kapıcılar kralı
-
türk sinemasının kült filmlerinden biri. bu film, 70li yıllarda ülkemizde şekillenmeye başlayan aile yapılarının ve kültürün çeşitliliğini rahatlıkla görebileceğimiz güzellikte işlenmiştir. ayrıca, ayrıntılarla dolu konusundan, insanların diyaloglarını dahi konumlarıyla ilişkilendirmesine kadar birçok detayıyla üniversitelerde ders olarak okutulacak güzelliktedir. aşağıda apartmandan alınan * eşşek kadar dikey bir kesiti gözünüze sokmak istedim. kusura bakmayın.
--------____________________
-------/--------------------------------\
------/----------------------------------\
-----/------------------------------------\
----/--------------------------------------\
---/----------------------------------------\
--/------------------------------------------\
-/--------------------------------------------\
/_____________________________\
l-----------------------l------------------------l
l-----------------------l------------------------l
l-tefeci übeyit bey-l---dolandırıcı-------- l
l-----------------------l----karı koca---------l
l-----------------------l------------------------l
l______________l_______________.l
l-----------------------l------------------------l
l-----------------------l------------------------l
l-apartman----------l------müdür----------l
l-yöneticisi albay---l------mithat----------l
l-----------------------l------------------------l
l______________l_______________.l
l-----------------------l------------------------l
l-----------------------l------------------------l
l---dedikoducu-----.l-----karısını döven-.l
l---makbule---------.l-----ayı nuri---------.l
l-----------------------l------------------------l
l______________.l_______________l
l-----------------------l------------------------l
l-----------------------l------------------------l
l----kılıbık fehmi-----l--sarhoş şevket----l
l-----------------------l------------------------l
l-----------------------l------------------------l
l______________.l_______________l
l-----------------------l------------------------l
l-----------------------l------------------------l
l----memur ferit---- l-----doktor----------.l
l-----------------------l------------------------l
l-----------------------l------------------------l
l______________.l_______________l
l-----------------------l
l-----------------------l
l---seyit ve ailesi---l
l-----------------------l
l-----------------------l
l______________.l
übeyit bey: en üst katta oturur, evinden çıkmadan ve haliyle elinde internet vs. olmadan kapıcı seyit aracılığı ile parayı çalıştırır. tefecidir ve karısı öldükten sonra tam karşısındaki daireye hiç girmemiştir. bayramdan bayrama karısının mezarına gider. burda servet yatıyor übeyit baba repliğinde geçen übeyit baba'yı feridun çölgeçen canlandırmıştır.
dolandırıcı karı koca: sevda ferdağ ve özcan özgür'ün canlandırdığı bu karı koca übeyit bey'i soymak için apartmana taşınırlar. kocası hiçbir zaman evde olmayan hatun kişi, anahtarları ele geçirmek için her seferinde bir punduna getirip seyit'i eve atar. ama anahtarları bir türlü alamadığı için işleri uzar. filmin sonunda da tecavüz tezgahları suya düşer. kapıcı seyit, dolandırıcılardan erkek olanını kıskıvrak yakalar ve apartmanı satın alır.
yönetici albay: albay emeklisi olduğu için kapıcıya asker muamelesi yapan sorunlu bir apartman yöneticisi olan "bayım"a bilge zobu hayat vermiştir. tipik bir askeri düzen hastası olan yönetici kapıcının buna da uymasını sağlamaya çalışmaktadır. aynı zamanda, alkol parti ve bilimum gençlik aktivitelerine katılan oğlunun saman altından su yürütmesini fark edemeyen yöneticinin aklı fikri zabıt tutturup seyit'i apartmandan attırmaktır.
müdür mithat: filmde pek bir aktivitesi yoktur. yüksel gözen'in canlandırdığı müdürün filmdeki en önemli hareketi, kapıcının çıldırıp bütün apartmana yangın söndürücüyle girişmesinin akabinde "bizim kızlar yapmış kusura bakmayın" repliğidir.
dedikoducu makbule: 1.katta kırıştıran doktorun oğlu ve müdürün kızını takip etmesinden, alamancı ayı nuri'nin karısını dövmesine kadar herşeye burnunu sokan azılı bir katildir makbule. filmin bir yerinde kapı dinlerken kafasına karton bir kutu yiyerek yere serilir. hikmet gül'ün canlandırdığı makbule filmin en renkli simalarından biridir.
alamancı ayı nuri: almanya'ya çok sık gidip gelmesinden olsa gerek her gelişinde çöp tenekesini devirerek kapıcı seyit'e geldiğini haber verir. evine girer girmez de karısına tekme tokat girişerek bütün apartmanı ayağa kaldırır. bütün apartman bu adamdan korktuğu için de herhangi bir olayda lafı da dayağı da kapıcı seyit yer. ayı nuri'yi güner sümer canlandırmıştır.
kılıbık fehmi: karısından ödü kopar. eski apartman yöneticisidir. ancak karısının sözünden çıkmadığı için spekülasyonlar artınca yöneticiliği albaya bırakmıştır. fehmi'ye can kolukısa hayat vermiştir.
sarhoş şevket: votkayı çok çeşitli meyve suları ile deneyerek fantazi yapmasıyla bilinen sarhoş şevket de bir çeşit kılıbık sınıfına girer. ancak her daim sarhoş ve neşeli olmasından dolayı kılıbıklığı çok fazla dikkat çekmez. eşinden gizli aldırır içkilerini. bu rolde de yakından tanıdığımız şevket altuğ var.
memur ferit: karısı ve üç kızıyla zar zor geçinmeye çalışırken en büyük kızı eşinden boşanarak gelir ve yükü daha çok artar. seyit'in en sevdiği apartman sakinidir. bakkal borçlarında bile seyit, memur ferit'e güzellik yapar. apartmandaki en şerefli insanlardan biri olan bu karakteri mete sezer canlandırmıştır.
doktor: parayı yaptığı kürtajlar sayesinde kazandığını öğrendiğimiz doktor seyit'in eşinin hamile kaldığı anlarda önemli rol oynar. seyit'in karısının orasını burasını ellememesi konusunda uyarılarına gülerek karşılık vererek o dönemlerdeki kronik "kadın hastalıklarından çekinerek bahsetme rahatsızlığı"na vurguda bulunmuştur. doktoru ise ekrem dümer canlandırmıştır.
kapıcı seyit: herşeyi paraya çevirmesiyle tanınan cin gibi bir kapıcıdır seyit. attığı her adımda para düşünen, para koklayan yapısıyla ve açıkgözlülüğüyle apartmandaki tüm daireleri gayet güzel bir şekilde idare eder hatta çeker çevirir. apayrı bir yer ayrılması gereken müthiş ayrıntılarla bezeli bir karakterdir kapıcı seyit. gayet tabii, kapıcı seyit rolünde de kemal sunal'ı izlemişizdir.
***
yıllarca dillere dolanan repliklere sahne olan kapıcılar kralı kemal sunal'ın başrolünü oynadığı en güzel ve en etkileyici filmlerden biridir. her izlenişinde çok değişik ayrıntılar yakalandığından, belki elli defa izlediğim bu filmi yeni ayrıntılar bulma ümidiyle tekrar oturup tekrar izlemek gerekir.
--- spoiler ---
hay sizin seyit bey diyen dillerinizi eşşekarısı soksun emi
--- spoiler --- -
en üst katta tefeci-sermaye yani kapitalist oturur. kapıyı açması için güzel bir sebep lazımdır.
onun altında asker oturur ki kısa zamanda yönetimi ele geçirecektir. baskıcı yönetimi işçi sınıfına yeni çözümleri, fikirleri hayata geçirmesi için fırsat tanır.
onun altında seçilmiş yönetici oturur ki kısa zamanda baskılara dayanamayarak yönetimi seçimsiz devredecektir.
onun altında memur oturur ki yönetimle-çekişmeyle işi yoktur. tek derdi artan masrafları sineye çekip, geçimini sağlamaktır.
en altta işçi-köylü oturur ki şark kurnazıdır. çalışkanlığı, uyanıklığı ve cesareti ile kısa zamanda zengin olacaktır. lakin ne kadına ne de eğitime saygısı yoktur. varsa yoksa kazıklananacak adam, varsa yoksa karaborsadır.
****
film, türkiye'nin fotoğrafını mükemmel bir şekilde çekmiştir. -
"köylü kurnazı" seyit; bakkalda veresiye defterlerlerinde oynama yapıp, üstüne bir de komisyon ister. tam dışarı çıkarken de, kızı için bir avuç şeker alıp, bakkala "helal et" der.
bu filmin yaratıcıları, bu toplumun fotoğrafını 44 yıl önce öyle bir çekmişler ki, ölümsüzdür bu başyapıt. -
metafor dedikleri şeyin ne olduğunu anlatmak için örnek bir filmdir.
en üstte tefeci, onun karşısında hırsız
alt katında asker
onun altında tüccar ve babadan zengin
onun altında memur
en altta da kapıcı(köylü) oturur... -
kapıcılar kralı içerisinden bizimkiler gibi bir dizi çıkarabilecek hikaye ve karakterlere sahip bir filmdi. bir ülkenin siyasi ve sosyoekonomik fotoğrafını çekmeyi başarmış. filme öylesine konulmuş bir tane bile karakter yoktur. hepsinin hem zamanın türkiyesinde hem de günümüzde karşılığı vardır. teknik olarak da çöpçüler kralından daha iyi bir filmdir ki en iyi yönetmen dalında altın portakal ödülü vardır. zeki ökten ve umur bugay türk sinemasında kendi alanlarının ilk üçüne rahatlıkla girebilecek kalite ve yetenekte insanlar olarak bu başyapıtı bize armağan etmişlerdir.
kemal sunal çöpçüler kralında yine kurnaz olmaya çalışan saf ve temiz şabanvari bir karaktere can verirken kapıcılar kralında o güne kadar hiç oynamadığı çıkarcı, zeki, gerçekten kurnaz ve bencil bir karakteri oynamış, bu rolüyle de altın portakalda en iyi erkek oyuncu ödülünü almıştır ki bu kariyerinin ilk en iyi erkek oyuncu ödülüdür. daha sonra düttürü dünya filmindeki rolüyle bu ödülü ikinci kez alacaktır.
çöpçüler kralı daha popüler, daha arzu film ekolünde bir film olduğu için çok sevilse de teknik ve kalite olarak kapıcılar kralı kesinlikle daha iyi bir filmdir. -
hakkında biraz zorlama da olsa benim de bir analoji kurmak istediğim film. film bir şekilde akp'nin yükselişini ve yan aktörleri andırıyor.
1) albay, adı üstünde, askeriyeyi temsil ediyor. yönetimde zaafiyet iddiası ile darbe yapıyor (misal 12 eylül) ve yönetici oluyor. astığım astık, kestiğim kestik, her şeye müdahil oluyor. herkes ondan çekiniyor, o en çok seyit'i eziyor. tıpkı komutanlar gibi ıvır zıvır takıntılar var meslekten kalma, her yerin sabunla yıkanıp pırıl pırıl olması gibi.
2) kapıcı seyit: çok net, akp. kesinlikle ahlaki bir duruşu yok, tam bir fırsatçı, ayrıca köylü ve yıllarca ezildiği için bileniyor.
3) hırsızlık vakası: 2001 ekonomik krizi ve sonrası. nasıl seyit, hırsızlık olayını yakalayıp apartmanı aldıysa akp de kriz sonrası tek öne çıkan parti olup iktidarı ele geçirdi, ilk yıllardaki başarılı ekonomik yönetimle kazık çaktı.
hırsızlık vakasını, ergenekon davasına da benzetebiliriz, seyit olayı fırsat bilip albay'ı indirdi, akp de askeri vesayeti bitirdi.
4) seyit'in apartmanın 51%'ini alması: akp'nin seçim zaferleri. artık geriye kalan 49%'un sözlerinin hiç önemi yok, 51%'i temsilen seyit ne derse o olur, yöneticilik kalkar, kapıcı aidatı artar vs.
5) dedikoducu makbule: medya. tam bir yavşak, ama otoriteye hep yakın. filmin sonunda seyit'in evini nasıl övdüğünü görün, orada yiğit bulut'u göreceksiniz. -
her dairenin önünde görülen sayaç doğalgaz değil havagazı sayacıdır ve sadece evdeki ocaklar içindir. apartmanın ısıtma sistemi kömürlü kazanla sağlanıyor.
edit: "kapılarda doğalgaz sayacı olmasına rağmen seyit'in apartmana kömür taşıdığı film" şeklinde yazılan entry silindiği için bu entry havada kalmış. -
çocuk sofrada ders çalısmaktadır ve diyalog gercekleşir:
seyit: topla lan sunları
çocuk: ya buba ders çalısıyom
seyit: sıçtırdma lan dersine.okuyupta basımıza apartman yöneticisi mi olacan pezevenk. -
-buba para versene lolipop alacaaam!
-lopopo ne lan! -
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap