newroz

• nevruz un kürtçesi için seçilmiş kelime.
  
  newroz un kürt bayramı olup olmadığını tartışmak saçma. kürt bayramı olduğunu iddia etmek de, olmadığını iddia etmek de saçma. tarihe bakışta sıkça rastlanan ve 100 yıl öncesine kadar olan önceki tarihte hiç mi hiç yeri olmayan milliyetçi bakış açısının sebep olduğu bir saçmalık. milliyetçilik insanlık tarihi ile karşılaştırıldığında fazlasıyla yeni bir maraz. daha 700 yıl önce sadece fransızca konuşan richard(aslan yürekli) ingiltere kralı sıfatı ile binlerce km tepiyorken, 200 yıl önce italya doğumlu napolyon fransa yı sömürge imparatorluğu haline getiriyorken binlerce yıl öncesi tarihte milliyetçilik ne kadar söz konusu olabilir ki.?
  
  bu tür bayramların çıkış noktasında kürtler, persler hadi bir bayram yapalım bu bayram bizim olsun diye düşünmemişlerdir. veya türkler de bu onların bayramı biz kutlamayalım de dememiştir. bayram bir şekilde çıkmıştır ve içinde milliyet diye bir parametrenin olmadığı başka parametreler ile kutlanmış veya kutlanmamıştır. ama bayramın ortaya çıkışını açıklarken bugünkü milliyetçi bakış açısı devreye giriyor. bu bakış açısı ile tarihe bakmak, milliyetçilerin motivasyonlarında önemli yer tutar. güneş dil teorisi bu bakış açısının, tarihten bugüne motivasyon sağlama güdüsünün biri ürünü. bu açıdan newroz da kürt milliyetçilerinin sarıldığı bir bayramdı.
  
  buraya kadar her şey tamam da bu newroz un kelim olarak bilimsel anlamda yanlış olduğu hezeyanın nerden geldiği ise merak konusu. dil bilimcisi değilim ama tecrübelerim bu tür kelime geçişlerinin bilimsel olarak olduğunu iddia etmek saçma. dilin kemiği yoktur, üstelik yazılı iletişim bu kadar gelişmediği, kelimelerin yazılı olarak değilde sözel olarak diller arasında geçiş yaptığı dönemlerde, kelimeler bir dilden başka dile geçerken daha esnek daha keyfe keder olmayan bir şekilde geçerdi. mesela ingilizce paradise, fransızca paradis, almanca paradies(özellikle son hecenin okunuşu hepsinde çok farklı) olarak bildiğimiz cennetin kelime olarak kökeni de farsça dır. ama gel gör ki dilden dile geçerken farklı farklı şekillere bürünmüştür. veya aslı kuroş olarak bilinen pers kralının ismi almanca ya kyros, ingilizce ye cyrus olarak geçmiştir. ya da senin ibni sina olarak bildiğin batı da avicenna olarak bilinir. yani: kelimler diller arasında geçiş yaparken çeşitli değişimlere uğruyor. newroz da da bu tür değişim söz konusu. kürtçe de r den sonra u ya pek rastlanmaz. o veya û genelde rastlanan harfler. newruz de kürtçeye geçerken newroz halini almıştır. tıpkı kürtçe kutlu, kutsal anlamına gelen pîroz gibi. o da farsça daki firuz kürtçeye pîroz olarak geçmiştir.