bilinç

• bilincle ilgili konularda pek muhim olan kirmizi gormenin ne demek oldugu orneginden devam edelim.
  
  bu fenomenin norolojiyle aciklanamamasinin dualizme yolacmayacagini soylerken "reductionism cercevesinde her bokun noron baglantilarina indirgenmesi bilgi kaybina yolacacaktir" gibi bir tabir kullanmistim. yanlistir. isin asli bu yonde dusunmuyorum da, ama bilgi kaybi diye tembellik yapinca dualizme karsi durusumuza olumcul bir darbe indirmisiz. cunku o zaman fizikten kimyaya gecerken sanki hic yoktan bir bilgi cikmis oluyor, bu ornegi atom yigini-insan gecisine uygulayinca da o ekstra bilgiye ruh diyebiliyoruz.
  
  o yuzden once su isi duzelteyim: kirmizi gormek gibi ust seviye bir fenomeni aciklarken giderek temele inmek (psikoloji->biyoloji->fizik) bilgiyi kaybettirmez, bizim kavrayisimizi azaltir. burada da http://www2.itu.edu.tr/…rgemecilie-bir-eletiri.html soylenildigi gibi, "bilgi kaybı yoktur, artan bilgiyi verimli işleyemeyen insan bilim adamları vardır." bu fikir, "sadece fizik bilgisiyle donatılmış bir robotun bizim ancak üst seviye analizler kullanarak açıklayabildiğimiz fiziksel bir olaya bakip ayni bilgiye ulasmasi" ornegiyle guzel ozetlenmis zaten.
  
  simdi gelelim asil olaya: bu noktadan kirmizi hadisesine gecince dualizm cikarimina mahal vermeyin diye seferberlik cagrisi yaptigim #10420892'in zayif noktasi belli oluyor. yani hic kimya bilmeyen birinin bu konulardaki algisini fizigi kullanarak arttirabilirsin (cunku fizik kimya arasi geciste bilgi kaybi yok, fizik kimyayi kapsiyor, butun derdimiz sadece olayi insanin kavrayisina uygun hale getirmek), ama hic kirmizi bilmeyen biri norolojiyi hatmetse dahi kirmiziyi algilamaya daha yakin olmayacak. dolayisiyla o kirmizi algisi sanki indirgenemiyor, ekstradan geliyor.
  
  bilincle ilgili herseyde ayni kayaya carpiyoruz isin acikcasi. fakat ben inatci oldugumdan buna da soyle bir savunma getiririm: "kirmizinin algisi norolojiden direkt turetilemiyorsa o bilgi nereden geliyor" sorusu, godelin incompleteness teoremi geregince anlamsiz kiliniyor. bilincini o bilinci kullanarak aciklayamazsin, referans noktanin fazladan bir boyutu olmasi lazim ama referans noktan kendi bilincin ve inceledigin sey de oysa, bu boyut ortaya cikamiyor. dolayisiyla kirmiziyi algilamanin ne oldugunu formule edemiyoruz ve alt seviye bilgilerle (fizik, kimya) bagdastiramiyoruz.
  
  kirmizi gorme olgusunu fizikten turetemezsem dualizm kacinilmazdir demek, tipki big bangden once ne vardi diye sorarak allahi kanitlamaya calismaya benziyor: zaman da big bangle yaratildigi icin oncesi yok, once diye bir kavram yok. fakat tipki uc boyutlu uzay gibi, lineer zamanin ve causalitynin koleleri olan guzel beyinlerimiz asla bu olguyu kavrayamiyor. matematiksel olarak zamansizlik diye birseyi bulsak dahi bunu kafamizda canlandiramiyoruz o yuzden de entelektuel ortamlarda rezil olmamak icin sussak dahi hicbir zaman "iyi de big bang'e ne sebep oldu" sorusuna tatminkar bir cevap bulamayacagiz. fakat bir felsefe argumani acisindan biliyoruz ki big bang bir yaraticiyi gereksindirmiyor. oyleyse bilincini kullanarak kirmizi algisini aciklayamamak, referans saglayacak o ekstra boyutu bulamamak da, her ne kadar icin icin bizi gicik etse de, algi-noroloji-fizik arasini ruh gibi mistik kavramlarla baglamamizi gerektirmiyor.
  
  ruh burada sadece bir "placeholder", o an aciklayamadigimiz birseyi tanimlamak icin kullandigimiz anlamsiz bir kelime, bir "cikarim" degil. ilerde, insan kendisinden daha zeki ve yaratici ilk yapay zekayi gelistirdigi vakit (olabilirse), bu yaptigimiz son bulus olacak ve sonraki herseyi bu zeka dusunecek, taa ki kendisinden daha degisik dusunebilen baska varliklar yaratana kadar. belki bu zincir sonunda nedensellikte hapsolmamis, sadece hesap kuvveti degil algisi da bizimkinden cok baska varliklar bu kirmizi gorme hususunu cok rahat birbirilerine anlatabilecekler, bilgi kaybina ugratmadan indirgeyebilecekler ve hersey materyalist dunyanin icinde olup bitmis olacak. fakat tabii boyle bir varligi biz anlayamayacagiz o yuzden kusssura kalmayin. "if a lion could talk we would not understand him" ^*
  
  edit: tam da lion mion diye aratirken
  http://72.14.209.104/…&cd=10&gl=us&client=firefox-a