gılgamış destanı

• mezapotamya bölgesinde milattan önce 1800’lü yıllarda kil tabletlere sümerce yazılmıştır ve günümüzde yazılmış en eski destan olarak bilinmektedir.
  
  hikayeye göre gılgamış yüce bir kraldır ve kendisini tanrılardan bile üstün görmektedir. tanrılar, gılgamış’a ders vermek için dünyaya enkidu isimli bir adamı gönderirler. enkidu yabani bir adamdır ve hayvanların arasında yaşar, hayvanlarla konuşabilir. bu sebeple gılgamış’ın enkidu karşısında pek şansı yoktur ancak gılgamış bir plan yapar ve güzel, alımlı bir kadını enkidu’nun yanına gönderir. kadın enkidu’nun yanına gidince elbiselerini çıkarır, enkidu ise bundan etkilenir ve kadınla birlikte olur. enkidu’nun kadınla işi bittikten sonra tekrar hayvanların arasına dönmek ister ancak hayvanlar artık enkidu’yu kabul etmezler ve enkidu’nun hayvanlarla konuşma yeteneği kaybolur. bunun üzerine gılgamış, enkidu ile mücadele etmek üzere karşısına çıkar. enkidu ve gılgamış güç açısından eşit olsalar da mücadelenin galibi gılgamış olur. enkidu yenilgisini kabul eder ve gılgamış ile arkadaş olmayı teklif eder.
  
  gılgamış ve enkidu arkadaş olarak birçok maceraya birlikte giderler ve zaman ilerledikçe arkadaşlıkları da ilerler. gılgamış, bir gün kutsal sedir ormanı’na gitmeyi ve burada yaşayan muhafız humbaba’yı öldürmeyi planlar. enkidu, sedir ormanı’nın kutsal olduğunu ve ölümlüler tarafından ziyaret edilmemesi gerektiğini söylese de gılgamış’ı durduramaz. gılgamış’ın annesi de bu plana karşı gelmektedir ancak o da engel olamaz, bunun üzerine oğlu gılgamış’a destek olması için güneş tanrısı şamaş’ın yardımını ister.
  
  gılgamış ve dostu enkidu sedir ormanı’na doğru ilerlerler. dinlenmek için durduklarında gılgamış uykuya dalar ve sürekli kabuslar görür. bu kabuslarını enkidu’ya anlattığında enkidu bunların iyiye işaret olduğunu söyler ve gılgamış’ı cesaretlendirir. sedir ormanı’nda humbaba isimli devle karşılaşan ikili büyük bir mücadeleye girerler ve güneş tanrısı şamaş’ın yardımıyla humbaba yenilir. gılgamış, humbaba’yı aciz bir halde görünce ona acır ve öldürmek yerine canını bağışlamayı düşünür. ancak can çekişirken humbaba, gılgamış ve enkidu’yu lanetler, bunun üzerine gılgamış humbaba’yı öldürür. ardından ikili bir sedir ağacı keserler ve enkidu, bu ağaçtan devasa boyutta tanrılar için bir kapı yapar.
  
  bir süre sonra gök tanrısı anu’nun kızı ve aşk ve savaş tanrıçası iştar, gılgamış’la birlikte olmak istediğini söyler. gılgamış ise bu teklifi kabul etmez ve iştar’ın daha önceki sevgililerine çok kötü davrandığını söyler. iştar, reddedilmesinin üzerine sinirlenir ve babasından cennetin boğasını dünyaya göndermesini ve intikamını almasını ister. cennetin boğası dünyaya gelince büyük afetleri de peşinde getirir ancak gılgamış ve enkidu, bu kez tanrıların desteği olmadan boğayı yenmeyi başarırlar ve boğanın kalbini söküp, tanrı şamaş’a sunarlar.
  
  bütün şehir bu galibiyet karşısında kutlama yapar ancak enkidu, boğayı ve humbaba’yı öldürmesi sebebiyle kabuslar görmeye başlar. kabuslarında tanrılar yaptıkları için enkidu’yu cezalandırmaktadır. bunun üzerine enkidu, tanrılar için yaptığı kapıya ve gılgamış’ın gönderdiği kadınla birlikte olarak vahşi doğadan ayırdığı güne lanetler okur. ancak sonrasında tanrı şamaş’ın sözlerini duyar ve ettiği lanetlerden pişmanlık duyar. şamaş, eğer enkidu ölürse gılgamış’ın vasıfsız birisi olacağını da söyler. enkidu hastalanır ve gün geçtikçe hastalığı daha çok ilerler. gılgamış, hastalığı boyunca enkidu’nun yanında kalsa da onu iyileştirmek ve eski haline getirmek için elinden bir şey gelmez. en sonunda enkidu ölür ve ölüler diyarına doğru gider.
  
  gılgamış, enkidu’nun ölümüyle büyük bir çöküş yaşar ve tanrılara hediyeler sunarak enkidu’nun ölüler diyarına gidişinde yanında yolculuk etmek istediğini söyler. gılgamış, şehrinde yaşayan çiftçilerden rahiplere kadar herkesin enkidu için yas tutmasını ister ve enkidu’nun bir heykelinin dikilmesini emreder. enkidu ölmüş olsa da gılgamış cesedin yanından ayrılmaz ve dostu enkidu’nun gömülmesini kabul etmez. 6 gün sonra ceset çürümeye başlayınca gılgamış mecburen cesedi terk eder ve gömülmesine müsaade eder.
  
  bunun üzerine gılgamış, enkidu ile aynı kaderi yaşamak istemez ve utnapiştim’in yanına giderek ölümsüzlüğün yöntemini aramaya karar verir. utnapiştim ve eşi, büyük tufan’dan kurtulan tek insanlardır ve bu sebeple tanrılar tarafından ölümsüzlükle kutsanmışlardır. gılgamış’da utnapiştim ile görüşerek tanrıların kendisini ölümsüzlükle nasıl kutsayacaklarını öğrenmek ister. utnapiştim ve eşi, ölümsüzlükle kutsandıkları günden itibaren artık yaşlanmamışlardır ve doğuda bulunan dilmun şehrinde yaşamaktadırlar. gılgamış bu şehre gitmek için dağları, ırmakları, vahşi hayvanları ve denizleri aşar.
  
  gılgamış uzun yolculuğunun ardından dünyanın sonunda bulunan maşu dağı’nın tepesine çıkar. bu tepeden baktığında güneşin diğer dünyadan doğuşunu görmektedir, ayrıca ileride bir kapı vardır ve bu kapıyı akrebe benzeyen iki canlı korumaktadır. gılgamış bu yaratıklara doğru gelir ve amacını söyler. bu akreplerden birisi erkek, diğeri ise dişidir ve insanların bu kapıdan içeri girmelerinin uygun olmadığını söylerler. gılgamış yine de girmek ister ve akrepler kapıyı açar ve gılgamış içeri girer. kapılar kapanınca etraf karanlık olur ve en ufak bir ışık bile olmaz. ne bir ses, ne bir rüzgar vardır bu diyarda ancak gılgamış doğuya doğru ilerlemeye devam eder. günlerce gılgamış hiçbir ışık görmeden, ses duymadan ve rüzgarı hissetmeden yürür. yakınlaştığında ilk önce bir ırmak sesi duyar, ardından rüzgarı hisseder. daha ilerleyince ışık ortaya çıkar ve gılgamış istediği diyara ulaşmıştır.
  
  gılgamış burada han işleten bir kadınla karşılaşır. bu kadın gılgamış’ın niyetinin kötü olduğunu düşünür ilk başta ancak konuşmalarının üzerine yardımcı olmaya karar verir ve bir kayıkçı görevlendirir. adı urşanabi olan kayıkçı, gılgamış’a geri kalan yolculuğunda sulak bölgeleri geçmesinde yardımcı olur. bu bölgelerden birisi ölüler suyu olarak adlandırılır ve bu suya en ufak şekilde dokunan kişi hemen ölmektedir.
  
  gılgamış ve urşanabi yolculuklarında taştan devler görürler ve gılgamış, bu devleri düşman sanarak öldürmek ister. ancak urşanabi bu devlerin zararsız olduğunu söyler ve yolculuklarına devam ederler.
  
  sonunda ikili dilmun şehrine gelirler. utnapiştim teknede urşanabi dışında başkası olduğunu görünce bu kişinin kim olduğunu sorar. gılgamış kendisini tanıtır, hikayesini anlatır ve geliş amacını söyler. bunun üzerine utnapiştim, ölümden kaçmanın imkansız olduğunu ve ölümü düşünmenin günlük hayattaki eğlenceyi kaçırdığını, insanların yaşadıkları zamana değer vermeleri gerektiğini söyler. bunun üzerine gılgamış, utnapiştim’e nasıl büyük tufan’dan kurtulduklarını ve tanrılar tarafından ölümsüzlükle kutsandıklarını sorar.
  
  utnapiştim, tanrı enlil tarafından dünyaya gönderilen tufanı anlatmaya başlar. enlil, insanların yaptığı gürültüden dolayı rahatsız olmuştur ve bütün insanları öldürmeye karar verir. insanları yaratan da enlil olduğu için bu planını başka tanrılara söyleme gereği duymaz. başka bir tanrı olan ea ise bu planı öğrenir ve o zamanlar insan olan utnapiştim’i gelecek felaketlere karşı uyarır. dünyanın sular altında kalacağını söyleyen ea, utnapiştim’in bir gemi yapmasını, bütün canlılardan bu gemiye almasını, varlıklarını ve ailesini de bu gemide saklamasını söyler. beklendiği gibi yağmur yağar ve utnapiştim'in teknesinin dışındaki bütün canlılar ölür. tekne nisur dağının tepesinde engele takılır ve ilerleyemez, herkes suların çekilmesini bekler. utnapiştim birinci gün bir kumru gönderir ve kara arar ancak kumru konacak bir yer bulamadığı için geri gelir. aynı şekilde ikinci gün bir kırlangıç gönderir ve kırlangıç da konacak yer bulamayarak geri gelir. üçüncü gün ise bir karga gönderir ve karga geri gelmez, bunun üzerine karganın bir yere konduğunu ve kara bulduğunu anlayıp o yöne doğru gitmeye karar verirler. enlil, bu tufandan kurtulanlar olduğu için öfkelidir, ea ise bu enlil'in öfkesini dindirmek için utnapiştim'in tanrılara hediyeler sunmasını bağışlanmayı dilemesini söyler. diğer tanrılar da fikirlerini sormadan dünyaya tufan gönderdiği için enlil'e öfkelidirler ve aralarında bir tartışma yaşarlar. bu tartışmaların ardından utnapiştim'in hazırladığı sunakları gören tanrılar öfkelerini yatıştırarak ziyafet çekmeye karar verirler. utnapiştim'i ise ölümsüzlükle kutsayarak tanrıların arasına almaya karar verirler ancak bir şartları vardır, utnapiştim diğer tanrılarla aynı yerde yaşamayacak, eşiyle birlikte dilmun şehrinde diğer tanrılardan uzakta yaşayacaktır.
  
  utnapiştim, tanrıları bir araya getiren bir olay yaşadığını ve bu olaydan tek kurtulan olarak ölümsüzlüğü kazandığını, gılgamış'ın böyle bir olayı nasıl yaşayacağını ve bütün tanrıları bir araya toplayabileceğini sorar. gılgamış'ın bu soruya bir cevabı olmaz ancak yine de utnapiştim, gılgamış'a bir şans verir ve altı gün yedi gece boyunca hiç uyumamasını ister. ancak gılgamış, utnapiştim'in konuşması bittiği anda hemen uykuya dalar ve yedi gün boyunca uyur. yedinci gün uyanınca utnapiştim, gılgamış'a başarısız olduğunu söyler ve şehrine dönmesini, kral olarak görevini yapmasını, tanrıların herkesi krallıkla ödüllendirmediğini ve bu görevi layıkıyla yapması gerektiğini söyler.
  
  gılgamış bu aşamada elbisesi yırtılmış, saçı ve sakalı dağılmış, oldukça bitkin bir haldedir ve bir krala hiç benzememektedir. utnapiştim, gılgamış'ın kendine düzen vermesini söyler ve nehre giderek yıkanmasını, elbisesini değiştirmesini ister.
  
  gılgamış geri dönmek üzere geldiği kayığa biner ve biraz gittikten sonra utnapiştim'in eşi, gılgamış'ın bunca yol geldiğini ve aradığı şeyi bulamadığını, en azından buradan dönüşte bir hediyeyi hak ettiğini söyler. bunun üzerine utnapiştim, gılgamış'a merhamet eder ve bir sır verir. denizin dibinde yetişen bir bitki sayesinde insanlar tekrar gençliğine kavuşmaktadır ve ölümsüz olmasa bile oldukça uzun bir hayatı yaşayabilmektedirler. gılgamış, kayıktayken ayaklarına taş bağlar ve denizin dibine dalarak bu bitkiyi koparıp alır. ardından tekrar kayığa döner ve yolculuğuna devam eder. bitkiyi kendi ülkesine dönünce önce bir ihtiyara vermeyi ve onun gençleştiğini görünce de kendisi kullanmayı düşünür. geri dönüş yolunda bir göl bulur ve yıkanmak için bu göle girer, bitkiyi ise elbiselerinin yanında bir yere koyar. ancak bir yılan gelir ve bu bitkiyi yer, ardından yılanın deri değiştirir ve gençleşir. gılgamış ise bitkiyi yılana kaybetmenin ve uzun bir ömrü kaçırmanın üzüntüsüyle birlikte ülkesine geri döner.
  
  ve zamanı geldiğinde gılgamış'da ölülerin arasına katılır. ülkesindeki insanlar bir daha onun gibi birisinin gelmeyeceğinin üzüntüsüyle büyük yas tutarlar.
• bir zamanlar filminin çekileceğini duyup; araştırıp, okuyup, üzerine aşağıdakileri yazdığım destan:
  
  ''insanlık tarihini anlatan ilk bilgi tevrat’da verilmişti. dicle ve fırat nehirleri arasındaki mezopotamya denilen topraklarda yapılan kazılar sonrası tevrat’dan önce sümer’lerin akatça olarak, tabletlere yazılmış bilgilerine ulaşıldı. bu bilgilerin bir kısmında uruk şehri yöneticisi gılgamış, büyük tufan ve ölümsüzlük ile ilgili kayıtlar bulunuyordu.
  
  birçok tabletin eksik olmasına rağmen 11 tablet çözüldü ve bu bilgiler gılgamış destanı olarak insanlığa sunuldu. kaynak araştırması yaparsanız bu konu ile ilgili birçok bilgiye siz de ulaşabilirsiniz. daha sonra bu tabletler, irak’daki müzede korumaya alındı.
  
  tüm dünyanın gözü önünde ikiz kulelerin yok olmasından sonra başlayan, sözde ‘’tüm dünya teröre karşı savaşalım; ilk istikamet irak ‘’ savaşı sırasında tüm müze ve tabletler ‘’korumaya alındı’’ bugün bu tabletlerin ve diğer orijinal bilgilerin ne olduğunu doğrusu ben çok merak ediyorum, sevgili dostlar!
  
  destanda; tanrılardan söz edilir ve adları verilir. bugün dünyada birçok insan tek bir mutlak güç olan tanrı-allah-god-dieu’e inanırken; bu söz edilen tanrıların, dünya gezegeni dışındaki diğer gezegen-yıldız takımı-galaksilerde görevli olarak dünya gezegeni için çalışan varlıklar olma olasılığı çok yüksek.
  
  bugün bunu kanıtlamak çok zor olsa da tüm dünyada binlerce yıl önce yaratılmış; üstün yöntemler ile inşa edilmiş ve hala ayakta kalan yapılara bakmak gerek. bu insanlar bu knowhow’ı kim ya da kimlerden almışlardır?
  
  neyse arkadaşlar biz tabletler üzerindeki bilgilere gelelim. yorumu sizlere bırakalım.
  
  birinci tablet
  yeraltındaki su kaynağını gören, dünyada her şeyi bilen, tüm bilgelikleri torunlarına bırakan, gizleri görüp perdeleri yırtan bir adam, tufandan önce olanın haberini getirdi. uzun yoldan gelip yorgun düştü; ama gücünü yitirmedi. bütün çektiklerini bir anıt taşına kazıdı.
  uruk'un dört bir yanına duvar çektirdi.
  
  iştar’ın oturduğu kutsal e-anna'nın tapınağının duvarına bak! onun köşe burçlarını da gözden geçir! onun eşini hiç kimse yapamaz. sonradan gelen hiçbir kral onun eşini yapmadı. uruk duvarının üstüne çık! ileri yürü! temeli gözden geçir! tuğla duvarı incele. acaba bunun tuğlaları pişmiş değil midir? temeli yedi bilge kurmamış mıdır?
  
  ulu tanrı; gılgamış'ı en yetkin biçime soktu. annesi ninsun oldu. sevgiyi şamaş gösterdi. aklını, düşüncesini anu, enlil ve ea genişlettiler.
  
  büyük tanrılar gılgamış'ı şu ölçüde yarattılar: boyunun uzunluğu on bir endaze, göğsünün genişliği dokuz karış. sakalı yanaklarından aşağı uzamıştı. güzel bıyıkları vardı. başındaki saçlar gürdü. bedeni her bakımdan ölçülüydü. onda üçte iki tanrılık, üçte bir insanlık vardı. gövdesi pek iriydi.
  
  bütün ülkeleri dolaştıktan sonra uruk kentine vardı. uruk caddelerinde kurumundan kafasını dik tutuyordu. insanlara dirlik vermemek için eli durmazdı. dirliksizliği yüzünden uruk halkı gittikçe eksildi. gılgamış'ın savaşçılarının kızları, erlerin karıları, bundan ötürü tanrıların huzurunda ağlayıp sızlandılar. bunların ağlayıp sızlanmalarını tanrılar dinlediler.
  
  gökyüzünün tanrıları da, uruk kentinin baştanrısı anu'ya başvurarak şöyle dediler: "ey aruru, sen büyük anu'yu yarattın. şimdi onun rakibini yarat!
  o istediği denli gılgamış'a karşı dursun. bu iki yiğitin birbirlerine karşı güçlerini ölçmelerinden uruk şehri soluk alsın!"
  
  tanrıça aruru bunu duyar duymaz gök tanrısının rakibini kalbinde yarattı. aruru ellerini yıkadı; bir parça çamur koparıp yazıya attı. ve yazıda yiğit engidu'yu yarattı. çamurdan yaratılan engidu, demir gibi sertti .
  bütün gövdesi kıllarla kapkara olmuştu. kadın gibi uzun saçları vardı. o, insan ve kent yüzü görmemişti. üzerinde, yazının hayvanları gibi bir giysi vardı.
  
  onu gören ilk insan olan avcının korkudan titremeye tutuldu; sesi soluğu kesildi, içini sıkıntı bastı. endigu’nun gelişini haber vermek için uruk’a gılgamış’a gitti. gılgamış; avcıya endigu için bir kadın götürmesini söyledi. avcı ve kadın endigu’yu bekledi. endigu geldi. kadın ile beraber oldu. kadın ona: "engidu sen bilgesin, sen bir tanrı gibisin! neden bu kalabalıkla kırda dolaşıyorsun? gel, seni uruk'a, anu'nun, iştar'ın evi olan görkemli tapınağa götüreyim. gılgamış'ın olduğu yere, gücü tam olan adamın, insanlara zorbalık edenin yanına."
  
  ikinci tablet
  
  engidu kadının sözlerini dinledi. kadın onu ikna etti ve bir insan gibi giyinmesini, yemesini, içmesini, davranmasını öğretti. endigu hızlı öğrendi ve insana benzedi. uruk'a girince halk çevresine toplandı. halk endigu’nun gövde olarak daha ufak olmasına rağmen gılgamış’a çok benzetti.
  
  ve sonunda karşılaştılar. gılgamış, üstüne yürüdü. kentin alanında birbirleriyle karşılaştılar. engidu kapıyı ayağıyla kapayıp gılgamış'ı içeri bırakmadı. kapının direklerini paramparça ettiler. duvar yerinden sarsıldı! gılgamış diz üstü yere düşünce, öfkesi indi. birbirini öptüler ve arkadaş oldular.
  
  gıgamış, endigu’yu, annesi ninsun’a götürdü. ‘’ engidu'nun babası
  ve anası yoktur. onun dağınık saçları hiç kesilmemiştir. o, kırda
  doğduğundan kimse onu eğitmemiştir."engidu orada durdu ve onun söylediklerini dinledi. gözleri yaşla doldu.
  
  gilgamiş: ejder yapılı humbaba ormanda oturuyor. sen ve ben onu öldürüp şu belâyı ülkeden kaldıralım. kendimize katran ağaçları devirelim.
  endigu: dostum, ben dağlarda deneyimliyim; yabanıl hayvanlarla oralarda
  dolaştım. humbaba'nın oturduğu yer için savaşan hiçbir kimse ona karşı dayanamaz. enlil onu, katranları korusun diye insanların başına belâ kılmıştır.
  
  gılgamış, onun sözünü dinlemedi. zaferle dönüp, halkının saygısını kazanmak, adını tarihe yazdırıp, egosunu tatmin etmek istedi. uruk yaşlıları onu uyardı. o yine dinlemedi. endigu’nun yoldaşlığı ile bu zaferi kazanacağına emindi.
  
  üçüncü tablet
  
  yaşlılar gılgamış'a çok saygı gösterdiler, yol hakkında ona öğüt
  verdiler.
  
  gilgamiş: size söylediklerimi, benimle gidecek olan engidu'yla birlikte
  yapacağım. öğütlerinizi sevinerek gönülden dinledim.
  
  gılgamış'la engidu, büyük kraliçe ninsun'un huzuruna çıktılar.
  
  gilgamiş: ninsun ben güçlendim. bilmediğim bir savaşa atılıyorum,
  bilmediğim bir yola çıkıyorum. benim gidip geri dönmem, katran
  ormanına varmam, ejder humbaba'yı öldürmem, şamaş'ın nefret ettiği o
  belâyı ülkeden temizlemem için gereken zamanı, benim hesabıma
  şamaş'tan dile.
  
  ninsun: endigu, şimdi seni oğulluğa kabul ettim.
  uruk yaşlilari: engidu, arkadaşını kolla, yoldaşını koru. hepimiz kralı sana teslim ediyoruz, sen de yurda dönerek kralı bize teslim et."
  
  dördüncü tablet
  
  gılgamış'la engidu orman kapısına geldiler. humbaba'nın diktiği kocaman kapıyı bir bekçi koruyordu. omanın kapısında duran bekçiyi yakalamak için, ileri atıldı. bekçi, humbaba'yı çağırdı.
  gilgamiş endigu’ya: ölümü unut, korkma! kendisini koruyan adam, arkadaşını da sağ tutsun! insanlar ölünce kendilerine ad yaparlar!
  ikisi birden yeşil ormana vardılar. konuşmaları kesildi, sessiz durdular
  
  beşinci tablet
  
  ormana gözlerini dikip baktılar. katranların yüksekliğine şaştılar.
  ormana girilen yola şaştılar. humbaba'nın geçtiği yerde bir ayak izi vardı. yollar iyi bir durumdaydı. büyük yol güzel yapılmıştı. katran ağacı dağını ve tanrıların oturduğu irnina'nın yüksek tapınağını gördüler.
  bu dağın önünde bir katran ağacı vardı.çalılar birbirine girmişti. büyük ormanın ağaçları da birbirine girmişti. iki yiğit humbaba'yı beklediler, ama o gelmedi...
  engidu baltayı eline aldı ve katranları devirdi; humbaba gürültüyü duyunca öfkelendi. göksel şamaş, gılgamış'ın yalvarmasını dinledi ve humbaba'nın önüne büyük fırtınalar çıkardı. humbaba savaştan vazgeçti. gılgamış, humbaba'nın kesilen başını sırığa dikti.
  
  altinci tablet
  
  zafer sonrası gılgamış ile iştar arasında geçen konuşma sonrasında. iştar gılgamış’ı onunla evlenmeye ikna edemedi ve gılgamış onu aşağıladı.
  iştar, babası anu'nun huzuruna gitti ve gılgamış’ı şikayet etti. "babam, gılgamış'ı öldürmesi için bana gökyüzünün boğasını ver! fakat sen gökyüzünün boğasını bana vermezsen, o zaman ben, cehennemin kapılarını kırar, direklerini fırlatır, kapıları ardına dek açarım. yaşayanları yemeleri için ölüleri kaldırırım. dirileri yesinler diye. o zaman dünyada ölüler dirilerden çok olur!"
  anu, iştar’a: kızım, benden istediğini yaparsam, yedi kavuz yılları olur.
  
  iştar: baba, insanların yedi kavuz yıllarında doymaları için buğday
  topladım; hayvanlara ot yetiştirdim.
  anu, onun bu sözünü doyunca, gökyüzünün boğasının zincirini iştar'ın
  eline teslim etti. o, boğayı yere indirmek için alıp aşağı götürdü ve onu uruk ağılına sürdü. gökyüzünün boğası korku salarak aşağı indi. o, birinci solumasında yüz kişi devirdi; iki yüz devirdi; üç yüz kişi...ikinci solumasında yüz daha devirdi. iki yüz daha, üç yüz kişi daha. o, üçüncü solumasıyla engidu'ya saldırdı. engidu, gökyüzünün boğasını tutmak için, kovalayıp sımsıkı kuyruğundan yakaladı. engidu, onu iki eliyle tuttu ve gılgamış, usta bir kasap
  gibi, kılıcını güçlü ve güvenli bir vuruşla onun boğazıyla boynuzlarının ortasına indirdi...
  onlar gökyüzünün boğasını öldürdükten sonra, yüreğini çıkarıp şamaş'ın önüne koydular. şamaş'ın huzurunda saygıyla eğilip geri çekildiler; sonra her iki
  kardeş oturdular. iştar, uruk duvarının üstüne çıkıp öfkeden bağırmaya başladı.
  gılgamış, bütün silâhçı ustalarını çağırdı. boğanın boynuzlarını söktürdü. bunları yağ koyması için, tanrısı lugalbanda'ya armağan etti. bunları içeri götürdü. tanrı sarayının içindeki kutsal yere astı.
  fırat'ta ellerini yıkadıktan sonra el ele verip uruk kentinin sokaklarından geçtiler.
  uruk halkı onları görmek için toplandı. gılgamış, sarayında bir utku şenliği yaptı.
  
  yedinci tablet
  
  anu, enlil, ea ve göksel şamaş toplandılar.
  anu: gökyüzünün boğasını öldürdüklerinden, humbaba'yı vurduklarından ve dağın katranını devirdiklerinden içlerinden birisi ölsün!
  enlil: engidu ölsün, ama gılgamış ölmesin.
  
  şamaş: onlar gökyüzünün boğasını ve humbaba'yı senin sözün üzerine öldürmediler mi? şimdi engidu suçsuz yere mi ölecek?
  
  enlil: çünkü sen, onların dengiymişsin gibi, her gün aşağıya, yanlarına
  gidiyorsun!"
  
  gilgamiş: kardeş, sevgili kardeş! neden kardeşimin yerine beni
  suçsuz saydılar?
  
  endigu, güçsüz düştü ve hastalandı. gılgamış’: "arkadaş, savaşta ölen bir adam gibi ölmüyorum. savaştan korktuğum için şimdi onursuz ölüyorum. arkadaş her kim savaşta ölürse talihlidir; ama ben düşkün bir durumda ölüyorum."
  
  burada araya girmek istiyorum. gilgamiş’i gören ile dünyaya yollayanlar, daha sonra onu kontrol etmesi için endigu’yu yolladilar. sanirim planlari işlemedi. iki varlik birbirinin gücüne güç katti. ve kontrolden çikti. bu nedenle en güçlü olan endigu’yu ortadan kaldirmak gerekti.
  
  sekizinci tablet
  
  gün ağarmaya başlar başlamaz, gılgamış, engidu'ya gençliğini, birlikte yaptıkları işleri, özellikle humbaba'nın ölümünü anımsattı. onu cesaretlendirmek istedi. engidu gözünü kapadı ve öldü. gılgamış'ın engidu'yu yedi gün, yedi gece bekletti.
  
  dokuzuncu tablet
  
  gılgamış, arkadaşı engidu için acı gözyaşları döküp kırlara koşarak
  dedi:
  "ben ölmeyecek miyim? ben de engidu gibi ölmeyecek miyim?
  gönlümü üzüntü kapladı. bana ölüm korkusu geldi. şimdi kırlara
  koşuyorum. ubar- tutuş'un oğlu utnapiştim'e gitmek için yol aldım.
  ivedilikle oraya gidiyorum. dağın geçitlerine gece vardım. aslanları
  görüp korkuttum. başımı yukarı kaldırıp ay tanrısı'na yalvardım. bu
  yalvarışım bütün tanrılara yöneldi: korkulu yerde beni sağ bırakın!"
  
  yalniz kalan gilgamiş, ölümsüzlüğü aramaya başladi. ölümsüzlüğü silah olarak kullanacakti.
  gılgamış bu mâşu dağına geldi. başları gökyüzüne kadar yükselen ve göğüslerine kadar cehenneme batmış bulunan iki akrep insanın, bu dağın kapısını beklediklerini gördü. bunlar öylesine korku vericiydi ki, korkudan yüzlerine bakılmazdı. bunların görünüşü ölümdür.
  akrep adam: neden ötürü bu denli uzun yol yürüyüp buraya benim yanıma kadar geldin?
  gigamiş: utnapiştim için, atam olan utnapiştim'in yolunda! o, tanrıların
  arasına girdi ve tanrıların toplantısında yaşama kavuştu. ondan ölüm ve yaşamı soracağım!
  akrep adam: gılgamış, bunu bilecek insan yoktur! dağların kapuzuna kimseler girmedi. dağların içinde bir boğaz vardır; içi koyu karanlıktır. işık yoktur. güneş doğduğu zaman dağın kapısı açılır, battığı zaman kapı kapanır.
  yürü gılgamış, korkma! sana mâşu dağlarının yolunu açıyorum. dağları ve tepeleri güvenerek aş! ayakların seni sağlıkla yurda götürsün!
  dağın kapısı önünde açılsın!
  gılgamış bunu duyar duymaz, dağın kapısından içeri ayak bastı. koyu karanlığa düştü. işık görünmedi. küçük bir ışık sızıntısı, karanlığın arkasında ne olduğunu ona göstermedi. kapıya yaklaştı. dışarı çıktı. aydınlık bir bahçeye vardı. bahçede, akikten meyveler taşıyan üzüm salkımları dallarda
  asılıdır. lacivert taşı goncalar ve meyvalar ile doluydu.
  
  onuncu tablet
  
  sâkiye siduri denizin ıssız bir köşesinde, tahtında oturuyordu. sâkiye için ağaçtan ayaklar yapılmıştı. bu ayaklar üzerine altından yapılmış şıra fıçıları konmuştu. tanrıça bir duvak örtünmüştü. yüzü görünmüyordu.
  gılgamış koşup onun yanına geldi. sâkiye onu görünce, kapıyı dışardan ve içerden sürgüledi. şamaş günlük dönüşü sırasında sâkiye siduri'ye uğradığı zaman gılgamış hakkında bilgi verdi. sakiye, gılgamış’ı yanına aldı.
  sakiye: eğer sen bekçiyi vuran, katran ormanında oturan humbaba'yı öldüren,
  dağların geçidindeki aslanları öldüren, gökyüzünden aşağı inen boğayı yakalayıp yok eden gılgamış'san ne diye yanakların erimiş? ne diye krallığı unutup kırlarda dolaşıyorsun?"
  gilgamiş: benimle birlikte bütün güçlüklere katlanan, aşırı sevdiğim arkadaşım, benimle birlikte bütün güçlüklere katlanan, aşırı sevdiğim engidu,
  insanlığın yazgısına kavuştu. onun için gece ve gündüz ağladım.
  onun gömülmesine razı olmadım. acaba arkadaşım sesime uyanacak mı
  diye. yedi gün yedi gece böyle yaptım. o, oraya gitti gideli yaşamı bulamadım. sâkiye, şimdi senin yüzüne bakıyorum. sonsuz derdim olan ölümü görmeyim diye!"
  sakiye: sen aradığın yaşamı bulamayacaksın. tanrılar insanları yarattığı zaman, onlar insanlara ölümü verip yaşamı kendi ellerinde tuttular.
  gilgamiş: sâkiye, utnapiştim'e giden yol hangisidir?
  sakiye: gılgamış, şimdiye dek böyle bir geçit yoktu. eskiden beri denizi hiç kimse aşmamıştır. denizi aşan yalnızca yiğit şamaş'tır. geçiş güçtür. deniz yolu çetindir. bundan başka orada ölüm suyu da vardır. bu, denizin önünü kapar! denizi aşsan bile, ölüm suyuna varsan bile, yine ne yapacaksın? orada bir urşanabi var. o, utnapiştim'in gemicisidir. onu sen kendin bulmalısın. olursa onunla birlikte aş; olmazsa geri dön!"
  gılgamış, urşanabi’yi buldu. urşanabi; utnapiştim’nin kölesiydi. gılgamış yaşadıklarını anlattı. ve sonun endigu gibi olmasından korktuğunu da söyledi.
  gılgamış ve urşanabi gemiye bindiler. gemiyi dalgaların üzerine oturtup denize açıldılar. böylece ölüm suyuna dek vardılar. gılgamış utnapiştim'e vardı.
  utnapiştim ona, gılgamış'a dedi:
  "ey gılgamış, sen bir tanrı çocuğu olduğun halde niçin yoksulluğa
  düştün? niçin tanrıların ve insanların alınyazılarına karşı
  geliyorsun? baban ve anan sana hep iyi şeyler gösterdi. ey gılgamış,
  niçin aptala döndün?
  ölümün biçimi çizilmez. be hey insan oğlu, be hey adam; beni kutsadıktan
  sonra büyük tanrılar olan anunnaki toplandı. yazgıyı oluşturan and tanrıçası, onlarla birlikte alınyazısını belirledi. ölümü ve yaşamı onlarla birlikte saptadı; ama onlar ölümü bildirmediler."
  gilgamiş, ondan da daha güçlü ve onu kontrol edenlerin varliğini bir kez daha gördü. ve sadece ölümden korktuğunu bilerek. işte bu nedenle en büyük korku olan ölümü yenmeyi seçti.
  
  on birinci tablet
  
  gılgamış ona, uzaktaki utnapiştim'e dedi:
  "utnapiştim, sana bakıyorum, biçimin başka değil; benim gibisin. evet, benden ayrı değilsin, benim gibisin! tanrıların toplantısında yaşamı aramaya nasıl karar verdin?"
  utnapiştim ona, gılgamış'a dedi:
  "gılgamış, sana gizli bir şey açayım. tanrıların gizini söyleyeyim:
  şurippak senin bildiğin bir kent, fırat'ın kıyısındadır. bu kent çok eskiden varken, tanrılar bu kentin yanındaydılar. tanrıların aklına bir tufan yapmak geldi. bunların babaları soylu anu, hükümdarları yiğit enlil, büyük vezirleri ninurta, su yolcuları ennagi ve bilge ea da onların toplantısında yer aldı.
  
  bizim bildiğimiz adi ile nuh’a bir varlik yardim etti. ve dünyada insan varliğinin devam etmesi görevini ona verdi. güçlü varliklarin amaci dünya gezegenini artik devreden çikarmakti. ama içlerinden bir tanesi gezegenin varolmasi gerektiğini biliyordu.
  
  ben tufan bilgisini aldım. ve bir gemi yapmaya başladım. güçlü erkekler gemiye yedek kereste getiriyorlardı. beşinci günde geminin kaburgasını
  oluşturdum. üst güvertesi de alt güverteye tümüyle eşitti. bundan sonra geminin dış yüzünü hazırladım ve onları boyadım. gemiyi altı katlı yaptım. geminin alt ve üst güvertelerini yedi bölüme ayırdım, ambarını da dokuza böldüm. ortasına da su kazıkları çaktım. gemi yedinci günde tamam oldu. gemiyi kızaktan indirmek güç oldu. çünkü, geminin üçte ikisi suya girinceye dek, onu, kızak üzerinde aşağıdan ve yukarıdan itmek zorunluğu vardı. elime geçen her şeyi içine yükledim. elime geçen her gümüşü içine yükledim. elime geçen her altını içine yükledim. bütün soyumu, sopumu ve kavmimi gemiye bindirdim. yazının yabanıl, yazının evcil hayvanlarını ve bütün ustaları gemiye aldım. şamaş, bana bir süre verdi: bulutları güden, akşamleyin bir buğday yağmuru yağdıracak diye. o zaman gemiye bin ve kapını kapa diye.
  ben havanın yüzüne baktım. hava, bakılmayacak kadar korkunçtu. ben geminin içine bindim ve kapımı kapadım. artık gökten kara bulutlar yükseldi. bulutların içinde adad gürledi. şullat ve haniş tanrıların kafilesini çekiyorlardı. saray uluları, bunların peşi sıra dağları ve ovaları aşıyorlardı. büyük ira bütün bentlerin kazıklarını çekti. ninurta da ilerleyip büyük havuzun sularını boşandırdı. anunnaki tanrıları, meşaleleri yukarı kaldırıyorlardı.
  
  tanrilarin saçtiklari işin ülkeyi kizila boğuyordu.
  
  bütün güneşin ışıklarını kararttılar. büyük fırtına, ülkeyi bir çanak gibi parçaladı. bir gün karayel esip hepsini sildi süpürdü. sonra birdenbire poyraz esip ülkenin altını üstüne getirdi. rüzgârlar insanların tepesinde savaş edercesine çarpıştılar. kimse kimseyi göremiyordu. ve gökten bakılınca insanlar tanınmıyordu. tanrılar bile tufandan korkarak geri çekildiler. ve göğün en yüksek katına kadar çıktılar.
  iştar çocuğuna ağlayan bir ana gibi bağırıyordu: yazık o güne. benim, tanrılar meclisinde kötülük buyurduğum o gün. ben nasıl oldu da tanrılar toplantısında kötülük buyurdum? nasıl oldu da insanları yok etmek için bu savaşımı buyurdum? benim sevgili insanlarım, denizi balıklar gibi doldursunlar diye mi
  doğuyordu?
  fırtına ve tufan, altı gün, yedi geceyi geçti. fırtına yurdu silip süpürüyordu. artık yedinci gün gelince tufan fırtınası savaşımı durdurdu. önceden dalgaları bir ordu gibi birbiriyle savaşan deniz, şimdi dinginleşti. kötü rüzgâr dindi ve
  tufan sona erdi. havaya baktığım zaman ortalıkta sessizlik vardı.
  ve bütün insanlık çamur olmuştu. suyun bastığı yüzey, dümdüzdü.
  bunun üzerine hava deliğini açtığım zaman, güneşin sıcağı burnumun
  kanatlarına vurdu. diz çöküp oturdum ve ağladım. sonra ufuklara bakarak denizin kıyısını aradım. her yana denizden bir ada yükseldi. sonunda gemi nissir dağına oturdu.
  nissir dağı gemiyi tutup onu sallanmaya bırakmadı. tanrılar geldiler.
  enlil oraya gelir gelmez, gemiyi görünce öfkelendi. igigi tanrılarına son derecede kızdı: "buradan bir can kurtulmuştur. bu yıkımdan kimse kurtulmamalıydı!"
  ninurta enlil'e: "böyle bir şeyi ea'dan başka kim bulup düşünebilirdi? her beceriyi, her hileyi yalnızca ea bilir."
  
  ea enlil'e: " nasıl olur da sen körükörüne tufan yaptın? senin yaptığın bu tufan yerine, bir aslan kalkıp insanları azaltsa daha iyiydi! senin yaptığın bu tufan yerine, veba tanrısı kalkıp insanlara bulaşsaydı daha iyiydi!
  ben, büyük tanrıların gizini açığa vurmadım! aklı pek çok olan bir düş
  gösterdim. enlil, geminin içine binip elimden tuttu ve beni karaya çıkardı. kadınımı da çıkarıp yanında diz çöktürdü. alınlarımızı elledi ve aramızda durarak bizi kutladı.
  "utnapiştim, bundan önce bir insandı. fakat şimdi, utnapiştim ve kadını bizim gibi tanrılar olsunlar! utnapiştim otursun! uzakta. irmakların denize
  döküldüğü yerde!"
  
  bilgi güçtür. bu bilgi nuh/utnapiştim’e geldi. yapilan geminin kalintilarinin nissir/ağri dağinda olduğu söyleniyor ama bugüne kadar bir kalintiya rastlanmadi. ya da raslandi ama bize açiklanmadi. bu geminin gerçekten insan yapimi bugün kullandiğimiz ahşap teknelere benzeyen bir gemi olmadiğini düşünüyorum. anlatilan gibi bir tekne; anlatilan tarzda bir tufandan kurtulamazdi.
  
  enlil'in bu sözlerinden sonra, beni aldılar ve uzakta, ırmakların
  ağzına oturttular. şimdi sana tanrıları kim toplayacak? aradığın
  yaşamı nasıl bulacaksın?
  
  gılgamış ona, utnapiştim'e dedi: "bana yardımcı kal! nereye gideyim? bütün organlarımı kötü ruhlar kapladı! yatak odasında ölüm bekliyor; neye baksam, o, ölümdür.’’
  utnapiştim: gılgamış, sana gizli bir şey açayım. ve hiç kimsenin bilmediği biricik otun yerini sana söyleyeyim: bu ot, tıpkı deve dikenine benzer, ama dikenleri gül dikeni gibi keskindir; yaklaşana batar. sen bu otu eline geçirmek istersen, eline batacağından korkma!"
  gılgamış bunu duyar duymaz derin bir kuyu kazdı. ve ayaklarına ağır taşlar bağlayıp kuyuya indi. ayağına bağladığı taşlar onu yerin altındaki tatlı su denizinin dibine kadar batırdı. ama o, otu aldı ve dikenleri ellerine battı.
  bundan sonra gılgamış, ağır taşları kesip yukarı fırladı. kuyunun suyu onu fırlatıp denizin kıyısına attı. gılgamış ona, gemici urşanabi'ye dedi:
  
  "urşanabi, bu ot büyülü bir ottur; insan bununla gençliği kazanır. bu ota, "yaşlı genç olur" denir. bunu uruk'a yanımda götürmek istiyorum. onu sevdiklerime yediririm. ve onu parça parça doğrayayım. sonra da
  kendim yiyip tam çocukluğuma döneyim."
  sonra kendilerini akşam dinlenmesine bıraktılar. gılgamış burada suyu soğuk bir kuyu gördü. suda yıkanmak için aşağı indi. bir yılan otun kokusunu aldı. ve taşların yarığından yukarı çıkıp otu götürdü. gılgamış geri döndüğü sırada yılan gömleğini atmıştı! bu anda gılgamış yere oturmuş ağlıyordu.
  yine ölümsüzlüğün bilgisi insanliğa verilmemişti. aslinda gilgamiş’in anlamasi gereken ölümsüzlüğün herhangi ot ya da başka bir şey ile sağlanamayacağiydi.
  uruk’a dönmeyee karar verdi. onlar uruk pazarına geldiklerinde, gılgamış ona, gemici urşanabi'ye dedi:
  "urşanabi, uruk duvarının üstüne çık! ileri yürü! temeli gözden geçir! tuğla duvarı gözden geçir! acaba bunun tuğlaları pişmiş değil midir?
  temeli yedi bilge kurmamış mıdır? 3600 dönüm kent. 3600 dönüm hurma
  bahçesi, 3600 dönüm kerpiç kuyu. üstelik iştar tapınağının çukuru.
  bunların topu üç kez 3600 dönüm. ve işte bunların hepsi uruk'tur."
  tüm bu olanlarin m.ö. 13.000 yilinda gerçekleştiği söyleniyor.
  şimdi tufan ile ilgili bir bilgi vermek istiyorum:
  bu afet nasıl oldu? dünyanın birçok kez buzul çağı geçirdiği bilimsel bir gerçektir. buzul çağlarına dünyanın çevresinde dönüş ekseninin 25 derece eğik olması ve bu eksenin 18000 yıllık periyotlarla yalpalaması gösterilir. m.ö. 13000 yılı son buzul çağından çıkış tarihi olarak kabul edilir.
  o yıllarda dünyada buzlar şimdi olduğu gibi süratle eriyor ve suya karışıyordu. antartika kıtası üzerinde, kalınlığı yaklaşık 5 km olarak tahmin edilen buzullardan bir kütle bir med-cezir olayı sırasında düşünülemeyecek kadar kısa sürede denize kaydı. bu olay o güne kadar görülmemiş büyüklükte dalgalara neden oldu. güney kıyılarından başlamak üzere hemen hemen bütün dünya sular altında kaldı. bu durum bir yıl kadar sürdü. ağrı dağına yönlendirilen gemi içindekiler kurtuldular.
  
  on ikinci tablet
  
  gılgamış destanı 11'inci tablette sona ermiştir. 12'nci tablet ancak
  bir ektir. 12'nci tablet ise, isa'dan önce yaklaşık 2000 yılında yazılmış olan sümerce bir metnin aslına bağlı çevirisidir ve bu tabletin çevirmeni, metinde en küçük bir değişiklik yapmamıştır.
  bu sümerce metnin birinci kısmının yarısı, bundan birkaç yıl önce
  elimize geçmiştir. bunun nasıl bittiğini bilmiyoruz. olasılıkla birkaç yüz satırdan oluşan bu sümerce metnin içinde, akatlı çevirmen ancak
  154 satırı çevirmiştir. bundan dolayı bu tablette anlatılan olaylar,
  bütünlüklerini yitirmiş demektir.
  görünüşe göre bu çeviri, yeraltı dünyasının heyecanlı betimlemesi ve bu dünyanın yaşamının anlatımından oluşmaktadır.
  
  bundan sonra olanlari anlatmak gereksiz. çünkü yeralti dünyasinin sirlarini açiklayan bilgiler eksiktir.
  
  sizlere sunduğum bu uzun yazi sonucu daha fazla yorum yapmayacağim. tek bildiğim şey ölümsüzlüğün formülünün içimizde sakli olduğu...
  insanlik tarihine bakildiğinda bazi insanlarin tarihi değiştirdikleri görülmüştür. bu insanlar bedenen burada olmasalar da hala adlari ve yaptiklari anilmaktadir: sanatçılar; liderler; mucitler...
  bu insanlara birilerinin ölümsüzlük bilgisinin farkındalığını kazandırdığı kesin.
  sevgi ve ışık hep yanınızda olsun; ölüm sizi korkutmasın; aslında hiçbir şeyden korkmayın; korkmayın ki, özgürleşebilin...
  umut hep içinizde olsun. bir gün gelecek bu dünyada sadece sevgi kalacak...umarım bu an yakındır. aydınlık ve karanlık savaşı hala devam ediyor. yine umarım aydınlık için savaşanlar yorulup, pes etmezler...
  yine de diyorum ki: karanlık olmasaydı; aydinliğin değerini nasıl anlardık?
• bu gun bız hala gılgamıs ı okuyor ısek, gılgamıs aradıgı olumsuzluğu bulmustur bence...
• yazıldığı döneme bakınca harikalığı daha da artan,insanın nasılda doğaya ait olduğunu gösteren destan
  
  ...herşey üzerinde etraflıca düşünmek doğru bir davranış.fakat gereğinden fazla derin düşüncelere dalmamak lazım,yoksa insan yanlış birşey yapacağı korkusuyla hiçbir şey yapamıyacak hale gelir.yaşam devam ediyor,biz nasıl ağaçlara muhtaçsak,onlarda aynı şekilde bize muhtaç.demek ki herkes için yapacak çok şey var daha.ve belki yaşamımızı biraz daha anlamlı kılmayı başarabiliriz.yeter ki çok fazla gürültü çıkarmıyalım,yoksa ağaçların hakkımızda söylediklerini işitemeyiz...
• kurt destanı degildir fars destanıda degildir, ibrani ve arap destanıda değildir. ayrıca türk destanıda değildir. bir sümer destanıdır. sümerce ile de bu dillerin gramatik olarak ilgisi yoktur, ancak ilk yazıyı bulan ve mezopotamya dicle ve fırat ın mutlak sahibi ve efendisi olan sümerler o bölgede yaşayan halkları ki bu kuzey afrika ortadoğu ve balkanlarıda kapsar dil yönünden (kelime bilgisi olarak) inanç yönünden, ibadet ve gelenek yönünden etkilemiştir. sümerce yi türkçe ile alakalı görmek ne kadar saçma ise kürtçe,farsça ve arapça veya ibranice ilede aynı kefeye koymak çok saçmadır. çünkü sümercenin gramatik yapısı adı geçen diller ile uzaktan yakından alakası yoktur. bazı tarihçiler ki bunlar birçok ise onlar dil bilimci olmadıklarından söylediklerinin bilimsel bir geçerliliği yoktur ve bundan dolayıdır ki tarihsel geçerliliğide yoktur. ancak haklarını yememek gerekir insanların ve toplumların duymak istediklerini söylerler bu bakımdan başarılıdırlar ancak tarihçi olarak aynı şeyi söylemek güçtür.
• tanım: günümüz uygarlığının temelini atan sümer uygarlığının ve aynı zamanda insanlığın ilk yazınsal ürünü.
  
  sadece yunan ve roma mitolojisi hakkında bilgi sahibi olarak okuduğum sümer destanıdır. o yüzden incelerken bu mitolojilerle karşılaştıracağım. öncelikle metin hakkında üzüldüğüm şey eksik ve kayıp tabletlerin olması. okurken sık sık "tabletin geri kalanı kayıp/eksik." tarzı uyarılarla karşılaşıyoruz ve bu can sıkıcı. ama binlerce yıllık metinlerin sürekli savaşlarla geçen bir coğrafyada günümüze gelmesi bile mucizevi bir şey.
  
  sürekli bahsedilen o meşhur tufan hadisesinin çıktığı destandır aynı zamanda. zamanın sümer kralı utnapiştim'in tanrılar tarafından gönderilen ve ölümcül olan büyük tufan'dan kurtulması olayı ibrahimi dinlere buradan geçmiştir. (kitabın önsözünde belirtildiği gibi üç kutsal kitabın içerdiği bilgilerin hiçbiri "gökten inme" değildir.)
  
  tanrıların destana ismini veren uruk kralı gılgamış'a rakip olarak endkidu adlı varlığı göndermeleri üzere yaşanan olayları konu alır. yunan mitolojisi okuyor olsaydım burada iki tarafın birbiriyle sonsuz bir savaşa girişeceğini düşünürdüm ancak burada olaylar öyle gelişmiyor. enkidu ile gılgamış dost olup tanrılara kafa tutuyorlar.
  
  gılgamış ve enkidu'nun tanrılara karşı verdiği çeşitli mücadeleler sonrası enkidu bir rüya görür, hastalanır ve sonunda ölür. gılgamış da "iş başa düştü" diyerek daha önce ölümsüz olan ancak bunun karşılığında kimsenin ulaşamayacağı bir yerde yaşamaya mahkum edilen utnapiştim yani nuh'u bulmaya gider.
  
  zorlu yollardan geçer ve sonunda hedefine ulaşır. ancak gılgamış, ölümsüzlük otunu yiyemeden bir yılana kaptırır. end of story.
  
  metnin yarısından fazlasının eksik olmasının etkisiyle önümüzde yarım yamalak bir metin olsa da olay örgüsü bilindik ve alışıldık yunan mitolojisinden farklılık gösterir. şartların farklı gelişip metnin tamamının ortaya çıkmasını ister insan.
  
  "eline geçmeyecek aradığın yaşam.
  tanrılar insanoğlunu yarattıklarında
  yalnız ölüm oldu ona verdikleri
  kendi ellerinde tuttular yaşamı!"
• sümer-babil ortak yapımı olan gılgamış (kimi kaynaklara göre gılgameş) destanı, insanlığın en eski ve hatta en büyük edebiyat eseridir; yazındaki ilk insan kahraman olan gılgamış'ın yaşam bilgeliğini ve töz bilgisini arama öyküsüdür..
  bu bakımdan da, diğer estek köstek destanlardan bir hayli ayrılan ve insanlık tarihi hususunda pek mühim bir yere sahip olan; anlayana destan, anlamayana uykudan önce masalı gelen şahika..
• destanda, gılgamış ve enkidu'nun humbabayı öldürdüğü sahnenin resmedildiği ünlü rölyefin orjinalinin ankara'daki anadolu medeniyetleri müzesi'nde bulunduğunu ve her zaman gidilip görülebileceğini söylemekte yarar var.
• hz muhammed'in kaynak göstermeden alıntı yaptığı eser; nuh tufanları^*, kızıl denizlerin^* yarılması destanımızın içinde biryerlerde anlatılagelir.
• benim bildiğim versiyonunda ölümsüzlük bitkisini bulan gılgamış bitkiyi yemeden önce azıcık kestirmek ister (yorgun düşmüştür) o uyurken de bir yılan gelip bitkiyi yutar, yılanların her bahar deri değiştirmesini destan bu olaya bağlamıştır...