kara cisim ışıması

• (bkz: kara üzüm habbesi) (bkz: serbest çağrışım)
• sıcak bir nesnedeki elektronların titreşim hızları sıcaklıga baglıdır ama hepsi tam olarak aynı hızda hareket etmez. çogu ortalama bir hızla salınır, fakat bazısı bir parça daha fazla enerjiye sahiptir ve daha hızlı titreşir, bazısı da daha az enerjiye sahiptir ve daha yavaş salınır. ortalama deger etrafında daima bir enerji dagılımı vardır.
  çok yüksek frekanslarda (kısa dalga boyunda) bir kuantum(enerji paketçiği) için gereken enerji o oranda büyüktür. sıcak bir nesnedeki yüklü parçacıkların (salınan elektronlar) çok azı bir kuantum oluşturacak enerjiye sahip olur. dolayısıyla birkaç tane kısa dalga paketçik yayılır.
  diger uçta, düşük enerjili paketçikler için ona karşılık gelen ışımayı oluştracak pek çok elektron mevcuttur ama söz konusu enerjiler çok cılızdır.
  fakat ortada, cismin sıcaklıgına karşılık gelen frekansta paketçikleri oluşturabilecek çok sayıda elektron bulunacaktır ve her bir paketçikte kızıllık oluşturacak ölçüde enerji olacaktır.
  sıcaklıkla ışımanın kendine özgü dalga boyu arasındaki bagıntıya kara cisim yasası, bu karakteristik ışımaya da kara cisim ışıması denir. kara cisim denmesinin nedeni ışımanın siyah bir yüzey tarafından sogurulmasında da aynı kurallar geçerli olmasıdır.
• bir siyah cisim üzerine düşen ve bütün diğer ışınımları soğuran, bu yüzden de siyah görünen ışınlardır.
  bu cisim ısıtıldığı zaman termal ışınım denen bir ışınım yayar. düşük sıcaklıklarda bu ışınım gözle görülemeyecek şekildedir.
  sıcaklık arttıkça bu cisim kızarmaya başlar. daha yüksek sıcaklıklara geldiğinde ise beyaz ışık yaymaya başlar. klasik olarak bu olay şu şekilde açıklanır;
  cismin yüzeyindeki elektronlar ısıtıldıkça titreşir ve ivmeli hareket etmeye başlarlar. ivmeli hareket içerisindeki her yüklü parçacık elektromanyetik ışıma yapar. bu her ne kadar doğru bir ifade olsa da formüllerle açıklanmamıştır.
• eğer bir nesne, mutlak ısının üstünde olmak kaydıyla, verilen tüm ışımayı absorbe edebiliyor ve ısınınca tümünü geri ışıyorsa, ona kara cisim (black body) diyoruz.
  klasik fizikte akkor haldeki bir nesnenin, sahip olduğu enerjiyi en kısa dalga boylarında ışıyacağı öngörülüyordu, bu da küçük bir kibritin bile muazzam bir parlaklıkta ışık vermesi demekti.
  
  böylece enerjinin kısalan dalga boyu ile artması bekleniyordu ki buda mor ötesi katastrof olarak adlandırılmıştır (enerjinin büyük çoğunluğu kısa dalga boyları olan mor ve ötesinde sıkışacaktı.) ama uygulamada ( planck, max) enerjinin sürekli değil, kesikli ve paketçikler olarak ışıma olduğunu gösterdi çünkü cisim ışırken, enerjinin önemli bir kısmı mor ötesinde değil, ortalama dalga boylarında yoğunlaşıyordu.
• siyah cisim ya da kara cisim olarak adlandırılan teorik cismin yaydığı kabul edilen radyasyon. bu cisim, üzerine düşen bütün dalga boylarındaki ışınımı mükemmel şekilde soğurur (yani emer) ve sonra yine tamamını radyasyon (yani ışınım) şeklinde etrafa yayar.
  
  sıcaklığı mutlak sıfır adı verilen sıcaklık seviyesinin üzerinde olan bütün cisimler ışıma yapar. cisim ne kadar sıcaksa, yapacağı ışınım (ve yayacağı enerji) o kadar yüksek olur. yani cismin yaptığı ışınımın sahip olduğu enerjinin dalga boyunu, sıcaklık belirler.
  
  bir kara cisim, ciğer cisimler gibi değildir. üzerine düşen elektromanyetik dalgaların bir kısmını -onlar gibi- yansıtmaz. tamamını emer.
  
  kara cisim ışıması:
  
  1- planck yasası
  2- wien kayma yasası (wien yasası olarak da bilinir)
  3- stefan boltzmann yasası (stefan boltzmann law)
  
  ile ifade edilir. planck yasası, bir kara cismin ışınımını genel olarak doğru bir biçimde ifade eder. wien kayma yasası, kara cismin yaptığı ışınımın dalga boyu (ya da frekansı) ile mutlak sıcaklığı arasındaki ilişkiyi verir. son yasa ise ışınımın enerjisiyle yine mutlak sıcaklık arasındaki ilişkiyi verir.
  
  görsel
  (görsel buradan alıntı)
  
  görselde ışınım yoğunluğunun dalga boyu ile olan bağlantısı gösterilmiş. bu bir kara cisim ışıması grafiği. bunu planck eğrisi olarak da adlandırıyoruz.
  
  evrende kara cisim ışımasına en çok benzeyen ışınımı yıldızlar yapar. kozmik mikrodalga arka plan ışıması da planck eğrisine uygun ışınım yapar.
  
  dünya üzerinde kara cisme en yakın özellikleri gösteren cisim vantablack:
  görsel
  (görsel buradan alıntı)
• mutlak değerde olmadığın sürece ışıma yapabilirsin, belli bir sıcaklığa kadar evet gözümüzlegöremeyiz işin içine termal kameralar giriyor bizim yaptığımız kızıl ötezi ışınımları bu sayede saptayabiliyoruz madde ne kadar fazla ısınırsa ışıması o kadar artar yani daha rahat gözle görülür mesela demiri örste çekiçle şekil veriyorsun ısıtarak. demir turuncuya kayacak ve en sonunda mavimsi bir ışıltı göreceğiz artık gözümüzü rahatsız edecek hale bile gelecek. ışımayı ilk kirckhoff bulmuştur sonra da max planck geliştrimiştir. hemde klasik fizik bize grafikte yanlış bir şekil izah etmektedir kuantum fiziği en güzeliyle bize grafiği gösterir, bunun sebebi kesintisiz enerji diye bir şey yoktur arkadaşlar mesela ışık bize kesintisiz gelmez kuantalar halinde paketçikler halinde gelir yani direkt kafamıza göre yukarıya doğru çizgiyi grafikte çizemeyiz, yani cisim ne kadar sıcaksa o kadar net ışıma yaptığını görürüz, maddeyi sıfır kelvine getirdiğimizde bile maddenin enerji salınımı yapması zorunlu olduğundan kısa süre içinde mutlak sıfırdan bose einstein yoğuşmasından çıkacaktır ve normal tanecikli titreşimli yapısına dönecektir, kuantum dalgalanması bozulacaktır.üstelik stephan hawkingde derki e o zaman karadeliklerde radyasyon yayar ve bu sayede kütle kaybederler bir karadeliğin olay ufku ne kadar küçükse yani ne kadar az kütleliyse o kadar rahat bir şekilde ışıma yaptığını görebileceğiz ve karadeliğin kısa sürede buharlaştığını teoriksel izahtan kurtarıp gözümüzle gözlemleyebileceğiz kütlesi ve olay ufku büyük olan kara deliklerde çokoooooooooook uzun süre sonra hawking radyasyonu yüzünden buharlaşacaklar..
• max planck sayesinde çok net anlaşılmış fizik olayıdır.
  
  planck'tan önce de çeşitli girişimler olmuştu. bunlardan en önemlileri olarakrayleigh-jeans yasası ve wien yasası gösterilebilir. planck her ne kadar başlarda hiç yapmak istemese de klasik fiziği yıkarak kara cisim ışımasının anlaşılmasını sağlamıştır. planck'ın en temel buluşu enerji seviyelerinin sürekli değil kesikli olmasıydı. bu kesikli parçacıklara da kuanta demiştir. kuantum teorisinin de temellerini oluşturmuştur. zamanında beklenen etkiyi yaratamamış olsa da birtakım insanlar için yepyeni bir evren görüşü kazandırmıştır max planck.
• (bkz: fosforlu prezervatif takmış zenci)
  (bkz: çift taraflı ışın kılıcı)
• (bkz: draper point)
• (bkz: le le le leee caaaaanımm)