cabir bin hayyan

• bilinen en eski kimya kitabının (summa perfectionis adıyla latinceye çevrilmiştir) yazarı, harranlı bir ilim adamıdır.
  tevatüren bilinen "yunanlılar atomun parçalanmayacağını iddia ediyorlar. halbuki parçalanabilir. ve parçalanırsa bağdatın altını üstüne getirecek kadar çok enerji açığa çıkar" saptaması ile atom bombası fikrini günümüzden 1200 sene evvel dile getirecek kadar da hayvani bir sezgi ve öngörüye sahiptir ve yalnız bunun bile, onun bizim tarafımızdan daha iyi bilinmeyi hak ettiğini göstermesi gerekir, diye düşünüyorum. yeni çağ başlarına değin kitapları (ki sayıları yüzü aşar; hepsinin kendisine ait olması çok da olası değildir, sanılıyor ki çok ünlü bir ilim adamı olduğu için fikirlerinin itibar görmesini isteyenler onun adı ile imzalamışlar kitaplarını) temel kimya kitabı olarak avrupa okullarında okutulmuştur. tam bir hezarfendir; uğraşmadığı bilim dalı kalmamıştır. fakat en önemli katkıları sülfürik asit, nitrik asit ve kral suyunu bulmasıdır. bir de bizim lise kimya derslerinden çok iyi bildiğimiz 'alkali metaller' ayrımını da onun yaptığını hatırlıyorum bir yerden fakat benim bilim alanıma (bkz: iktisat) girmediği için çok mu önemlidir bu ayrım bilemeyeceğim. son olarak, avrupada "geber" adıyla bilindiğini fakat bu isimde, on beşinci yüzyılda yaşamış başka bir avrupalı kimyacı da olduğu için eğer hakkında bu isimle araştırma yapacaksanız ona da rast gelme ihtimalinizin yüksek olduğunu söyleyelim.