meyve sepetleri ve rengarenk içecekler eşliğinde. 7 gün hepsi.
• güney amerika'nın incisi karayipler, bizlerin karayip korsanları filminden sıkça duyduğumuz özel lezzetli rom içkisiyle ünlü değil sadece irili ufaklı binlerce adasıyla da tüm dünyada tanınıyor. tabii karayiplerde tatil her allah'ın kuluna nasip olmuyor özellikle adaların en numunelerinden olan ve karayipler'in de tek özel adası olan isla kiniw'de kalmak cennette birkaç gün geçirmeye bedel. filmlerdeki gibi adada dört odalı bir yalı acil durumlarda adadan tüymek için minik limana demirlenmiş iki sürat motoru ve bir de keşfi alem için yelkenli emre amade haftalık 4950 dolara.