the elegant universe

• kitabini okumadim ama mengus sagolsun verilen linkten belgeseli icin konusursak, bence buyuk kismi laga lugaya gelmis. hatta bir an korktum ulan yoksa bir what the bleep do we know vakasi daha mi diye ama allahtan ikisinin arasindaki tek benzerlik animasyonlara fazlaca yuklenilmesiydi.
  
  eger gorelilik teorisi, einstein, kuantum, maxwell hakkinda biraz olsun birsey biliyorsaniz ilk saati tamamen gecin derim, ikinci saati fazla ciddiye almayin ne bileyim bir yandan agda yapin, tras olun, burun killarinizi sayin, ucuncu saati oturup rahat rahat izleyin. gercekten de belgeselin hedef kitlesi anladigim kadariyla dune kadar magarada yasamis olan, herhangi bir sorunun oneminin vurgulanmasi icin 50-60 kez tekrarlanmasinda sakinca gormeyen ve iflah olmaz bir cgi doyumsuzlugu ceken insanlar. yalniz allahi var, animasyonlarin bazilari sahane olmus, imax'lerde gosterseler gidip izlerim bunu.
  
  ozellikle ilk saat boyunca kalbimi mengene gibi sikistiran, adamlarin bir turlu sadete gelememeleri. hele bir kuantum fizigine girisleri var, rahat 10 dakka boyunca bu dunyanin ne kadar da farkli ve cilgin oldugu soyleniyor, bu fikrin cok devrimci oldugu belirtiliyor, ortaya binbir tane sifat atiliyor ama kimse bir halt aciklamiyor. tam biri bir laf edecekken zaart, bir animasyon, bir canlandirma, bir cgi yagmuru daha, ve basa donuyoruz. lan kim izler bunu tv'de falan, ilk reklamlarda atarim kendimi sokaga. sanirsin lablarda veya konferanslarda fizikciler butun gun oturup birbirlerine "abi sahane bir teori buldum, ama var ya, manyaaaaak, boyle sey yok. nasi biliyo musun, bak anlatayim, i-na-nil-maz haci, herseyi birlestiriyorum, holy grail bu ya, yedim bitirdim olayi" deyip duruyorlar, baska isleri yok.
  
  bu tip belgesellerde beni en cok kil eden, asil anlatici onemli bir sey soylediginde hemen araya bir roportajdan alinmis, onu onaylayan bir klibin sokulmasi. bir iki tane yaparsin eyvallah, izleyicileri uyanik tutar, kafalara da kazinir onemli seyler. ama "buyuk nesnelerle ilgili olan genel gorelilik teorisiyle, kucuk boyutlarda isleyen kuantum fiziginin uyusmadigini" ayni cumlelerle bir duzine ayri adamdan kisa cekimler halinde ardiardina duyunca mavi ekran veriyorum, kizarip bozariyorum. hayir biri de bir miktar nedenine nasilina girse gam yemeyecegim.
  
  ancak ucuncu saatte, o branelerden, gravitonlarin bizim evrenden cikip baska evrenlere gecebildiklerinden, bu yuzden yercekiminin diger temel gucler kadar kuvvetli olabileceginden, ekstra boyutlarin kimin kicina kactiklarindan filan bahsedince toparladi. ama onda dahi ne bileyim bir fermilab'in veya cerndeki yeni hizlandiricinin tam olarak ne yaptiklari anlatilmadi, hep laga luga. diyecegim, hic bilmeyenler izlesin, ne neymis ogrensinler, guzel bir firsat da herhangi bir populer yayindan birkac sey okumuslugunuz varsa, 3. saatten baslayip animasyonlara odaklanin ve sinirlenince nefes darligi cekmeyeceginiz havadar bir yere konuslanin.
  
  edit: bir de o edward witten neymis oyle ya, peygamber gibi adam, sesi de hipnoz edecekti neredeyse, ne anlatsa dinlerim koltugumdan kalkmadan