franklar

• frank ismi fırlatılabilen bir çeşit balta olan francisca isminden gelir. evet age of empires 2'de frankların özel ünitesi olan kaleden çıkan adamların balta fırlatmasının sebebi budur.
  
  francisca isimli balta ise gimli'nin fırlattığı baltaya benzer.
• roma imparatorluğu'nun yıkılmasında büyük rol oynamış bir cermen boyudur. 4. yüzyıl sonlarından itibaren galya eyaletinin kuzeyine roma müttefiki sıfatıyla sızmaya başlar, 406 tarihinden itibaren ise tam güçle kuzey galya'yı istila ederler. 6. yüzyılda güney galya'dan vizigotları kovarak hakimiyetlerini pekiştirirler. bu tarihten sonra galya artık fransiya yani fransa olarak anılacaktır.
  
  kavimler göçü dönemi
  roma imparatorluğu'nun ren-tuna savunma hattının ren koluna baskı yapan cermen kabileleri, ilkçağ'ın sonlarında frank çatısı altında toplanmıştı. ıv.yüzyılın ortalarında, baskıya dayanamayan hat yırtıldı ve franklar galya'ya yerleşmeye başladı. gotların italya'yı istila etmesine paralel olarak franklar da galya'dan romalıları kovdu. attila'nın galya istilasına (451) mümkün olduğunca karışmamaya çalıştılar. buradaki son roma toprağı, frank kralı clovis tarafından işgal edildi.
  
  merovenj hanedanı
  ı. clodvik frank savaş lordlarına boyun eğdirerek ilk frank krallığını kurdu (481). romalılarla ve gotlarla savaştı, galya'yı birleştirdi. clovis'le beraber franklar arasında hristiyanlık hızla yayıldı.
  
  clovis'in ardıllarının hiçbiri onun otoritesini yeniden tesis edemedi. frank lordları çok zayıf bağlarla krala bağlıydı ve galya, katı bir feodalizmle yönetiliyordu.
  
  hristiyanlık'ı benimsemiş olmaları, frankları diğer ırkdaşlarıyla karşı karşıya getiriyordu. kuzeydoğudaki saksonlar ve güneydoğudaki lombardlar ile franklar arasında din eksenli bir düşmanlık peyda oldu. müslüman ordularının gotları çiğneyip geçerek frank topraklarına girmesi, merovenjlerin iktidarını temelinden sarstı. merovenj ailesinin etkisiz kaldığı bir anda başka bir frank ailesi olan karolenjler müslüman istilasını durdurarak ülkenin en nüfuzlu ailesi durumuna geldi.
  
  karolenj hanedanı
  charles martel'in puvatya'de kazandığı zafer, iki asırlık durgunluktan sonra franklar için yeni bir savaşlar çağının başlangıcını gösteriyordu.
  
  charles'ın oğlu kısa pepin de hristiyanlık'ın savunuculuğu rolünü sürdürdü ve papa'yı sıkıştırmakta olan lombardlarla savaştı. oğlu şarlman nihayet sonuca ulaştı, italya'yı istila etti ve lombardları kılıçtan geçirerek ülkeyi hristiyanlık'ın kalesi durumuna getirdi. hizmetleri karşılığında "imparator" unvanıyla ödüllendirildi.
  
  imparatorluk
  şarlman'ın zaferleri, frankları avrupa'nın hakimi durumuna getirdi. papa tarafından roma'nın mirasçısı ilan edildiler. şarlman, imparator tacını giyen ilk cermen'di.
  
  cermen ve roma kültürlerini tek bünyede toplamaları, frankları yeni bir uygarlığın öncüsü yaptı. bunlara ek olarak hristiyanlık'ı benimsediler; italya ve almanya'daki paganları kırarak, güneyde müslümanlarla ve kuzeyde vikinglerle savaşarak kıta üzerinde hristiyanlık'ın egemenliğini sağladılar. sonraki yüzyıllarda ortaya çıkacak avrupalı kimliğinin temelini atmış oldular.
  
  frankların batıda bir imparatorluk kurması, doğudaki bizanslıları kızdırdı ve doğu-batı ayrımı hiç olmadığı kadar derinleşti. bu ayrım, ilerde kiliselerin bölünmesine dek gidecekti.
  
  emevilere karşı abbasileri destekleyen franklar, bağdat sarayıyla diplomatik ilişkiler kurdu. sonraki yüzyıllarda islam coğrafyasında avrupalı kavramı için kullanılacak olan "frenk" kelimesi bu sayede doğuya ulaştı.
  
  karolenj hanedanı döneminde savaş lordlarıyla imparator arasındaki hiyerarşiyi düzenleyen yasalar, daha önceki cermen kabile sistemiyle roma hukukunu tek potada birleştirdi ve ortaçağ boyunca avrupa'da etkin kalacak olan derebeylik hukuku ortaya çıktı.
  
  frank imparatorluğu'nun 843'te bölünmesi, avrupa tarihi açısından dönüm noktası oldu. şarlman'ın torunlarından biri doğuda ve biri batıda kendi güç merkezlerini oluşturdu. bu merkezler daha sonra fransa ve almanya isimleri altında şekillenecek ve bu iki gücün çatışması avrupa tarihini belirleyecekti.
  
  pek çok ülkeyi işgal etseler de frankların çoğu galya'da kaldı. buradaki yerli halkla, keltlerle karışıp kaynaştılar ve roma kültürünü benimsediler, bu sayede fransızlara dönüştüler.
  
  kaynak
• roma imparatorluğunun yıkılmasında büyük rol oynamış bir germen boyudur. o.d 4. yüzyıl sonlarından itibaren galya eyaletinin kuzeyine roma müttefiki sıfatıyla sızmaya başlar, o.d 406 tarihinden itibaren ise ise tam güçle kuzey galyayı istila ederler. o.d 6. yüzyılda güney galyadan vizigotları kovarak hakimiyetlerini pekiştirirler. bu tarihten sonra galya artık francia yani fransa olarak anılacaktır.
  
  (bkz: scara)
• fransızlar, genel olarak bu arkadaşların torunlarıdır. bu kavim, cermen kavmi olduğundan mütevellit, almanlar ve fransızlar amca çocukları sayılabilir.^*
• bünyesinde kamavi, chattuarii, bructeri, scambri, bataviler, amsivari, usipi ve tencteri gibi halkları bulunduran, ren nehrinin güney kısmının kuzey ve doğu bölgelerinde yaşamış, sonradan batı roma'nın^* zayıflaması ile bugünkü belçika ve kuzey fransa'ya sızmış (gerek savaş ile gerek anlaşmalı yerleşim izinleri ile) germen kabile topluluğunun genel adı.
• bugün fransızların atalarıdır. barbar istilaları sırasında roma imparatorluğunun yıkılmasında büyük rol oynamış bir germen boyudur da. m.s 406 tarihinden itibaren kuzey galyayı istila ederek vizigotları o bölgeden kovmuşlardır. o tarihten sonra bölgeye yerleşen franklar ve o bölge artık francia yani fransa olarak anılır. ayrıca haçlı seferlerinde doğuda ki müslümanların haçlılara taktığı isimdir. bunun da nedeni şudur ki, 1. haçlı seferinde ordunun ve kudüsü fetih sırasında fransızların büyük katkısı olmuştur. hatta zamanın haçlı ordusunda ki fransız hakimiyeti cennetin krallığı filminde de görülebilir. godfrey ve bir çok tapınak şovalyesi fransız yani franklardır. son olarak da frankları germenlerin bir boyu olduğundan fransızlarla almanlar uzakten akraba sayılırlar
• milattan sonra 4. yüzyılın sonlarıyla 5. yüzyılın başlarında germenlerin en büyük kollarından biri olan franklar, ren nehri'nin doğusunda yaşamışlardır.
  
  romalılar bu ulusa, tehlikeli ve yabancı oldukları için barbar adını vermişlerdir. frankların en kuvvetli kabileleri olan sali ve ripurariler ren nehri'nin aşağı kesimlerinde yaşarlardı. bu bölgede uzun bir süre romalıların müttefiki olarak yaşamış, savaşlarda onlara yardım etmişlerdir.ama, batı roma imparatorluğu'nun yıkılmasından -476- sonra galya'yı ele geçirmeyi başlamışlardır.
  
  merove soyundan klovis kral olunca dağınık bir durumda bulunan frankları birleştirmiştir. klovis, önce almanları, sonra da loire'nin güneydeki vizigot ve phone nehri dolaylarındaki burgont krallıklarına hücum ederek yenmiştir. böylece ren nehrinden pirene dağlarına kadar uzanan bütün galya'yı ele geçirmiştir. -500- böylece bugünkü fransa'nın temelleri atılmış ve meravenj hanedanı yönetimi altında kuvvetli bir frank krallığı kurulmuştur.
  
  klovis, yıkılmış olan batı roma imparatorluğundaki hayatı yeniden canlandırmak için latin dilini ve kültürünü kabul etmiş, roma uygarlığını örnek almıştır. frankların hristiyanlığı kabul etmeleri onları barbar kavimlerden ayırmış, taklit ettikleri roma uygarlığını da üstün bir duruma getirmişti. klovis 'e koyu hristiyan unvanı verilmiştir, tacı papa'nın elinden giymiştir.
  
  edit: @scomparendo 'nun belirtmesi üzerine;
  uygar olmayan yerine tehlikeli yabancı eklemesi ve klovis'in, tacı papa'nın elinden giyinmesi eklemesi yapıldı.
• kavimler göçü'nden sonra avrupa kıtasına yayılan halklar arasında varlığını uzunca sürdürebilen tek topluluktur.
  
  375 yılında başlayan kavimler göçü'nden sonra franklar bugünkü fransa'nın batı bölümüne yerleşmişlerdir. v. yüzyılın sonlarında merovenjler'den kral clovis, frank kabilelerini birleştirip, galya topraklarının çoğunluğunda hakimiyetini kurmayı başarmıştır. daha sonra da alamanları, vizigotlar'ı yenerek hakimiyetini ren'in doğusuna, bavyera'ya kadar ulaştırmayı başarmıştır. batı roma imparatorluğu'nun yıkılmasından sonra avrupa'da onun varisi sayılabilecek tek güç kral clovis olmuştur. clovis'in ölümünden sonra ise krallığın toprakları aile arasında paylaşılmıştır. bu da zaman içinde sorunlar doğurmuş, merkezi otoriteyi zayıflatmıştır. zamanla merovenj hükümdarları etkisizleşip, yönetimde fazlasıyla pasif kalmışlardır. bunun sonucunda da devlet yönetimi saray bakanlarının eline geçmiştir. 7. yüzyıla gelindiğinde saray bakanlığına pepin of herstal'in gelmesiyle bambaşka bir dönem başlamıştır. doğu ve batı olarak ikiye ayrılan frank krallığı'nın her iki tarafında da hakimiyetini kurmayı başarmıştır. kendisinden sonra oğlu charles martel saray bakanlığına gelmiş, puvatya savaşı'nda endülüs emevileri'ni durdurmayı başarmıştır. bu savaşla şanına şan katmıştır. charles martel döneminde kral iv. theodoric'in ölümünden sonra 4 yıl boyunca kral ataması yapılmamış, devleti bizzat charles martel yönetmiştir. bu merovenjler'in yönetimde ne kadar pasifize edildiğinin önemli bir göstergesidir. charles martel'in ölümünden sonra oğlu kısa pepin saray bakanlığı görevine gelmiştir. göreve geldiğinde merovenjler'den iii. childeric'i kapandığı manastırdan çıkartarak kral ilan etmiştir. iii. childeric de son merovenj hükümdarı olmuştur.
  
  kısa pepin, papalık ile anlaşarak krallığını ilan etmiştir. daha detaylı bilgi için (bkz: pepin bağışı) böylelikle frank krallığı'nda merovenjler dönemi bitip, karolenjler dönemi başlamıştır. 768 yılında kısa pepin ölünce krallık oğulları carloman ve charlemagne arasında paylaşılmıştır lakin bu ikili yönetim kısa sürmüştür. carloman 771 yılında vefat etmiştir. devletin idaresi charlemagne'a kalmıştır. devlet en parlak dönemini charlemagne döneminde yaşamıştır. ülkenin sınırlarını fazlasıyla genişletmiştir. 800 yılında roma'da imparatorluk tacını giymiştir. birkaç yüzyıl sonra italya'da başlayacak olan rönesans hareketinin temelleri charlemagne döneminde atılmıştır. (bkz: karolenj rönesansı) charlemagne'nin ölümünden sonra karolenjler uzun soluklu bir kargaşa dönemine girmiştir. yerine oğlu dindar ledwig geçmiş, yönetimde fazlasıyla zayıf kalmıştır. kısa süre sonra da ledwig'in oğulları arasında savaşlar başlamış, nihayetinde 843 yılında imzalanan verdun antlaşması ile imparatorluk üç krallık olarak bölünmüştür. ilerleyen yıllarda bu bölünme daha da artmıştır. parçalanan bu karolenjler zamanla teker teker ortadan kalkmaya başlamış, son olarak da 987 yılında v. louis'in ölümüyle karolenj hanedanı tarih sahnesinden silinmiştir.
  
  ayrıca:
  (bkz: merovenjler/@silivrili)
  (bkz: karolenj imparatorluğu/@silivrili)
  (bkz: kral clovis/@silivrili)
  (bkz: pepin of herstal/@silivrili)
  (bkz: pepin the short/@silivrili)
  
  kaynaklar:
  + muammer gül - orta çağ avrupa tarihi - bilge kültür sanat - 2013.
  + özlem genç - charlemagne ve karolenj rönesansı - gazi üniversitesi (doktora tezi) - 2012.
• bir germen kavmi olarak öncelikle kuzey galya'ya yerleşirler.sonradan güney taraflarına (akutanya-marsilya)sızarak bölgede bir krallık kurmuşlardır.ilk hanedanlıkları merovenj hanedanligidir.yalniz bu hanedanlık fazla sürmemiş yerine karolenj hanedanlığı frankia yı yonetmistir.zaman geçtikçe yerlesik hayata geçip medenilesmeye başlamış ve ortaçağda charlamagne zamanında altın çağlarını yaşamışlardır.
• cermen kavimlerinin içerisinde tarihin gidişatını değiştiren en etkili topluluktur.
  
  karışık avrupa tarihi içerisinde franklar, orta çağdan itibaren güçlü handen ilişkileri kurmaları sebebiyle avrupa tarihini ve avrupa'nın siyasal yaşamını kökten değiştirmişlerdir. franklar, herhangi bir cermen kavminden beklenmeyecek kadar güçlü yönetim becerileriyle, avrupa'nın en uzun süreli handenlarına sahip olmayı başarmışlardır (bkz: bourbonlar). öyle ki, bugünkü ispanya kraliyet ailesinin bile kökü franklara dayanmaktadır.
  
  franklar, roma'nın 476'da ikiye bölünmesinden sonra ren'in batısına geçerek 1000 küsür yıl boyunca galya topraklarında hüküm sürecek olan iktidarını başlatmıştır. şarlman'dan sonra 3 parçaya bölünen hakimiyet sahası içerisinde; batıda kalan kısım ileride fransayı, doğuda olan kısım almanya'yı, ortada olan kısım ise hollanda ve belçika'yı oluşturmuştur.
  
  frankların tarihsel olarak diğer bir önemi, avrupa'da hristiyanlığın yayılmasında etkili olmalarıdır. şarlman dönemine kadar pagan kalan saksonlar gibi pek çok cermen kavmi, franklar zamanında hristiyanlığı kabul etmiştir.
  
  şarlman'ın kendisini roma imparatoru olarak görmesi ve onun katolik inancını yayma yönündeki isteği, galya topraklarında asırlardır yaşamakta olan kelt ahalinin dilini roma diline dönüştürerek latincenin bugünkü fransa'nın resmi dili olmasında etkili olmuştur.
  
  öyle ki, müslüman memleketlerde (osmanlı da dahil), "freng" kelimesi, orta ve batı avrupalı hristiyan tüm ahali için kullanılan ortak bir terimi ifade ediyordu.