ismet paşa

• çarıklı kolağası meselesi hakkındaki hatıraları için;
  
  meşrutiyet ilan olununca, biz ihtilal cemiyeti mensupları, ordu mensuplarını, askeri meşrutiyete sadakat yemininden geçirdik. bunda güçlük çıkmadı. sonra önemli bir hadise de, üçüncü ordudan bir heyetin, resmen ikinci orduyu ziyareti oldu. başlarında, mektepten tanıdığım giritli ruşeni bey vardı. kendilerini merasimle karşıladık. ağırladık. gelenler tabii gezecekler, görecekler, nutuklar vereceklerdi. ama öyle sanıyorum ki bizim ruşeni bey bu konuşmalarında, biraz aşırı gitti. kendisini bir türlü önleyemiyorduk da. ama etrafta onun konuşmalarının kötü denebilecek tesirler yaptığını da anlıyorduk. hatta askerler içinde bu tesirler, ağızdan ağıza oldukça ürkütücü şekiller de alıyordu.
  
  işte o sırada mühim bir hadise patladı. edirne'de, çarıklı kolağası denilen bir alaylı zabit vardı. birgün birden bir kaynaşma oldu. askerler ayaklandılar. kışlalar birden boşaldı. askerlerin avcumuzdan aktığını görüyorduk. önleyemedik bu seli. istasyona giden asker yığınları, trenleri zaptederek, oradan da istanbul'a aktılar. padişahı görmeye gidiyorlarmış. gittiler, gördüler, döndüler...
  
  bu isyan sırasında, özel bir imtihandan geçmiştim. yerimden ayrılmadım. kışlada kaldım. ve bölüğümde, itibarını muhafaza eden subaylardan biri oldum. ben, subayların asker arasına girmediği bir zamanda asker arasına girdim ve fena muamele görmedim...
  
  ama askerler döndüğü zaman, kararlı hareket edildi. çarıklı kolağası mahkemeye verildi ve idam olundu.
  
  şevket süreyya aydemir, enver paşa, cilt ll, sf 112-113.