hacivat

• isimleri yapmalari beklenen cok degerli goreve bakildiginda yanli$, veya uyumsuz secilmi$ ek$i sozluk yazarlari.
  
  hacivat, karagoz oyununda bir ele$tiridir. turkce'yi agdali, abartili, karagoz anlamasin diye bilincli olarak yabanci sozcuklerle dolduran, bati hayrani, goru$leri cogunlukla derinlikli olmayan sozde aydinlari hedef alan bir nuktedir. hacivat'in kurdugu cumleler derinlikli degildir, ve hatta uzunluguyla icerdigi fikir yogunlugu bakimindan ters orantilidir. cogunlukla sadece ve sadece agdali konu$maya cali$tigi ancak fikirsel olarak kirinti dahi icermedigi icin, sokaktaki adamin yansimasi olan karagoz'un keskin zekasina maglup olur.
  
  ters ve yanli$ anlamalar karagoz oyununun en etkili silahidir. geleneksel turk tiyatrosunun tipik ozelligi olarak da karagoz'un espriyi patlatmasi icin orta yapma gorevi hacivat'indir. (bkz: di$i konu$mak) (bkz: anahtar vermek) dolayisiyla yanli$ anlamalara mahal verecek anla$ilmaz ve garip sozcukler kullanma gorevi hacivat'indir. hacivat bazen bunu o kadar abartir ki, tuzsuz deli bekir, kürt, kulhanbeyi gibi karakterlerden sirf derdini kisa ve basitce anlatamadigi icin dayak yer.
  
  hacivat konu$tugu dile surekli yabanci sozcukler doldurmaktan buyuk keyif alir. bunu yapmasinin sebebi digerlerinden daha ustun oldugunu du$unmesidir. bu nedenle osmanli hayalileri, klasik karagoz oyunlarinin senaryolarinda donemlerindeki egilimlere uygun olarak ce$itli degi$iklikler de yapmi$lardir. ornegin normalde arapça ve farsça kelimeleri yogun olarak kullanan hacivat'i, 19 ve 20. yuzyilda fransizca kelimelerle tani$tirmi$lardir. bunu yapmalarindaki amac yine bati hayrani, diline yabancila$mi$, halktan kopuk, saf ve duru anadolu turkcesi'nden habersiz sozde aydinlarin ele$tirisini yapmaktir.
  
  ek$i sozluk'te turkcenin dogru, basit, anla$ilir ve etkili kullanilmadigi gibi en basit dilbilgisi kurallarina bile uyulmadigi bilinen bir gercektir. aynen turk halkinin geri kalani gibi. ancak bence cok ba$arili bir kararla cok degerli bir gorev icin yola cikan arkada$larimiz kendilerine dogru bir isim secmemi$lerdir. sectikleri isim bugunun bulent ersoy'una uygun du$mektedir neredeyse. kendilerine hacivatlar yerine yunus emreler demi$ olsalardi amaclarina daha uygun du$erdi diye du$unuyorum nacizane.
  
  hayirli ugurlu olsun.