felç

• rahmetli babamın başına gelen ve tüm hayatımızı alt üst eden hastalık.
  
  babamın bir kamyonu vardı, ve onunla kömür alır satardı. tarih 7 ağustos 1987 cuma günü, kurban bayramının üçüncü günüydü, ben 10 yaşındaydım. 6 daireli apartmanımız olarak o gün piknik yapmaya karar vermiştik. cümbür cemaat toplam 21 kişi kamyona doluştuk, şoför ise babamdı. hava günlük güneşlik neşe içinde yola çıktık. çıkmaz olaydık, çünkü direksiyondaki babam bir süre sonra rahatsızlanmıştı. kamyondan indirilirken bile birşeylerin ters gittiği belliydi. hemen taksiye binip cerrahpaşa acile götürdüler. bir süre sonra gelen haber pek iç açıcı değildi. felç. sol tarafı tutmuyordu.
  
  49 gün hastanede yattıktan sonra eve geldi. yapılan tedavi ile kolunu hiç kullanamıyordu. ama ufak ufak ayağını oynatmaya başlamıştı. zaman ilerledikçe kolu hiç düzelmedi ama aksak olsa da yürümeye başlamıştı. yanında biri varken dışarı çıkabiliyordu. 8 ay sonra o dışarı çıkışlarından birinde maalesef başımıza daha kötü birşey geldi. hastalık tekrarladı ve bu sefer beyinsel organlarının dengesini yitirdi. geçmişi hatırlıyor, kendisinin ve çevresindekinin kim olduğunu biliyordu ama konuşamıyor, seni duyamıyordu, aynada kendiyle kavga ediyordu.
  
  doktorlar milyonda bir ihtimalin başımıza geldiğini söylediler ve iyileşmesi için herhangi bir umudun olmadığını belirttiler. o şekilde dile kolay tam 17 sene kaldı. 29 ocak 2005 günü artık dayanacak gücü kalmadığı gündü. o gün aramızdan ayrıldı. belki kurtulmuştu kimbilir, ama ne olursa olsun onu çok özlüyorum.
  
  (bkz: babanın ölmesi)
• turk insanının fazla bilmedıgı algılarken gucluk cektiği bir hastalık
  
  -yaw nasıl oynamaz anlamıom ,bak ben oynatıom,sende oynat bakim
• tüm hayatini bu hastaligi geçirmemek ve dogrudan ^* ölmek için dua eden bir insanin dualarinin kabul olmadiginin isaretidir. o yillar yili tanidiginiz insanin bir et yiginina dönüsmesi olayidir. konusamaz, düsünemez. sizi tanimaz, ama elinde büyümüssünüzdür. tanri'ya, buda'ya vs. küfür edersiniz. ama geçmez. öyle bir hastaliktir. bazen beyinde bir damar tikanikligi sonucu olusur, bazen sinir uçlarinin fiziksel hasar görmesiyle. her iki durumda da elektrik gitmesi gereken kablolara gitmemektedir ve bu sizi yikacak olan bir kaç volttan baskasi degildir.
• az önce teşhisi üzerine önemli bir eposta aldım.
  
  --- alıntı ---
  bir kan pıhtısı = felç/inme - şimdi tanı için dördüncü bir endikatör var: dil
  
  felç (stroke): ilk üç harfini hatırlayın: s: smile/ gülümse. t: talk/ konuş. r: raise/kaldır.
  
  felç teşhisi
  
  barbekü esnasında, bir kadın tökezledi ve düştü, paramedikleri çağırmayı önerenlere kendisinin iyi olduğunu, yeni ayakkabıları nedeniyle taşa takıldığını söyledi.
  
  onu temizlediler ve yeni bir tabak yemek verdiler. biraz sarsılmış görünse de jane akşamın geri kalanını eğlenerek geçirdi.
  
  jane'in kocası daha sonra telefonla arayarak eşinin hastaneye kaldırıldığını söyledi (akşam 06:00'da jane öldü.) barbekü'de felç geçirmişti. eğer felç'in işaretlerini tanımlayabilselerdi, belki de jane şu anda aramızda olacaktı; bazıları ölmüyor, ama çaresiz ve ümitsiz bir durumda kalıyorlar.
  
  bir nörolog felç vakalarını inmenin geldiği zamandan üç saat içinde müdahale edebilse felcin etkilerini tamamen geri çevirebileceğini söylüyor. püf noktasının felcin tanımlanması, teşhis edilmesi ve üç saat içinde hastanın medikal bakımının başlaması olduğunu söylüyor.
  
  felcin tanımlanmasında üç test: "s.t.r."
  
  bazen felcin semptomlarının tespit edilmesi zordur. bilinçsiz olmak malesef felakettir. felç hastası, eğer yakınındaki kişiler tarafından felcin semptomları teşhis edilemezse, ciddi beyin hasarına maruz kalır.
  
  doktorlar yakında bulunan herhangi birinin üç basit soru sorarak felci teşhis edebileceğini söylüyor:
  
  s *gülümsemesini söyleyin (smile)
  t *basit bir cümle kurmasını söyleyin (talk) (örn. bu gün dışarısı güneşli.)
  r *her iki kolunu kaldırmasını söyleyin. (raise)
  
  hasta bu görevlerin herhangi birini yapmakta zorlanıyorsa, derhal acil servis numarasını arayın ve semptomları almaya gelenlere söyleyin.
  
  felcin yeni işareti: dilinizi çıkarın!
  
  dikkat: felcin birbaşka işareti şudur: hastaya dilini çıkarmasını söyleyin. eğer dil kıvrılmışsa veya bir tarafa doğru yatmışsa bu da felç işaretlerindendir.
  
  --- alıntı ---
• konusma yetisini de etkileyen hastalik. anilar kaliyor sadece beyninizde, sevdiginiz insanin sizinle gozleri parlayarak konustugu gunler geliyor, o sesi canlandirmaya calisiyorsunuz, kosede unutulmus bir video kaydinda kaybolup gidiyorsunuz o ses icin ama felc gecmiyor... gecemiyor.
• dünya yüzeyindeki en kötü hastalık.. ne ilginçtir ki kanserle ilgili yüzlerce araştırma yapılırken bu lanet hastalık hakkında en ufak bir çalışma yapılmıyor yada o kadar az ki haberi bile duyulmuyor..
  (bkz: allah korusun)
• bitmiyor sonu gelmiyor salak hastalığın.. hele de sevdiğin insanı öyle görünce yüreğin kanıyor. tarif edilmiyor o his. gören tarif edemiyorsa onu yaşayan ne haldedir acaba?
• obezite, yüksek tansiyon, yanlış beslenme alışkanlığı gibi değiştirilebilir ya da yaş, cinsiyet, aile öyküsü gibi değiştirilemez faktörlerin neden olduğu, kişinin fiziksel hareketliliğini geçici veya kalıcı olarak sınırlandıran duyu ve kas fonksiyon kaybıdır. genellikle hastaların, ihtiyaçlarını karşılayabilmek için, ikinci bir kişinin yardımına ihtiyaç duyduğu felç, ressamlarda sıklıkla görülebilmektedir.
  
  ressamların hayat hikayelerini okurken bir çoğunun felç geçirdiğini, bu yüzden yatağa veya tekerlekli sandalyeye bağlı kaldığını ya da felç nedeniyle hayatlarını kaybettiklerini fark edince, ressamlar için belirli bir nedeni olabilir mi diye biraz araştırdım. ressamların tuval karşısında hareketsiz bir yaşam sürmesinin etkisi olduğu gibi “organik solventlere bağlı toksik ensefalopati” de bu hastalığa yol açan nedenler arasında gösterilmektedir. yapılan araştırmaya göre, son derece uçucu olan ve solunum yoluyla alınan organik çözücüleri eserlerinin yapım sürecinde kullanan ressamlar, beyinde hasar oluşturan bu maddelerden etkilenen “riskli meslek grupları” arasında yer almaktadır. sigara, alkol, ilaç kullanımı ve başka kimyasal maddelere maruz kalmak da çözücülerin zararlı etkilerini artırabilmektedir. belirtiler çözücüye bağlı olarak değişse de ortak semptomlar arasında felç de yer almaktadır.
  kaynak: meslek hastalıkları ve işle ilgili hastalıklar tanı rehberi, s. 99-100.
  
  felç geçiren sanatçılar arasında kimler yok ki!
  
  - caspar david friedrich (2 kez felç geçirmiştir. ikinci felçten sonra resim yapamamış ve yoksullaşmıştır.)
  - joaquin sorolla (evinin bahçesinde, bir tuval üzerinde çalışırken felç geçirip 3 yıldan fazla yatağa bağlı kalmıştır.)
  - gustav klimt (vücudunun sağ tarafını hareketsiz bırakan felç sonrası eskiz bile yapamayan sanatçı kısa bir süre sonra grip salgını yüzünden hayatını kaybetmiştir.)
  - david hockney (2012'de, bir süre konuşmasını bozan kısmi felç geçirmiştir.)
  - gustave caillebotte (evinin bahçesinde çalışırken aniden felç geçirerek hayatını kaybetmiştir.)
  - dante gabriel rossetti (yürümesini engelleyen bir felç geçirmiştir.)
  - arnold böcklin (1982 yılında geçirdiği felç sonrası çalışmalarında ölüm teması yoğunluk kazanmıştır.)
  - otto dix (sol elini hareketsiz bırakan bir felç geçirmiş, 2 yıl sonra da vefat etmiştir.)
  - theodore rousseau(1867 yılında geçirdiği felç sonrası yakın arkadaşı jean-françois millet tarafından bakımı üstlenilse de 1 yıl içinde hayatını kaybetmiştir.)
  - adolph gottlieb (vücudunun sol tarafını hareketsiz bırakan felç sonrası tekerlekli sandalyeye mahkum olmuş ama vefatına kadar resim yapmaya devam etmiştir.)
  - kurt schwitters (geçirdiği kısmi felç sonrası büyük ölçüde yatalak olmasına rağmen ekip üyelerini yönlendirerek merzbau inşasına başlamıştır.)
  - cecil beaton (sağ elini kullanmasını engelleyen, resim yapma ve kamera kullanma yeteneğini etkileyen bir felç geçirmiştir.)
  - robert rauschenberg (vücudunun sağ tarafını hareketsiz bırakan felce rağmen, bakıcısı ve arkadaşı darryl pottorf'un yardımıyla sol eliyle çalışmayı öğrenmiş, kalp yetmezliğinden ölene kadar resim yapmaya devam etmiştir.)
  - chuck close (omurilik hastalığı nedeniyle geçirdiği felçten sonra, karısının özverili desteği ve azmi sayesinde kollarını kullanma becerisini geri kazanan sanatçı, resim yapmaya devam etmektedir.)
  
  aslında daha çok ressam var ama şimdilik aklıma bu isimler geldi. paylaşmak isteyen olursa ekleyebiliriz.
  
  “halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi
  olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi.”
• doktor suserlare selamlar. biraz önce dedemin başına gelen olay. sabah 9 civarı kalktı ve sağ elin parmak uçlarını hissetmediğini söyledi ve konuşması bozuktu. sağ dudağını kaldıramıyor. sol tarafta hiçbir şey yok, yürümede de bir bozukluk yok. göztepe ssk’ya getirdik ve direk mr, tomografi çekildi. nörolog baktı ve ufak bir pıhtı gördüğünü söyledi. beyinde tıkalı damarlar varmış ve anjiyo yapacak kadar geniş değilmiş, oldukça küçükmüş. şuan yatıya aldılar ve 3 gün boyunca yatacak, durumu takip edilecek. şuan sadece serum veriliyor. ekstra bir şey yapmak gerekir mi? konuşması düzelecek mi? tedavisi nasıl olacak? doktor suserlar yardımcı olabilirse sevinirim. yaşı 75 ve 50 senedir sigara içiyor, tansiyonu var. nörolog doktor buna bağlı olarak pıhtı atmış olabileceğini söyledi.
  
  aylar sonra gelen edit: dedem felç geçirdikten yaklaşık 1 ay sonra tamamen normale döndü. ne konuşmasında ne de hareketlerinde bir problem yok, aynı eski hali gibi. tedavi olarak özel bir şey yapmadık, fizik tedavi veya konuşma terapisi de almadı. doktorun yazdıgı ilaçları kullandı sadece. bir de ben ona internetten buldugum konusma egzersizlerini yaptırdım. link: https://www.doktorfizik.com/…-konusma-egzersizleri/ geçmiş olsun herkese.
• fizyoterapist olduğumdan her gün onlarcasıyla tanışıp tedavisini yaptığım rahatsızlık. felç aslında bir hastalık değil bir klinik tablodur diyebiliriz. serebral kortexi etkileyen bir problem,beyinde genel fonksiyon bozukluğuna yol açar. bu bir beyin tümörü alınması ameliyatında,bir trafik kazası sonucu oluşan kafa travmasında veya beyine giden damarları etkileyen bir beyin kanamasında oluşabilir. genelde felç ve beyin kanaması özdeşleşmiştir. çünkü felce en çok neden olanbeyin kanaması dır. asıl problem kan yoluyla taşınan besin ve oksijenin bir problem sonucu beyin hücrelerine iletilememesi ve oksijensiz kalan beyin hücerlerinin ölmeye başlamasıdır. beyin kanamasında beynin oksijensiz kalması iki şekilde de gerçekleşebilir. biri iskemik diğeri ise hemorajik. iskemik atakta beyin damarlarında tıkanıklık oluşması veya vücudun başka bir yerindeki pıhtının damar-kan yoluyla taşınarak beyin damarına gelip onu tıkaması sonucudur. ikincisinde ise genellikle yüksek tansiyon hastalarında damarların yükselen kan basıncını sonucu yırtılması ve yırtılan bölgenin beslenememesi oksijensiz kalması ve dokuların dışında biriken sıvının beyin dokularına baskı yapması sonucu meydana gelir
  
  felç her hastada farklılık gösterecektir. beyinde farklı alanlarda farklı görevleri yerine getiren kısımları haritalandırmak için (bkz: brodmann alanları) tanımlanmıştır. bir kısmı beyinde konuşma alanını temsil ederken bir kısmı hafıza bir kısmı ise istemli kas hareketilerini gibi bir sürü görevlere sahip farklı alanlar tanımlanmıştır. bu nedenle kanamanın hangi alanları etkilediği çok önemlidir. bir beyin kanaması hastasında kanama istemli hareketleri etkileyen brodmann alanlarında oluşmuşsa konuşma hiç bozulmamış ama istemli hareket çok etkilenmiş olabilirken diğer bir hastada kanama bölgesi farklı olduğundan istemli hareketler daha düzgün olup hasta konuşamıyor olabilir.
  
  genelde hareket kayıplarında vücudun bir yarısı daha çok etkilenir. beyin vücudu çapraz kontrol eder yani beynin sağ kısmında meydana gelen bir fonksiyon kaybı sol kısmı,sol kısımda meydana gelen sorun sağ kısmı etkileyecektir. ama bu olayda sağ felç veya sol felç yerine az etkilenmiş alan çok etkilenmiş alan tanımlasını yapmak daha doğrudur.
  
  felçte ölen beyin hücreleri geri gelmez. ölü bir beyin ve sinir hücresini diriltmenin bir yolu yoktur malesef ancak burada beynin muhteşem bir özelliği devreye girer (bkz: nöroplastisite) beyin yeni gelişen her duruma bir uyum sağlamak zorundadır. geride kalan canlı hücreler ölen hücrelerin yaptırdığı fonksiyonları yaptırmaya,yeni oluşan sinaptik bağlantılarla yeni deneyimleri ve bilgileri sağlam kalan hücrelerle gerçekleştirmeye çalışır. bu noktada fizik tedavi ve fizyoterapist rolü çok büyüktür.
  
  peki tedavi nasıl gerçekleşir. bir defa problem kaslarda değil beyindedir. kasları çok güçlü olan bodybuilding sporcusu felç kaldıktan hemen sonra daha kasları çok güçlüyken, kasları hiç etkilenmemişken kolunu ağzına bile götürmekte çok zorlanabilir hatta yapamayabilir çünkü beyinde o fonksiyonu yerine getiren bölge etkilendiğinden beyin o kaslara istediği hareketi yaptıramayacaktır. yani kaslar çok iyi ama başında müdür yok :) burada beyine o hareketleri yeniden öğretmek gereklidir. sağlam kalan hücreler yukarıda bahsettiğimiz nöroplastisite sayesinde eski hücrelerin yerini almaya ve hareketi yaptırmaya başlar. bu tedavi sürecinde tabiki hastanın kanamasının ne büyüklükte olduğu,yaşı,fiziki durumu da çok önemlidir.genç bir beyin çabuk öğrenir. nöroplastisite daha güçlüdür veya beyninde küçük bir alanı etkilenmiş kişi 1-2 haftaya hiç bir şey olmamış gibi ayağa kalkıp yürürken ağır bir beyin hasarı geçiren kişi 1 ayın sonunda anca oturma dengesi kazanmaya başlıyor olabilir.
  
  karşılaşılan problemlerde ilk başta neglect syndromegörülebilir. kişi felçli tarafını inkar eder yok sayar. o tarafa bakıp kafasını bile çevirmez ,bazı vakalarda kişi yatarken kendi kolunu bacağını başkasının kolu ve bacağı bile zannedebilir. işte bu durumlarda hasta tarafı hastaya kabullendirmek beyine tanıtmak gerekir. hasta ile diyaloglar bile felçli taraftan yapılmalıdır. ikinci en önemli husus oturma dengesinde kayıp görülebilir. çünkü felç sadece ekstremite leri değil gövde kaslarını da etkiler. oturma dengesini hemen kazanmak şu bakımdan önemlidir,hasta sürekli yatarsa vücutta dekubitus ülseridenilen yani bası yarası dediğimiz hastalık oluşabilir ve sürekli yatan hastalarda kan alt kısımlara (alt ekstemite,iç organlar gibi ) daha az ulaşır. ayrıca hastalar immobilizasyon a bağlı kaslarını kullanmadıkça gün geçtikçe kas kuvvetlerini daha çok kaybederler. bu nedenle ilk günlerde oturtmak çok önemlidir.ayrıca basit pasif (bkz: eha) (eklem hareket açıklığı) yaptırmak kan dolaşımının sağlanması açısından önemlidir. ilerleyen dönemlerde de
  tedavide fizyoterapist tarafından belirlenen tadavi programı uygulanır. pnf bobath brunnstrom tedavi protokollerinden bir kaçıdır. hepsinde temel amaç beyine etkilenmiş tarafı yeniden tanıtmak ve hastaya eski fonksiyonunu kazandırmaktır.