şap hastalığı

• ruminantlar^* ve domuzların çok bulaşıcı viral bir hastalığıdır.
  
  etken, picornoviridea familyasından aphtho virüs grubundan bir virüstür.
  
  virusun o, a, c, sat1, sat2, sat3 ve asia1 olmak üzere 7 antijenik serotipi vardır.
  
  hastalıkta ağız çevresi ve içi başta olmak üzere ayaklar, meme ve meme başı derisi, vulva mukozası ve ön midelerde veziküler^* lezyonlar görülür.
  
  etken sindirim veya solunum yoluyla bulaşır. ilk lezyonlar farinks ve tonsil mukozasındadır. bunlar mikroskobik düzeydedir ve primer aft olarak isimlendirilir.
  
  inkübasyonu 3-6 gündür. viremi^* 4-5 gündür. sonra sekonder aft’lar gelişir.
  
  makroskobik bulguları: ağız mukozası hiperemik 2-7 günde toplu iğne mercimek büyüklüğünde kabarcık veziküller görülür. kabarcıkların içi önce berrak, sonra bulanıklaşır.
  
  mikroskobik bulguları: hiperemi, ödem sıvısı, veziküller, lökositler, epidermisin spinozum hücrelerinde balonumsu retiküler dejenerasyon izlenir.
  
  sonuç olarak: kabarıklıklar dökülür ve sağlam epitel doku ile yenilenir, rejenerasyon yaklaşık 15 gün sürer.
  
  lezyonlar iyileşmeyerek daha komplike yaralara dönüşebilir.