1876 askeri darbesi

• sultan'a karşı yapılan darbenin anti-demokratik olduğu, hele hele bugünden bakınca gayrı meşru olduğu gibi bir şeyi kimse iddia edemez. o dönemde hakimiyetin osmanoğullarının elinde olması bağlamında darbe yine kanun dışıdır, ancak son tunus devrimlerinde de diktatörler, o rejimlerin kanunlarına göre "kanun dışı" yöntemlerle devrildiler.
  
  darbeciler mahir devlet adamları olmayabilir, ele geçirdikleri ülkeyi mahvetmiş olabilirler ancak onlar yerine iş yapacak sultanın performansının daha iyi veya kötü olacağını şimdi söylemek zor. zaten konu bu değil. bu darbeler sonunda türkiye'de halkın egemenliği ve çok partili serbest seçimler yoluyla gerçek iktidar değişikliği kavramlarını cari kılan süreç başlamıştır (darbecilerin bu düzeyde bir demokrasi kavramı ve hedefi olmasa da). bu şekilde bile, 30 ya da 50 değil nerdeyse 100 yıl sürmüştür. ingiltere vs. örneğindeki gibi saltanatın yok edilmemesine rağmen meşruti demokrasinin modern demokrasiye evrileceğini, türkiye'de kendiliğinden gelişeceğini beklemek, varsaymak da hayalcilik olurdu. ingiltere gibi ülkeler bundan 800 yıl evvel başlayan; monarkın yetkilerini paylaşmak, mecliste kanun çıkarmak gibi tarihsel deneyimlerin sonunda anayasasız, monarşik demokrasiler olabilmiştir.