• tüm olgularin daha basit olgularla aciklanabilecegini savunan teori/ felsefi akim. ing. reductionism. bilimde descartesla birlikte oldukca populer hale gelen bu akim bilim adamlarinin herseyi bu duzleme sokabilmek için pek cok kargasaya mahal verdiklerini, kargasadan kurtulabilmek icin daha cok vakit harcadiklarini ve yine de bir yere varamadiklarini fark etmeleriyle yavas yavas terk edilmistir.oyle ki artik cogu bilim dali kücülmek yerine dallanip budaklanarak yeni bilim dallari olusturmaktadir ve daha detayli, daha kapali incelenmektedir. bu karmasik yapilarin daha kolay anlasilabilir olmasi icin indirgeme yerine modelleme kullanilmaya baslanmistir.
    psikolojide de durum pek farkli degildir. ergenlik doneminde, konu hakkinda birkaç kitap okunmasiyla ve biraz tasavvurla alevlenir. tum iliskilere ego tatmini olarak bakilir. sizin icin herkesin yasam amaci zevk almaktir* yada guc savasidir.boylece psikolojiniz gunden gune bozulmaktadir. taa ki hicbirseyden hazzedemeyen bunyeniz isyan edip monologa son verene kadar.sonra artik fikirlerinize eskisi kadar deger vermemeye baslarsiniz sonra bir bakmissiniz dusunmuyorsunuz ve/buna ragmen hersey yolunda. indirgemecilik boylece sonup gider. sonra tekrar dusunmeye baslarsiniz. ama eskisi kadar supheci bakamiyorum, yaslaniyorum, kafam basmiyor diye kendinizi yersiniz.
  • ne kadar kesin olduğu tartışılır ama en çok bilinen açıklamalarından biri de şöyledir indirgemeciliğin,

    "insan yaşayan bir organizma olduğu için vücudunda yaşanıp biten herşey biyolojiyle açıklanabilir,
    biyoloji ise temel olarak karmaşık moleküllerin etkileşimini işlediği için kimyayla açıklanabilir,
    kimya ise molekül ve atomların birbirleriyle olan etkileşimlerini incelediği için fizikle açıklanabilir,
    fizikse zaten matematikle açıklanmaktadır.

    bu yüzden insan vücudunu açıklamak için matematik yeterlidir."
  • şairler bile anladı bunun gereğini*

    ne nurdan
    ne çamurdan
    sevgilim, kedisi ve kedinin boynundaki boncuk
    yuğrumlarındaki farkla hepsi aynı hamurdan...
  • (bkz: 28 şubat 2016 ekşisözlük direnişi)
    (bkz: #59097157)

    la història i la cultura, es pot basar en la psicologia. la psicologia hesaplama*, neurociència, atribueix a la genètica i l'evolució. però aquest estil d'alarma està sonant en moltes persones sense un científic parla. birliği'nin` informació: consilience` bata blanca humanes dels ignorants, el fet que una cortina de fum utilitzat per ocupar les arts i les ciències socials, la riquesa dels subjectes d'estudi, les neurones, que temen l'excés serà objecte de simplificació en els principats presumint dels gens i l'impuls evolutiu. aquest escenari es refereix sovint com indirgemecilik; i aquí vaig a aclarir l'assumpte arribarà a entendre aquesta unitat d'informació.

    reduccionisme, com el colesterol, pot aparèixer en la forma del bé i el mal. mala indirgemecilik -" reduccionisme impacient "o" reduccionisme destructiva ", que adlandırabiliriz- fenomen en si mateix no és més que intentar més petit o el més simple component denominat descripció. un reduccionisme impacient home de les escombraries (veure home de palla) no ho és. sinàptiques la biofísica de la membrana neuronal, o es crearà una revolució en l'educació mitjançant el treball en l'estructura molecular, anem a resoldre el conflicte, o sé que molts científics que creuen que anem a tenir cura d'altres assumptes socials. no obstant això, la comprensió general està lluny de reduccionisme impacient i per això és fàcil demostrar que és un error. com a filòsof hilary putnam ha assenyalat, un simple fet que no es pot seure exactament igual que un endoll en un forat rodó, molècules amb forma quadrada i àtoms fins i tot no es poden explicar en termes de; rigidesa perquè (independent de factors que l'endoll és rígid) i conté l'element de geometria és una necessitat d'una anàlisi d'ordre superior. i realment; la sociologia, la literatura, si els creients poden ser reemplaçats per la biologia o la història, per què m'aturo aquí? pot estar basada en la biologia, química, física química a; i per tant fa que els electrons, quarks s'expressen en termes de la primera guerra mundial. primera guerra mundial és molt, molt gran nombre de quarks, fins i tot moviment molt complex, obtenir una comprensió de la matèria mitjançant la descripció d'ells d'aquesta manera no és possible.

    millor indirgeme (també calledindirgeme jeràrquica), no reemplaçar amb un coneixement de la zona i l'altre es fa associant o la combinació d'aquests dos. parts estructurals de la zona, preses amb un microscopi en altres àrees. caixes negres s'obren, xecs liquidats. aquests dos continents són adjacents entre si no només una vegada, però amb el temps poden explicar les plaques geològiques separades d'àfrica de per què és compatible amb un geògraf de la línia de la costa d'amèrica del sud. els geòlegs, deixant el problema del magma amb plaques de xapa explica l'empenta de distància l'un de l'altre. a causa que el magma és molt calent, els geòlegs diuen els físics ajuden a explicar la interacció del magma amb el nucli. cap científic no pot ser ignorat en aquesta sèrie. un continent aïllat de distingir entre els geògrafs, però la màgia pot demanar ajuda; un físic de forma aïllada, no pot donar compte que mai la forma d'amèrica del sud.

    (...)

    nivells i nivells d'anàlisi social i cultural del que fa la vinculació biològics i psicològics? la resposta a aquesta, de la bellesa universal, la lògica del llenguatge parlat, com ara components del sentit moral, per aconseguir sempre dins dels límits d'una sola disciplina no és possible dur al descobriment. en combinar unes amb les altres ciències, una petita petits músculs roda magnètica, un centre d'atracció per als insectes, flors, quan l'arc de sant martí s'uneixen constituent blanc és com tenir ja resistit les diferents longituds d'ona de la llum, tindrem divulgació proporciona una satisfacció única. filatèlia pels detectius en aquest cas, o per què això o simplement vulguin portar un cas és la mateixa que la diferència entre no explica que era. monty python de volar en un programa d'entrevistes de la paròdia del circ, un expert en dinosaures, anuncia una nova teoria sobre el públic brontosaure: "ells estan molt bé en tots els brontosaure la seva fi, molts en el medi, són molt més audaç i en l'altre extrem, que encara s'estreny." que és la raó per la qual riure, no es dóna a conèixer per la llei estirat al tema molt profund, per la qual cosa es realitza una veritable "reducció". "comprendre" * paraula, la paraula que significa" peu baix ", que significa" estar sota "mitjans d'ingressos, el que implica la caiguda a un nivell més profund d'anàlisi.

    la nostra comprensió de la vida, per ser un ésser vivent substància protoplasma vibri en lloc que un mecanismes moleculars precisos que operen a la base, o per contra apareixent en contra de les lleis de la física s'han enriquit amb el descobriment que els ocells volen l'ús d'aquestes lleis. de la mateixa manera, la nostra cultura i la nostra comprensió de nosaltres mateixos, la nostra ment pissarres en blanc, tubercles deformes, misteriosos fantasmes o no, pensar, sentir i aprendre sobre els casos complexos seran enriquits pel descobriment que el cicle es compon dels nervis.

    steven pinker de 2002, la pissarra en blanc, penguin books, p.69-72
  • an itibariyle fizik dünyasında, 4 kuvvetin temel kuvvetler olarak adlandırılmasının dayandığı felsefe.
    maddesel dünyamızdaki her şeyi ama her şeyi bu 4 temel kuvvetle açıklamaya çalışıyoruz. tabi diğer yandan da bu 4 kuvveti acaba nasıl tek bir kuvvete indirebiliriz acep diye çalışmıyor da değiller isviçreli bilimadamları...
  • her madde atomlardan oluşur; atomlar ise protonlar, nötronlar ve elektronlardan oluşur diyoruz. protonlar ve nötronların temel birimi olaraksa kuarkları gösteriyoruz. burada proton ve nötron dinamiğinden atomlara ulaşabiliyorken, sadece kuark dinamiğini kullanarak üstteki proton ve nötron dinamiğine ulaşamıyoruz. bu açıdan özellikle kuantum fizğinin gelişimiyle atomaltı parçacıkları kavrayışımızın derinleşmesine paralel olarak, "alttaki dinamik, üstteki dinamiği belirler" ilkesi önemini yitirmiş denilebilir. buna bağlı olarak indirgemeci yaklaşımın modern fizikte önemi azalmıştır kuantum fiziğinin gelişimiyle birlikte.
  • gerçekliğin karmaşıklığı karşısında biraz tuhaf kaçan hede. felsefede, psikolojide, iktisatta, siyaset bilimde; ciddiye aldığım için oturup öğrenmeye çalıştığım ne kadar alan varsa hepsinde indirgemeciliğin ne kadar başarısız olduğunu gördükten sonra insan entelektüel bir alçakgönüllülüğe düşüyor. burada tabi indirgemeciliği biraz geniş ve muğlak kullanıyorum, tek nedenliliği de kapsayacak biçimde. tam olarak teknik terim değil yani. dahası indirgemeciliğin işlememesi demek tanımların da biraz haybeleşmesi demek.

    mesela rasyonaliteyi ele alalım. rasyonalitenin üzerinde uzlaşılmış bir tanımı var mı? benim bildiğim yok. bunun yerine farklı rasyonalite tiplerinden bahsediyoruz; teleolojik bir tanım var mesela, x amacına yönelik potansiyel eylemlerden onu gerçekleştirebilecek olanı seçmek gibi. ama biz rasyonaliteyi sadece bu şekilde kullanmıyoruz da, bunun yerine tecrübe ve mantığa uygunluğu kast edebiliyoruz aynı zamanda. dahası rasyonaliteyi akla indirgemenin de açtığı sorunlar olabiliyor vb. o yüzden biz rasyonaliteyi ne salt teleolojiye, ne akla indirgeyebiliyoruz. ben de zaten bu yüzden rasyonaliteyi de ahlaki nitelikler gibi indirgenemez, sui generis bir nitelik olarak görmeye başladım.

    rasyonalite demişken, hani şu duygu ve akıl diye bir ayrım yapıyoruz ya, hah, mesela o ayrım yavaş yavaş reddedilmeye başlanıyor. duyguların da rasyonel olduğu, beynin duygularla ilgili kısmının da hesaplama, çıkarım, geçmiş örneklerden yararlanmada bulunduğu ortaya çıktıkça "duyguyla hareket etmek, akılla hareket etmek" gibi dikotomilerin akıbeti merak edilir oluyor. davranışları duygusal ve akılcı diye nitelemek indirgemeci tuzağa düşmek oluyor bir noktada. aslında dilimizde yer etmiş klasik konseptlerin çoğu indirgemeci, basit olduğu için kullanışsızlaşıyor. maslow'un hiyerarşisi de öyle mesela. insan kompleks bir varlık, ihtiyaçlarını basitleştirmek ve hiyerarşiye oturtmak bizim işimizi kolaylaştırıyor ama bunun gerçekte bir karşılığı olup olmadığı meçhul. bildiğim kadarıyla zaten bugün çok tutulan bir fikir de değil akademide.

    işin en çetrefilli kısmı sanırım toplumsal kurumlarda. bir ülkeyi, toplumu, devleti, milleti -artık adına ne diyorsanız- ne geliştirir ya da başarısızlığa uğratır? basit bir politik iktisat sorusu ama çok fazla cevabı var. neo-kurumsalcı ekol (douglass north, ulusların düşüşü vs.) kurumları vurguluyor. fikirlerin kurumlardan önemli olduğunu söyleyenler var. bugün çok fazla örneği yok ama jared diamond gibi coğrafyaya birincil önem atfedenler var. inovasyon ve girişimciliği önceleyenler var. iq'nun en önemli değişken olduğunu iddia eden var. bryan caplan'ın gelecek sene çıkacak kitabında devlet politikalarının negatifliği sanırım ön planda olacak filan. aslında herkes tüm tek-nedenli büyüme teorilerinin yanlış olduğunun farkında ama spesifik bir narratif oluşturmaya çalışırken diğer nedenler göz ardı edilebiliyor. aslında bu teorilerin hepsinin belirli bir derece geçerliliği var, mesele hangi tezin ne kadar geçerli olduğunu tespit edebilmek de o da kolay iş değil o kadar. bizim bildiğimiz temel şeyler var, serbest piyasa iyidir, hukukun istikrarı önemlidir vb. ama iş detaylara gelince biraz bocalıyoruz. toplumsal düzeyde neyin neye sebep olduğunu kestirmek, nedenselliğin yönünü bulmak zor olabiliyor.

    tabi iş böyle olunca bize şöyle biraz oturup düşünmek, kendimizden sürekli şüphe etmek kalıyor. kendinden eminlik yerini olasılıklara bırakıyor. karmaşık bir dünyayı basit, yüzeysel, tek nedenli teorilerle açıklamaya çalışmanın boşa kürek çekmek olduğunu fark etmek mutevazılığa giden ilk adım. "bu böyledir"ler, "olabilir, belki, bana kalırsa, bana öyle geliyor ki, sanırım"lara bırakıyor yavaştan, ya da bırakmalı. şu karmaşık dünyada basit hikayeler bizim yolumuzu bulma çabamızın bir ürünü ama tarihi geçti gibi geliyor bana. mide bozar, uzak durmak lazım.
  • (bkz: ockham'ın usturası)
    ya da
    (bkz: occam'ın usturası)
  • murat bardakçı'nın tüm entellektüel kişiliğine karşı bilmediği, anlamadığı şey. zira osmanlıca metinlerde de geçer, nasıl olmuş da atlamış anlamış değiliz.
  • (bkz: ilim bir nokta idi cahiller onu çoğalttı)
hesabın var mı? giriş yap