ali şeriati

• 23 kasım 1933'te horasan eyaletine bağlı sebzivar'ın mezihan köyünde dünyaya gelir. babası büyük alimlerden muhammed taki şeriati’dir. ilk tahsilini babasından alır. […] meşhed'de bulunan diğer alimlerden gerekli diğer dersleri alır. erken bir yaşta arapça'yı öğrenir. erken yaşlardan itibaren yazı yazmaya, çeviri yapmaya başlar. lise tahsilinden sonra meşhed üniversitesine bağlı edebiyat fakültesine gider. öğrenciliği sırasında değişik dergi ve gazetelerde yazıları yayımlanır.
  
  ali şeriati daha erken yaşlarda islami hareketin içine girerek ulusal direniş cephesi'ne katılır. bu harekete karşı devlet temkinlidir ve ali şeriati ve babasının da bulunduğu bir çok kişi tutuklanır. şeriati sekiz ay hapiste kalır.
  
  edebiyat fakültesindeyken sorbon üniversitesinden burs alır. ve fransa'ya gidip dinler tarihi ve sosyoloji üzerine ders alır. fransa’dayken cezayir kurtuluş hareketinde aktif olarak görev alır. bu hareketlerinden dolayı fransa'da saldırıya uğrar ve birkaç ay hastahanede yatar. şeriati dinler tarihi ve sosyoloji alnında ki doktorasını tamamladıktan sonra iran'a dönerken türkiye sınırında yakalanır. birkaç hapis yattıktan sonra serbest bırakılır.
  
  şeriati'nin türkiye ve iran'da gördüğü bu uygulamalar onun içini hayli acıtmıştır; çünkü ona göre türkiye ve iran islam'ın yüzyıldaki merkezleridir ama modernist dünya bu iki güzide ülkeyi modernist dünyaya çekmiş ve kendi dinleri olan islam'a düşman etmiştir. ali şeriati iran'a döner dönmez çalışmalarına başlar. özellikle aydın ve genç tabakaya hitap eder. aydınların bilinçlenmesi gerektiğini, gençlerin yetişmesi gerektiğini söyler hüseyn-i irşad'a katıldıktan sonra bu söylemleri daha da artar.
  
  artık onunla birlikte bir islami düşünce çığırı başlar. söylemleri aydın kesim ve gençler arsında büyük yankılar uyandırır. hüseyn-i irşad bir süre sonra kapatılır ve savak, şeriati için tutuklama emri çıkarır. şeriati'yi bulamayan savak babasını tutkular. şeriati babasını tutuklanmasından bir ay sonra teslim olur. 1976 yılına kadar küçük bir hücrede tek başına kalır. bu yılda cezayir eski dış işleri bakanı abdülaziz buteflig'in girişimleri sonucu serbest bırakılır.
  
  ali şeriati düşünce olarak bir çığır açmıştır. o klasik islami düşünürler gibi davranmamış öz'e dönüş çağrısında bulunmuştur ama bu öz geleneksel dini öz değildir. içinde muhammed'i (sav) diriliş ve ruhun, ali ve eb-u zer'in devrimci ruhunun bulunduğu yenilikçi bir öz'e dönüştür. bu görüşlerinden dolayı türkiye'de şii, iran'da sünni olarak eleştirilere maruz kalmıştır. ancak şeriati'in devrimci ruhu ve samimiyeti ona yapılan eleştirilerin önüne geçmiş ve düşüncelerini çığ gibi büyütmüştür. özellikle iran devriminin en önemli unsuru olan gençler onun söylemleriyle kendi yürek devrimlerini gerçekleştirmişler ve daha sonra toplumsal devrimlerini gerçekleştirmişlerdir.
  
  ali şeriati mollayı gizlendiği izbe mekandan çıkarmaya çok uğraşmıştır. aynı zamanda entelektüel kesimi fil dişi kulelerden indirmek için de çok uğraşmış ve sonuç olarak halk ile iç içe dinden uzak olmayan, din ile pozitif ilimleri birleştiren bir aydın tipini oluşturmuştur.
  
  […] ali şeriati iran'da hapisten çıktıktan sonra çalışmalarına devam etmiştir. ancak savak militanlarının takipleri nedeniyle sık sık ev değiştirmiş. akşamdan başlayıp sabahın erken saatlerine kadar konuşmalar yapmıştır. zaten birkaçı istisna olmak üzere şeriati'nin kitapları bu konuşmalarının yazıya geçirilmiş halidir.
  
  bu gizlilik ali şeriati'nin sinesine dokunur, çünkü o hareketli bir yapıya ve söyleyişe sahiptir, bu takip onun bu özelliklerinden uzaklaşmasına neden olur. 1977 de ali mezinani adına düzenlenmiş bir pasaportla iran'dan ayrılır. ilk önce belçika'ya oradan fransa'ya oradan da ingiltere'ye gider. ancak savak militanları ingiliz gizli servisiyle anlaşarak kaldığı otel odasında dr. ali şeriati'yi şehid eder. 27 haziran 1977’de şam'daki hz. zeynep türbesinin yanında toprağa verilir.