l'ignorance

• milan kunderanın vatanına uzak düşmüş bir yabancının yeni yerleştiği memlekette de, geri dönmesi durumunda kendi memleketinde de hep yabancı kalacağını ve belki bir yabancıyı ancak bir başka yabancının anlayabileceğini çok başarılı anlattığı romanı.
  
  --- spoiler ---
  
  kitabın hissettirdiği; bir insan bir yerlerde yabancı olunca, artık her yerde artık yabancı oluyor. ait olamamak, anlaşılamamak ise yabancılığa dahil. hele bir de geri döndüğünüzde dünya durmuş gibi geride bıraktıklarınız size geri bıraktıkları insan gibi davranınca ve siz aradan yıllarda kendinizin üzerine bambaşka bir insan inşaa ettiğinizde yabancılığınızı en iyi geride bıraktıklarınız hissettiriyor.
  
  romanda bana en çok dokunan kadın karakterin prag'a geri döndüğünde kimsenin ona fransa'daki hayatını sormaması ve aradan geçen yirmi yıldan sonra onun çekoslavakya'daki rejim değişikliğinin ertesi gün gelmesini beklemeleriydi. sanki kadın karakter fransa'da hiç yaşamamış ve bir gün prag'a geri döneceği gün gelene kadar 20 yılı tüketmiş gibi, sanki hiç yaşamamış hayatını rölantiye almış gibi ..... yıllar sonra çekçe konuşulduğunda insanın kendi sesi, sözcüklerin yabancılığı bu kadar hoş anlatılır.
  
  insanda prag'a gitme isteği uyandırıyor ....
  --- spoiler ---