müstear

• edebiyatın eski geleneklerindendir. özellikle istibdat etkisiyle şekillenen tanzimat döneminde kullanımı sıklaşmış, cumhuriyetle şahlanan milli edebiyatta ise sayıca artış göstermiştir. bu konudaki en büyük yanılgı, müstear ile mahlasın aynı şey olduğunu zannetmektir. mahlas, yazar ya da şairlerin edebiyat sahasında kullandıkları ömürlük isimleridir. bir nevi sözlükteki nick gibi düşünebilirsiniz, değiştirilemez. müstear ise yazarın ortaya koyduğu esere çeşitli sebeplerle kendi imzasını atmak istememesinden sebep kullandığı geçici takma addır, değiştirilebilir. bir yazar, birden çok müstear kullanabilir. örneğin tanzimat dönemindeki baskıcı yönetim, yazarlar arasındaki müstear kullanımını arttırmıştır. sonraki dönemlerde yazarlar, müstear isimlerin eserlere kattığı gizden ötürü bu usûlü benimsemişlerdir. lakin çoğu yazarın, kalemini kemâle erdirme sürecinde müstear kullandığı da görülmüştür. toy fikirlerini takma bir adla yazıp nitelikli eserler üretmeye başladıktan sonra gerçek ismini kullanan yazarların sayısı da oldukça fazladır.
  
  geçmişten günümüze kullanılan müstear isimlerden birkaç örnek vermek gerekirse:
  
  yahya kemal beyatlı: ahmet agâh, süleyman sadi.
  
  attila ilhan: abbas yolcu, beteroğlu, ali kaptanoğlu, nevin yıldız.
  
  aziz nesin: bahri filefil, bedri birdirbir, fettane şatifil, kerami pestenkerani.
  
  haldun taner: can enişte, haldun hasırcıoğlu.
  
  muhsin ertuğrul: ertuğrul may, nabi zeki, ip çeken.
  
  peyami safa: server bedii, çömez, şerazat.
  
  ziya gökalp: büyük baba, meclis-i idare vilayet kitabesinden ziya.
  
  nazım hikmet ran: ahmet oğuz saruhan, ercüment er, ibrahim sabri, kartal.
  
  orhan veli kanık: adil hanlı, mehmet ali sel.
  
  orhan kemal: yıldız okur, hayrullah güçlü, raşit kemali.
  
  rıfat ılgaz: mehmet rıfat, stepne, remzi ışık.