jorge amado

• brezilyalı yazar. 1912'de brezilya'nın ferradas bölgesinde, ilheus yakınlarında doğdu. bir kakao plantasyonunda büyüdü, salvador'da bir cizvit okulunda okudu. kakao plantasyonlarını konu alan ilk üç yapıtında, göçmen siyahlar, melezler ve yoksul beyazların yaşadığı sömürü ve sefaleti yansıttı. halk destanlarının ilkel görkemini taşılan kızgın toprak (1942) bu yapıtların en iyisiydi. 1930'da gazeteciliğe başlayan amado, edebiyatın yanı sıra radikal siyasetle de doğrudan ilgilendi. 1935'te tutuklandı ve solcu etkinlikleri yüzünden sık sık ülkeden sürüldü. yapıtlarının çoğu brezilya ve portekiz'de yasaklandı. 1946'da brezilya komünist partisi milletvekili olarak kurucu meclis'e seçildi. romanlarında çoğunlukla bahia kent yaşamını, özellikle de çeşitli etnik gruplardan oluşan yoksul sınıfları betimledi. tarçın kokulu kız (1958) ve dona flor ve iki kocası (1966) adlı yapıtlarındaki yergi, amado'nun siyasal tutumunu ortaya koyar. sonraki yapıtları arasında mucizeler dükkanı, sonsuz topraklar, gecenin çobanları, ölü deniz ve tereza batista sayılabilir. amado, 2001'de brezilya'nın salvador kentinde yaşamını yitirdi.
• ismi g g marquez ile birlikte anılabilicek nitelikte aynı ekolden brezilyalı yazar. şiirsel, samimi ve mizah yönü çok gelişmiş bir anlatıma sahiptir. aynı marquez gibi masalsı romanları vardır. "kırlangıç ile tekir kedi", "ölü deniz", "mucizeler dükkanı" türkçeye çevrilmiş romanlarındandır.
• bahia demek jorge amado, brezilyanin özü demek. yeni kitadaki afrika tadi, afrika kokusu demek. okyanusun portekizce sarki soylemesi demek.
• brezilya nın en buyuk yazarıdır.basılmıs kitaplarının sayısı 10 milyondan fazla olan yazarın 21 romanı 46 dile cevrilmiş,60 ülkede yayınlanmıstır.
  daha cok ,mizahi yanı güclu tropik yasam hikayelerini anlatır.
  yazarın adının okunusu ise horge amado dur.
• kolombiyalı usta yazar gabriel garcia marquez'in en çok etkilendiği yazarlardan biri olan brezilyalı romancı. oldukça kıvrak ve akıcı bir anlatımı vardır. kitaplarını okurken bahia sokaklarında, kölelerin çocuklarıyla geziniyormuş gibi olursunuz. bahia diyorum çünkü daha çok ülkenin kuzey batısında yer alan, aynı zamanda doğup büyüdüğü memleketi bahia tarihi ve sosyal yaşamından portreler sunar. zaman zaman oto-biyografik ögeler talıyan eserleri vardır. latin amerika'nın ruhunu, brezilyayı tanımak isteyenler için bulunmaz nimettir.
  
  kahve ve kakaonun brezilyaya gelişi, güzelim amazon ormanlarının tarım için katledilmeleri, zenci kölelerin yaşadığı sıkıntılar ve bir türlü topluma ait olamamaları, anlı şanlı orospuların sadakat dolu aşkları, toprak ağalarının hırs dolu çekişmeleri, türk göçmenlerin (bkz: latin amerika'da türk olmak) toplumdaki izleri ve daha fazlası eserlerinin kuytu köşelerinde sizleri bekliyor. büyülü gerçekçilik akımının öncüsü sayılan bu yazar benim en sevdiklerim arasındadır ve latin amerikaya olan ilgimde oldukça etkili olmuştur.
  
  kendisi ile askerdeyken tanışmıştım. ilk okuduğum ve hala en sevdiğim eseri teresa batista'dır. bir orospuya kitaptan aşık olduğumu itiraf ediyorum ve daha sonraları da pek çok orospuya gerçekten de aşık olmamda bu kitabın rolü çok büyüktür. her orospuda teresa batista'yı aradım. inanır mısınız buldum da. orospunun aşkı meşakkatlidir, sürdüremedik ve ayrıldık. mesafeler girdi aramıza. tıpkı teresa batista gibi zenciydi. bir de tarçın kokulu kız var ki aman yarabbi! hala siyahi kadınlara düşkünlüğüm varsa sebebi jorge amado'dur. gerçekten de tutkulu oluyorlar...
  
  bütün eserlerini tavsiye etmekle birlikte, deniz ile ilişkisi sınırlı bir yazardır kendisi ve romanlarında bunu hissedersiniz. öyle ki deniz ve denizcilik üzerine olan ölü deniz adlı romanı güzel olmakla birlikte diğerleri kadar iyi değildir.
  
  okuyunuz okutturunuz efenim... iyi okumalar...
  
  tema: (bkz: latin amerika tarihi)
• albert camus ve jean-paul sartre'in yakin dostu, bir dost toplanma hareketi olan modernist rebels' academy kurucularindan, yonetmen cecilia amado'nun buyukbabasi, brezilya'nin aziz nesin'i, onceleri komunist olup sonradan kendini sosyal humanist olarak tanimlayan brezilyali yazar. ayrica da 1937'de yazdigi "captains of the sands" romani, benim de gectigimiz aylarda tanisma ve roportaj yapma serefine nail oldugum torunu cecilia amado tarafindan 2008 yazinda brezilya-bahia'da filme uyarlanacak olan insan.
• “insanın anayurdu çocukluğudur.”
  “aklımız fikrimiz cüssemiz değişip gelişse de içimizde tuttuğumuz şey, hiç değişmiyordu. hayatımızın pusulası gibi yolumuzu da o tayin ediyordu. kimi özlüyordu çocukluğunu, kimi eksik kalan sevgi ve şefkati ömür boyu arıyordu.” demiş brezilyalı romancı. (1912-2001)
• insanın anayurdu çocukluğudurkeşfini yapan fikir adamı, yazar. insan gezip duruyor büyüyünce. ne gittiği yerler anayurt ne geri döndüğü yer. çocukluğumdan beri severim bu adın okunuşunu.
• jorj amadu diye okunuyormus.
• guney amerika romaninin en buyuk isimlerinden biri. brezilya gercegini son derece eglenceli bicimde anlatir.
  (bkz: mucizeler dukkani)