16 mart 1920

• nâzım hikmet'in "ali kemal"i kastederek yazdığı ilk dönem şiirlerinden birinin konusudur 16 mart. memet fuat, şiirin 1921 yılında yayınlandığını belirtmekte ise de bu konu sanat tarihçilerinin aydınlatması gereken bir konudur.
  
  -16 mart-
  
  ----adalı haydut'a
  
  daha dün atıldığın, daha dün kovulduğun,
  daha dün kaçmak için ummanı dar bulduğun,
  daha dün kapısında dövüldüğün bir yere,
  girdin bir kahpe gibi sığınıp hilelere.
  gidin karanlıklarda adi bir hırsız gibi!
  şimdi de diyorsun ki: artık benim sahibi,
  ölmez güzelliğiyle artık istanbul benim!
  ben bütün bir cihanı yumruğuyla ezenim!..
  ah bu senin yumruğun! ah bu kirlenmiş yumruk!..
  bu bütün hakikati hileyle yenmiş yumruk
  bizim dik alnımızın üstünde yükselemez!
  sen! ezilmez hakkını çiğnettirenleri ez!..
  ey! sade âcizleri düşkünleri titreten!..
  ey! daima zulmette arkadan hücum eden!
  eh ey! adalı haydut şunu unutma ki biz
  mukaddes haklarını ezdirmeyenlerdeniz!..
  
  nâzım hikmet
  
  iç. anadolu'da yeni gün ^*, 16 mart 1337 (1921)
  
  iç. "nâzım hikmet" (yaşamı, ruhsal yapısı, davaları, tartışmaları, dünya görüşü, şiirinin gelişmeleri), memet fuat, adam yayınları, 4.b., istanbul-ekim 2001, s. 37-38.