nasreddin hoca

• pertev naili boratav'ın müthiş folklor kitabı. herkes okumalı ve saflaştırılmamış nasreddin hoca'yı görmeli.
  
  kitaba göre nasreddin hoca pek de öyle ilkokul kitaplarında gördüğümüz gibi değil. dönemin belden aşağı mizahını da, dinle ince alayı da, cinsellik ve muzurluğu da bir araya getirmiş bir nasreddin hoca ortaya çıkıyor. fakat bu nasreddin hoca tek bir kişi midir? orası tartışılır. nasreddin hoca gibi balkanlar'dan orta asya'ya kadar yayılmış bir efsanevi halk kahramanının sınırları belli olmayan bir anlatı dünyasına sahip olması oldukça doğal. herkes bir şeyler katmış, her bölge kendinden izler koymuş içine. nasreddin hoca ismi öyle bir isim olmuş ki birisi başına gelen arip ve gülünç olayı utanmadan anlatabilmek için ''bir gün hoca nasreddin'' diye başlamış anlatmaya. öyle öyle genişlemiş nasreddin hoca şemşiyesi. işte bu kitap, tek bir nasreddin hoca kişiliği yerine bu kapsayıcı nasreddin hoca'yı anlatmakta. eski yazmaların o zamanki türkçesiyle (ortaçağ anadolu türkçesi) dünya kütüphanelerindeki tüm yazmaları önünüze sunmakta.
  
  bir de nasreddin hoca'nın tasavvuf boyutu var ki o hali çok daha komik. bununla ilgili kitapta yer alan bir fıkrayı da belirteyim hemen:
  
  bir gün üst düzey bir devlet yetkilisi hoca'nın evine misafirliğe gelir. hoca yemeğe davet eder yetkili abimizi. adam bakar ki altın tabaklar, gümüş bardaklar filan, şaşırır, kendi kendine ''yahu bu adam nasıl bu kadar zengin olur, babadan kalma mı yoksa kendi mi kazanmış'' diye düşünmeye başlar. nasreddin hoca adamın ne düşündüğünü hemen anlar. ve der ki ''ne düşündüğünü bilirim, ama unutma ki ben göçünce yanımda ne bu altınları ne bu malları götüreceğim, sadece 3 şey yanımda olacak''. adam o üç şeyin ne olduğunu sorar. hoca utanmaz bir tavırla ''bir sikim, iki de daşşağım'' der. yetkili abimiz çok şaşırır, bu adam bilgin bir kişidir, nasıl böyle konuşur, acaba ne demek istedi, altından ne çıkacak'' diye düşünmeye başlar. hoca yine aklından geçenleri sezer ve ''boşuna düşünme ben söyleyeyim, bu üç şeyden kastım, birincisi ''iman'', ikincisi '''amel'', üçüncüsü de ''ihlas''tır.
  
  alın okuyun efendim. bu arada gerçekten ''nasrettin hoca'' başlığında incelenmesi saçma olmuş. nasreddin çünkü o. ''nas'ır ed-din'den gelmekte.