charles darwin

• charles robert darwin (12 şubat 1809, shropshire - 19 nisan 1882, downe) ingiliz biyolog ve doğa tarihçisi. doğal seçilim yoluyla evrim kuramının kurucusu, (bkz: natüralist).
  
  on the origin of species (türlerin kökeni) ve the voyage of the beagle (tazı yolculuğu) eserlerinin yazarı.
  
  (bkz: türlerin kökeni): doğal seçilim yoluyla türklerin kökeni
  en bilinen çevirileri: darwin’in ilk baskısındaki birkaç küçük dizgi hatasını düzelttiği ikinci baskıdan yapılan bahar kılıç çevirisi ve daha önceki öner ünalan(onun yayınları, 1970) çevirisi kitabın son baskısı (1872) olan 6. basımından gerçekleştirilmiş.
  
  türlerin kökeni ile ilgili evrim ağacı yazısı.
  
  (bkz: the voyage of the beagle)
  (bkz: hms beagle)- tazı yolculuğu, 27 aralık 1831 devonport (plymouth)- 2 ekim 1836
  
  tazı yolculuğu, charles darwin için eşsiz bir deneyimdi. beş yıl süren bu yolculuk bilimsel gözlemler yapmasını, hayvan ve bitki türlerini toplamasını, o zamanlar avrupalı doğa bilimcilerin çok az fikir sahibi olduğu bir dizi ülkeye seyahat etmesini sağladı. yolculuk sayesinde din adamı olmaktan vazgeçti ve bulduğu türleri sınıflandırdı, pek çok kitap ve bir sürü makale kaleme aldı.
  
  1831 sonbaharında botanik profesörü john stevens henslow, genç charles darwin'i hms beagle (tazı) gemisinin kaptanı robert fitzroy ile tanıştırdı. gemi, aralık 1831'de fitzroy'un komutasında iki yıllık bir güney amerika yolculuğuna çıkacaktı ve kaptan yolda kendisine arkadaşlık edecek iyi eğitimli bir doğabilimci istiyordu. henslow'un tavsiyesi üzerine fitzroy, darwin'i gemisine almayı kabul etti.
  
  mayıs, 2020, cumhuriyet yazısının devamı: darwin'in tazı yolculuğu.
  
  şubat, 2019, bbc türkçe yazısından bir bölüm ve linki:
  darwin, türlerin kökeni kitabında "tüm organik varlıkların ilerlemesine yol açan tek bir genel yasa: çoğal, çeşitlen, güçlü olanın yaşamasına, zayıf olanın da ölmesine izin ver" diye yazmıştı charles darwin'in ortaya attığı doğal seçilim yoluyla evrim teorisi, insanlar olarak dünyadaki yerimizi sorgulamamızı sağladı.
  insanların primatlarla ortak bir atası olduğu fikri, batı medeniyetinin temellerini sarsan bir fikirdi.
  
  darwin bu düşüncesini 20 yıl boyunca kendine sakladı. sonunda "türlerin kökeni" kitabını yayınladığında "bir cinayeti itiraf etmiş gibi" hissettiğini anlattı.... çocukluğunda dindar olmayan bir hristiyan olarak yetiştirilse de ailesi yeni fikirlere açıktı. dedeleri aydınlanma'nın önemli figürleri arasındaydı: kölelik karşıtı sanayici josiah wedgewood ve zoonomi kitabında bir türün bir başka türe dönüşebileceğine (transmutasyon) dair radikal fikrini paylaşan erasmus darwin.
  babası ve dedesinin izinden giden darwin 1825 yılında edinburgh üniversitesi'nde tıp okumaya başladı. fakat iyi bir doktor değildi, anestezinin henüz bulunmamış olduğu bu çağda darwin tedavi tekniklerini çok sert buldu. fakat edinburgh bilim için en iyi yerlerden biriydi; oxford ve cambridge üniversitelerinde düşüncelerine müsamaha gösterilmeyen radikal fikirli insanları kendine çekiyordu.
  darwin orada transmutasyon üzerine teorileri olan insanlarla tanıştı. 1820'lerde evrim fikrine en yakın şey transmutasyon kavramıydı.
  
  scientific american makalesi için link.
  
  bu da britannica.com'dan: the beatle voyage.
  
  bir de: (bkz: alfred russel wallace)
  alfred russel wallace, (8 ocak 1823 – 7 kasım 1913), britanyalı doğabilimci, coğrafyacı, antropolog ve biyologdur. charles darwin ile aynı zamanlarda evrim kuramı konusunda çalışmıştır. darwin, dinsel ve muhafazakâr çevrelerden tepki çekeceğini düşünerek çalışmalarını ölümünden sonra yayınlanmak üzere rafa kaldırmışken, benzer bir çalışma hazırlayan wallace'dan 1858 yılında aldığı bir mektup çalışmalarını yayımlaması için ona cesaret vermiştir. kaynak: viki
  
  michael shermer / darwin'in gölgesinde: in darwin's shadow: the life and science of alfred russel wallace : a biographical study on the psychology of history
  
  yine evrim ağacı'ndan.
  
  samuel wilberforce (d. 7 eylül 1805 – ö. 19 temmuz 1873) ingiltere kilisesi'nde ingiliz piskoposu olarak görev almış din adamlarındandır.
  
  (bkz: samuel wilberforce)
  william wilberforce'un üçüncü oğlu olan ve "yağcı sam" olarak tanınan wilberforce zamanının en önemli konuşmacılarının başında gelmekteydi. bu takma ad, benjamin disraeli'nin piskoposun tutumuna ilişkin yaptığı "kaypak, yağcı, kaçamaklı" biçimindeki yoruma dayanmaktadır. piskopos, charles darwin'in evrim kuramına karşı çıkışıyla ün yapmıştır. wiki.