yelbegen

• altay mitolojisinde devlere verilen isim. yelbegen ya da celbegen diye bilinir ve bir sürü kafası vardır.
  (bence yelbüke ile de akrabalığı olabilir)
  
  “altay türklerine göre tanrı ülgen ay ile güneşi yaratmış ve onlara dokunabildiği bir dağda otururmuş.
  gene altay türklerinde ayın üzerindeki lekelerle ilgili anlatılan şöyle bir söylen vardır: [...yeryüzünde insanları yiyip bitiren bir dev yelbegen varmış. tanrı bu devi öldürmeyi düşünmüş.
  güneş: "ben sıcak ve ateşim ile devi öldürebilirim ama insanları da yakabilirim" demiş ve vaz geçmiş.
  ay ise: " insanlar benim soğuğuma dayanabilirler. bunun için ben devi öldürebilirim" demiş yeryüzüne inmiş. bir ağaç üzerinde böğürtlen yiyen devi ağaçla birlikte alıp gökyüzüne çıkmış. bu yüzden dolunayda dev ile ağaç, ayın yüzünde görünürlermiş...]
  bu anlatıda da görüldüğü gibi türkler güneşi sıcak ayı ise soğuk görüyor ve kendilerini aya daha yakın hissediyorlar. ( ay da tıpkı kendi yaşadıkları coğrafya gibi soğuk ve karanlık çünkü)
  
  (bazı anlatılarda ay tutulması da yelbegene bağlanır.)” ^*
  
  “altay ve sibirya’daki türkçe efsanelerde iyiliği temsil eden akhan, yedi başlı dev olan yelbegen veya celbegen ile savaşır.” ^*
  
  (bkz: türk mitolojisi/@ay hatun)