divanhane

• (bkz: 14 nisan 2024 ilber ortaylı köşe yazısı)
  link
  
  ayrıca (bkz: tarihi divanhane karakolunun yıkılması)
  
  --- spoiler ---
  osmanlı zamanında denizcilerin yerleştiği bölge esas itibariyle kasımpaşa, dolapdere ve bugün maalesef polat inşaat’ın piyalepaşa istanbul adlı sitesinin ve kasımpaşa büyük piyale paşa camii’nin yer aldığı bölgedir. bu bölgenin mülki ve idari amiri de kaptan paşa’dır. yani oradaki karakolhanelerde oturanlar adı üzerinde yeniçeri karakollukçularının değil, doğrudan doğruya donanma leventlerinin ve onların başındaki ricalindir. semtte de zaten ekseriyetle donanmaya mensup insanlar otururlar. bu 19. asırda da böyleydi. hatta bizim çocukluğumuzda ve gençliğimizde de birtakım bahriye subayları kasımpaşa’da otururlardı.
  
  tipik bir osmanlı mahallesi
  
  kasımpaşa fakirin, zenginin okumuş ile okumamışın bir arada bulunduğu tipik bir osmanlı mahallesidir. istanbul’un en renkli yerlerindendir ve istanbul’un her semti gibi onun da kendine has bir şivesi vardır. bu şive daha çok birtakım argo kelimelerden de oluşur. şaşılacak bir şey değil. osmanlı donanması lügat olarak italyanca kullanırdı. o yüzden dilimizdeki birtakım italyanca kelimeler, donanma deyimleri gibi hayatımıza girmiş. “façanı alırım”, “bu işin raconu budur” gibi laflar da kasımpaşa sayesinde türk diline girmiştir. yani “façanı alırım” yüzünü yırtarım demek; “bu işin raconu” doğrusu budur demek. italyanca “ragione”den gelir.
  
  divanhane’nin yerindeki osmanlı bahriye nezareti diyeceğimiz bölümü ilk defa cezayirli hasan paşa yeniden teşkil etmiştir. daha evvelden burada kaptan paşalık yok demek değildir. divanhane bahriye zabitlerinin, amirallerin kaptan paşa başkanlığında toplandıkları deniz kuvvetleri yüksek konseyi gibidir. donanmanın bütün zabitleri, ofisleri, mali bölümleri de orada bulunurdu. geniş bir binadır. bakımı da son derece zordur. şu ara zaten yeniden bir restorasyon geçirdi. şu an ne olacağı konusunda kamuoyunda tartışmalar sürmektedir.
  
  osman öndeş “osmanlı’dan cumhuriyet’e divanhane ve bahriye nezareti müzesi” olarak tüm milletimize, devletimize armağan edilmesinin uygun olduğunu deniz tarihi alanında önemli bir uzman olarak söylemektedir.
  divanhane’nin tarihçiler tarafından teklif edildiği gibi deniz kuvvetleri müzesi olması uygundur. çünkü beşiktaş’taki deniz kuvvetleri müzesi (beşiktaş deniz müzesi) artık fonksiyonunu yerine getiremeyen bir yapı haline dönüşmüştür. üstelikte trafiği tıkamaktadır. buraya nakli daha doğru olur.
  
  kaptan paşalık yine adı üzerinde kaptani paşa yani bahriye’de bahriye kuvvetlerinin komutanı, divan-ı hümayun azası olan büyük amiralin ofisidir. “kaptan paşalık” ismi sultan abdülaziz devrinde kaldırıldı ve bahriye nezareti’ne çevrildi. kayserili ahmet paşa ki kaptan paşa’ydı bu unvan ve isim değişikliğinden hiç hazzetmedi. “bahriye nazırlığı” gibi bir ismi istemediğinden darbenin taraflarından biri olduğu bile söylenir.
  
  rastgele gelişime terk edilmemeli
  
  kasımpaşa istanbul demektir. her köşesindeki restorasyona ve düzenlemeye dikkat etmemiz, tarihi korumak gerekir. bu bugünkü kuzey deniz saha komutanlığı olan binadan tutunuz da üçüncü selim köşkü’ne ve maalesef rixos otel yüzünden vakfedilen fatih sultan mehmed’in taş kazak tersanesine kadar. şimdi sözü geçen divanhane’den arkalarındaki neoklasik tarzdaki ilkokul binalarına kadar söz konusudur. bu semtin rastgele bir gelişmeye terk edilmesi doğru değildir. hele piyale paşa camii gibi dünyada eşi bulunmaz nadir bir mimar sinan eserinin etrafına son zamanda yapılan binalar son derece korkunçtur. 21. yüzyılın türklüğü için bir yüz karası olarak tarihe geçecektir. inşallah bu bölgeyi gelecek nesiller yeniden ele alacaktır.
  --- spoiler ---
• 1. hükümdarın taht salonu.
  2. bazı bölgelerde evin hayat bölümüne verilen ad; geniş sofa.
• kasımpaşa'da bulunan tarihi divanhane binası`nı yıkan siyasal islâmcıların neo-osmanlı politika gütmeleri ne kadar da trajikomik!
  
  bir yandan osmanlı osmanlı diye ölüp bitiyor diğer yandan osmanlı eserlerini bir gecede yıkıyor utangaç siyasal islâmcı!
• mimarı sarkis balyan'dır, ki bu bile yıkılmaması için yeterli sebeptir.
• yalıların geniş salonu saraylar için (bkz: kubbealtı)
• ferman tasarlama ve uretim merkezi.
• (bkz: dıvan-ı hümayun)
• baltalimanı'nda bi nargileci/cafe tarzı bi yer.
• (bkz: recep tayyip erdoğan müzesi)
• (bkz: istanbul da kahvaltı yapılacak mekanlar)