şehzade mustafa

• ne zaman kanuni, hürrem, mahidevran, şeker ağa, nigar kalfa laflarını duysam aklıma düşen şehzade.
  
  o yüzden herkesin ikinci yavuz olacak gözüyle baktığı, iran seferi'nde babasının ordugahına girdiğinde yeniçerilerin gelişini kutlamak için havaya ateş açtığı, taşı sıksa suyunu çıkaracak 40 yaşındaki şehzadesine kıyabilen kanuni'den hiç hazzetmem.
  
  hoş osmanlı'nın gerileyişinin asıl nedeni ne askeri ne de siyasidir. bir değil bin sultan mustafa sırayla tahta geçse mukadder sonu değiştiremezdi. sorunun yakın kaynağı amerika'nın keşfiyle eski dünya karalarını basan altınların yarattığı enflasyon gerçek kaynağıysa osmanlı insanının ruhuna hakim olan anti-kapitalist dünya görüşüydü.
  
  türkiye'nin asıl ihtiyacı yeni döneme uygun bir ekonomik yapının kurulabilmesi için tıpkı jean calvin gibi vakıf mülklerin yağmalanmasını sağlayacak şeddeli bir yobazdı. böylelikle insanın kurtuluşunu dünyevi zevklerden kaçarak` :asketizmçalışmak ve kazanmak :pietizm`` :ikisinin toplamıysa kapitalizm ediyor` olarak tanımlayacak yeni bir dinsel anlayış ortaya çıkabilecek ve türkiye batı karşısında düştüğü ekonomik çıkmaza hiç düşmeyecekti.
  
  vah vahlar olsun ki böyle iki adam ve bunların önderlik ettiği bir hareket vardır ancak başarılı olamamış ve fırsat kaçmıştır.
  
  (bkz: kadızade mehmet efendi)
  (bkz: küçükkadızade birgivi mehmet efendi)
  (bkz: kadızadeliler hareketi)