selda bağcan

• tamamen sosyolojik bir vakaya meze olmuş yetenekli müzisyen.
  
  ki kendisi aynı zamanda, bizim sözde okumuş aydın kesimdeki kimilerinin de bir açıdan yobaz tayfadan farkı olmadığını ispatlamıştır. bizdeki bu önyargılar kırılmadığı ve batı övmediği müddetçe çoğu sanatçımıza burun kıvrılmaya devam edilecektir. çünkü bu durum, doğu toplumlarının aşağılık kompleksinin bir sonucudur.
  
  zamanında bunu ekşiye yazınca linç edilmiştim:
  (bkz: ingiltere'nin iyi müziğin memleketi olması/@kafkaesque)
  
  iyi sanat- kötü sanat kavramları tamamen batı merkezli sistem ve araçlar ölçeğinde değerlendiriliyor. bir sanatçının ya da sanat eserinin iyi ya da kötü olması, anglo-sakson dünyanın (ingiltere ve amerika) onayı gerçekleşmeden söz konusu değil. bu maalesef ki sadece sanatsal değil, aynı zamanda politik bir mevzu. resmen insanların algılarıyla oynuyorlar. ikinci dünya savaşından sonra, savaşın galipleri olan amerikan ve ingiliz medyasının dünyayı istediği gibi şekillendirdiği, kimi isterse onu meşhur ettiği bir gerçek. hatta bence en büyük başarıları, milletleri kendi öz kültürlerine yabancılaştırmalarıdır. yani bu durum türklere özel bir şey değil. polonya, romanya, rusya, çin, kore ve japonya'da medyanın etkisi arttıkça amerikalılaşma da artıyor. insanlar abuk sabuk kadınların (jlo, kardashianlar falan) giyimine özeniyor. biz geri kalan dünya ise büyük oranda sunulanı alıyoruz. bence gayet de sıradan bir şarkı olan yesterday'i, bize fazlasıyla sunulması neticesinde keyif aldığımız hissiyle dinliyoruz. oysa bu keyif değil, tanıdık hissi vermesinin yarattığı bir illüzyondan başka bir şey değil. elbette bu parçayı de seven vardır; ama gelmiş geçmiş en iyi 100 şarkı listesinde ilk sıralarda olması??? ya da yüz şarkının tamamının da ingilizce olması??? ingilizce dışında bir dilde güzel parça yok mu yani? artık klişe kaçtığının farkındayım ama bu bildiğin kültürel emperyalizmin ta kendisi.
  
  örneğin, nobel ödülleri isveç değil de amerika tekelinde olsaydı, dağıtımı oscar ödüllerinden çok mu farklı olurdu? bergman, fellini, tarkovski, kurosawa, antonioni ve bunuel gibi en önde gelen yönetmenlere bile sadece amerikalı olmadıkları için oscar vermeyen amerika, nobel ödülünü türk orhan pamuk, mısırlı necip mahfuz, çinli mo yan veya japon kawabata'ya verir miydi? peki ucuz bir hint ve yeşilçam melodramı kopyası olan slumdug milyoner'in 8 oscar alması başka neyle açıklanabilir?
  
  bakın, analoji yoluyla çok basit bir çıkarıma varabiliriz. her seferinde şener şen örneğini verdim, yine aynı örnekten hareket edeceğim. çünkü kendisi, hemen herkesin hemfikir olduğu bir kişilik. şener şen amerikalı olsa, en az bir tane de olsa muhakkak oscar alırdı demeyen var mı? peki bırakın oscar almasını, kendisini ülkenin 1 km ötesinde bile tanıyan var mı? neden kimse tanımıyor? işte aynı şey, müzik ve edebiyat konusunda da geçerli. emin olun şu müziği yapan adamın burada milletin taptığı çoğu amerikalı sanatçıdan iyi olduğu su götürmez. ya da şunun , şunun... hatta yurtdışında bir ev partisinde bu parçayı yabancılara dinletmiştim, çılgına dönmüşlerdi. kimisi duman'ın bağımlısı oldu. keza ben de kult veya hey diye şahane ötesi grupları onların sayesinde tanıdım. yurtdışında yaşayan türkler bu parçaları yabancı dostlarına bir dinletsinler de gelecek olumlu tepkileri görsünler. üstelik bu tepkilerin nezaketen değil, içtenlikle verildiğini de görecekler.
  
  keza yusuf atılgan gibi bir deha kaç tane var bu dünyada? ondaki mizah, teknik, dil ve tespit yeteneğini bir arada kaç yazar sunabilir? ya da oğuz atay? ahmet hamdi tanpınar?
  
  sözün özü, doğu milletleri olarak nadiren duyduğumuz bu selda bağcan tipi onaylanmalardan gereksiz bir haz duyuyoruz. oysa bu bildiğin acınası/patetik bir durum. bundan övünç duymak da tam bir tiksinti sebebi. hatta yılda milyon eurolar alacak yeni transfer olmuş adama, "türkiye hakkında ne düşünüyorsunuz" sorusu sorulması kadar trajikomik bir durum. hayır yani, adamın ne demesini bekliyorlar ki? "türklerden ve türkiye'den nefret ediyorum ama enayi gibi para yığıyorlar" mı diyecek? elbette nezaketli olup insanların duymak istediklerini söyleyecek!