pietas

• pietas, görev severlik, dindarlık, (tanrılara, aileye,
  atalara) görev duygusu, sadakat, bağlılık, muhabbet,
  yurtseverlik.
  
  (bkz: catullus) hiç olmaması gereken birine aşık olan ve yaşadığı şeyi bir hastalık olarak tarif eden bir aşk şairi.
  catullusun aşağıdaki şiiri, pietasa bir örnek sayılabilir, catullus tanrılara bağlılığını anlatarak onlara yakarıyor.
  
  "önceden yaptığın iyilikleri anımsamak nasıl zevk verirse insana
  görevine nasıl düşkün olduğunu kutsal adını bozmadığını ve hiç anlaşılmasında insanları aldatmak için tanrıların iradesini kötüye kullanmadığını …
  ey tanrılar, sizin işinizse acımak, ölümün tam kıyısındaki birilerine el uzatırsanız son kez,
  şöyle bir bakın zavallı bana, yaşamımı lekesiz olarak
  sürdürdüysem, bu belayı ve yıkımı alın benden! …
  artık istemiyorum sevgime karşılık vermesini namuslu olmasını da beklemiyorum ondan,
  zaten olacak şey değil:
  sağlığıma kavuşmak istiyorum sadece ve bu iğrenç hastalıktan kurtulmak:
  ey tanrılar, eğer size sadık kaldımsa,
  bağışlayın n’olur bunu bana!» (catullus, 76)
  
  pietas denince aklıma islam dininin sahih hadis kitaplarında geçen benzer bir hadis geliyor, hadis şu şekilde:
  
  hazreti ömer (ra)ın oğlu ebû abdurrahman abdullah ibni ömer (ra) rivayet eder.
  
  rasûlullah (sav)’i şöyle buyururken dinlediğini anlatır:
  
  “sizden önce yaşayanlardan üç kişi bir yolculuğa çıktılar. akşam olunca, yatıp uyumak üzere bir mağaraya girdiler. fakat dağdan kopan bir kaya mağaranın ağzını kapattı. bunun üzerine birbirlerine:
  
  - "yaptığınız iyilikleri anlatarak allah’a dua etmekten başka sizi bu kayadan hiçbir şey kurtaramaz", dediler.
  
  içlerinden biri söze başlayarak:
  
  - "allah'ım! benim çok yaşlı bir annemle babam vardı. onlar yemeklerini yemeden çoluk çocuğuma ve hizmetçilerime bir şey yedirip içirmezdim.
  
  birgün hayvanlara yem bulmak üzere evden ayrıldım. onlar uyumadan önce de dönemedim. eve gelir gelmez hayvanları sağıp sütlerini annemle babama götürdüğümde, baktım ki ikisi de uyumuş. onları uyandırmak istemediğim gibi, onlardan önce ev halkının ve hizmetkârların bir şey yiyip içmesini de uygun görmedim.
  
  süt kabı elimde bütün gece şafak atana kadar başlarında uyanmalarını bekledim. çocuklar etrafımda açlıktan sızlanıp duruyorlardı. nihayet uyanıp sütlerini içtiler. rabbim! şayet ben bunu senin rızânı kazanmak için yapmışsam, şu kaya sıkıntısını başımızdan al!" diye yalvardı.
  
  kaya biraz aralandı; fakat çıkılacak gibi değildi.
  
  bir diğeri söze başladı:
  
  - "allah'ım! amcamın bir kızı vardı. onu herkesten çok seviyordum. ona sahip olmak istedim. fakat o arzu etmedi.
  
  bir yıl kıtlık olmuştu. amcamın kızı çıkıp geldi. kendisini bana teslim etmek şartıyla ona yüzyirmi altın verdim. kabul etti. ona sahip olacağım zaman bana dedi ki:
  
  "allah’tan kork! dinin uygun görmediği bir yolla beni elde etme!"
  
  en çok sevip arzu ettiğim o olduğu halde kendisinden uzaklaştım. verdiğim altınları da geri almadım. allah'ım! eğer ben bu işi senin rızânı kazanmak için yapmışsam, başımızdaki sıkıntıyı uzaklaştır", diye yalvardı.
  
  kaya biraz daha açıldı; fakat yine çıkılacak gibi değildi.
  
  üçüncü adam da:
  
  - allah'ım! vaktiyle ben birçok işçi tuttum. parasını almadan giden biri dışında hepsinin ücretini verdim. ücretini almadan giden adamın parasını çalıştırdım. bu paradan büyük bir servet türedi. bir gün bu adam çıkageldi.
  
  bana:
  
  - "ey allah kulu! ücretimi ver", dedi.
  
  ben de ona:
  
  - "şu gördüğün develer, sığırlar, koyunlar ve köleler senin ücretinden türedi", dedim.
  
  adamcağız:
  
  - "ey allah kulu! benimle alay etme, deyince, seninle alay etmiyorum", diye cevap verdim.
  
  bunun üzerine o, geride bir tek şey bırakmadan hepsini önüne katıp götürdü.
  
  "rabbim! eğer bu işi sırf senin rızânı kazanmak için yapmışsam, içinde bulunduğumuz sıkıntıdan bizi kurtar" diye yalvardı.
  
  mağaranın ağzını tıkayan kaya iyice açıldı; onlar da çıkıp gittiler. (buhârî, büyû` 98, icâre 12, hars ve’l-müzârea 13, enbiyâ’ 53, edeb 5; müslim, zikir 100)