brain in a vat

• hilary putnam'ın düşünce deneyi. şöyledir deney;
  
  --- alıntı ---
  
  kendimizin kötü bilim adamları tarafından ameliyat edildiği ve bu ameliyat ile birlikte
  beynimizin alınarak beynin yaşaması için gerekli sıvıların bulunduğu bir fıçıya veya
  kavanoza konulduğunu hayal edelim. ayrıca teknolojinin de bu operasyonların
  yapılabilmesine imkân verecek seviyede olduğunu. kavanozdaki beynin sinir
  uçları çok gelişmiş bilgisayarlara bağlıdır. bu bilgisayarlar yanılsama olan her şeyin
  mükemmel derecede normal olduğunu ve bu yanılsamaların beynin gerçek bir şekilde
  algılamasına yardım ettiğini varsayalım. yani insanlar, objeler, kısaca insanın dış
  dünyada deneyimleyebileceği her şeyin gerçekten o kişinin deneyimlediğini hissettirecek
  kapasiteye sahiplerdir. mesela, bilgisayar kavanozun içindeki insanın elini kaldırmaya
  çalıştığı anda gerekli sinyalleri göndererek gerçekten de o kişinin elini kaldırdığını görmesini ve hissetmesini sağlamaktadır. burada sorulması gereken soru şudur:
  bizim (kendimizin) fıçının içindeki beyin olmadığımızı nasıl bilebiliriz?
  bu noktada solipsizmin temel problemi olan zihin-dış dünya ilişkisi sorunu da gün yüzüne çıkmaktadır.
  --- alıntı ---
  
  bu, descartes'ın 'kötü niyetli cin' hipoteziyle benzerdir. descartes, bir cin'in insan zihnini dilediğince yönlendirebileceği düşünür. yani 'gerçekliği' cin'in insana sunduğunu. lâkin sonradan bunu, varlığının anlamsızlaşmaya doğru gittiğini fark edince ' bir cin beni kandırıyorsa bile bu var'ım demektir ' şeklinde geliştirir.