necdet adabağ

• machiavelli’nin hükümdar eseri için kendisi tarafından yapılmış çeviri hayatımda gördüğüm (kendisinin özgeçmişinin italyanca kısmının yumuşatabileceği en hafif tabirle) en okuru yoran çevirilerden biridir.
  
  kitapta kendisinin takdim kısmı ve çevirmen notlarında yer alan özne ile uyumsuz yüklemleri; ana cümleden zaman kipi ve bağlam yönünden kopuk, (muhtemelen) dağınık notlardan olduğu gibi derlenmiş yan cümlecikleri geçiyorum; “işgal edilerek işgal eden hükümdarın eski topraklarına katılan” gibi bir ifadeden sonra (ki kitabın ilk birkaç sayfasında) şahsen türkçe çeviriden vazgeçip ingilizce çevirisine geçiş yaptım zira insan “mevcut topraklarına” ya da "halihazırdaki topraklarına" ifadesini göremeyip de "eski toprakları" ifadesini görünce ülkenin hangi tarihteki sınırları olduğunu düşünüp yoruluyor ki zaten luigi ricci tarafından yapılmış ingilizce çeviride (buna project gutenberg üzerinden hiçbir telifsiz olarak^* ulaşabilirsiniz) “existing state” ifadesi yer alıyor.
  
  ayrıca kitabın ilk bölümünün adı çeviride “kaç çeşit hükümdarlık vardır ve nasıl ele geçirilir?” olarak geçse de bölüm içeriğinin başlıkla ilgisi yok. zaten bakıyoruz ingilizce metinde aynı başlık “the various kinds of government and the ways by which they are established” olarak geçiyor.
  
  kitabın kalan kısmını okumadığımdan kalan kısımlar hakkında bir yorum yapamayacağım fakat diliyorum ki benim elimdeki baskıdan sonra bir redaktör eli değmiş ya da kendisi metni elden geçermiştir zira kendisinin özgeçmişine sahip bir insanın çeviri yapacak yetkinliği haiz olduğu yadsınamazken bu kitap adeta google translate'e "kabası alınsın" diye koyulmuş ve sonrasında da hiçbir düzenleme görmemiş gibi duruyor. kendisi bunun altına imza atmakta beis görmemiş ya da güvendiği bir asistanına çevirtmiş olabilir ancak elimdeki haliyle içinde yer aldığı ve hasan ali yücel'in adını taşıyan seriye yakışan bir kalitesi yok.
  
  derkenar: bu entry uzunca bir süredir kenarda tozlanmaktaydı, biraz tozunu alıp biraz da sağını solunu düzenledim. şayet benim kütüphanemdeki 6. baskıdan sonra (iş bankası yayınlarının sitesindeki güncel görsele göre kitap 18. baskısını yapmış görünüyor) değişmişse yukardaki eleştirilerim güncelliğini yitirmiş olmakla birlikte gerçekliklerini yitirmemişlerdir.