mihail

• ülkemizde arkadaş ismiyle de bilinen panait istrati romanıdır. 1900'lü yılların başında romanya'nın bir şehri olan ibrail'de geçer olaylar. romanın kahramanı adrian zografi ile, sonraki romanlarında da ismini duyacağımız mihail ile tanışmalarını ve dostluklarını merkez olmakla birlikte, dönemin yoksulluğu, kentin kozmopolit yapısı vb anlatılır. ibrail öyle bir yer ki, herkes en az birkaç dil bilmektedir, nitekim romenler, rumlar, ruslar, yunanlılar... birlikte yaşamaktadırlar bu kentte.
  
  --- spoiler ---
  
  “ördek yumurtalarının üstüne kuluçkaya yatmış tavuk gibiyim; iş gelip yüzmeye dayandı mı, yavrumun ardından gidemiyorum!”
  
  “evet adrien, haklısın, alnına yazılana uyarak, kendi bildiğin gibi yaşaman gerektiğine ve bunun için ille de kestirip atmak gerektiğine göre, çekinme, vur oğlum. ilkin seni dünyaya getirene vur.”
  
  “en sonunda askerlik gelip çattı: tam üç yıl… orda da kemiklerimi kırdılar… eh, vatanı koruyacaksın helbet, ama biri bu vatana saldırana kadar, her gün kötek yersin.”
  
  “ah, ah! ne de güzel bir ‘ikinci baskı’ yapılır böyle bir haberle! işte o zaman, ‘büyük bir gazete’nin sahip ve yönetmeni olmanın tadı çıkar! ne yazık ki, her yıl bir savaş, her hafta batan bir zırhlı yoktur dünyanın şurasında, burasında! olayın yorumuna gelince, gazetecinin bu konuda en küçük sıkıntısı yoktur: yıkım sevilmeyen ulusun başına geldiyse, sevinç gösterileriyle verilir; sevilen ‘halka’ zarar vermişse, o zaman da öç alalım, biz de onlara aynını yapalım diye bağırılır, kinler körüklenir ve her iki durumda da gazetenin satışı artar, onunla birlikte ilanlar ve devlet bütçesindeki pay da tabii.”
  --- spoiler ---