johnson mektubu

• anavatanından çok uzakta savaşı galip bitirmiş ekonomi canavarı amerika'nın ve yükselmekte olan sovyet ideolojisinin berlin'de karşılaşıp kutuplaşmaya derhal başladığı dönemlerde, yani 1945 civarlarında avrupa'nın düşünebildiği tek bir şey vardı: kendini toparlamak ve bunu başarabilmek için gerekli finansmanı sağlamak. bunu yapabilecek yegane güç elbette amerikaydı ve bunu da hayır zekat olsun diye değil kutuplaşmaya başlayan avrupayı kendi yanına çekmek ve demir perdeden kurtarabildiği kadar toprak kurtarmak için yapacaktı elbette...
  
  işte adına marshall yardımları denen bu yardımlar, kıta avrupasını ve bilumum bitap ülkeyi toparlamak için akmaya başlamış, savaşa fiilen olmasa da ismen giren türkiye'de zaten hiç parlak olmayan ekonomisi nedeniyle atlamıştı bu yardımlara (türkiye'nin ilk 5 yıldızlı oteli olan istanbul hilton da bu yardımlarla yapılmıştı çok lazımmış gibi).
  
  evet, işte türkiye'nin amerika'ya bağımlı olmasının ilk adımları bu yardımlarla atılmıştır. yardımları tatlı tatlı yerken ve amerika'nın mükemmel bir müttefik olduğunu düşünürken elbette kimsenin aklında amerikanın herşeyi çıkarları için yapacağı gerçeği yoktu. bu nasıl bir saflık ve nasıl bir körlüktür? yani soğuk savaşın en dondurucu zamanlarında bizi füze rampası olarak kullanan, hiçbir lokal-genel kararında fikrimizi sormayan bir "müttefiğimiz" vardı.
  
  neyse konu çok dağıldı, sonuç olarak kıbrıs'ta eoka türkleri keserken türkiye'nin buna müdahele etme arzusunun önüne johnson mektubu ile geçmişti amerika.. sattığı silahları kullanamayacağımızı ve müdahale durumunda yaptırımlar olacağı konusunda açık açık bizi tehdit etmişlerdi.
  
  amerika, bizi çıkarları kadar müttefik görmekte, bize yaptığı yardımlar kadar da boyunduruğu altında görmekteydi. haksız da değildi, türkiye haksız mıydı? amerika'ya yanaşmayıp da ne yapacaktı diye sorarsanız türkiye de haklıydı tabi ki..
  
  sonuç olarak bu mektup sayesinde türkiye "büyük müttefik ve büyük dost amerika" rüyasından uyandı, gerçekleri görmeye başladı, adımlarını biraz daha usturuplu attı...