azerbaycan dili

• 1920'li yıllarda kgb tarafından icat edilen dildir. azeri türklerinin konuştuğu dile türkçe, azerilere türk dememek, türkiye'nin sınır komşusu olan tek türk devleti ile türkiye arasında bağ oluşmasını engellemek için uygulanan sovyet politikasının sonucudur. ebulfeyz elçibey ve askerleri dışında azerbaycan halkı içinde de tutmuştur maalesef.
  
  (aynı politika kırgızlar, özbekler, türkmenistanlılar -türkmenler değil- için de uygulanmış ve yüzde yüz başarıya ulaşmıştir. sayılan halkların hem coğrafi uzaklığı, hem de azarbaycan-anadolu ilişkisinin tarihselliği kadar aramızda bağ olmayışı bunda etkili olmuştur.)
• haydar aliyev'in göstermelik düzenlediği dil kurultayında azerbaycan anayasasında devletin dili ne olmalı, türk dili mi azerbaycan dili mi diye tartışılırken söz alan şair/milletvekili zelimhan yakup şu konuşmayı yapmıştır.
  
  bu dünyadan gider olduk
  kalanlara selam olsun
  bizim için hayır dua
  kılanlara selam olsun
  
  yunus emre
  
  hakkımızda devlet etmiş fermanı
  ferman padişahın dağlar bizimdir
  
  dadaloğlu
  
  dost dost diye nicelerine sarıldım
  benim sadık yârim kara topraktır
  
  aşık veysel
  
  bize kalan aziz borç, asırlık zamanlardan;
  tarihi temizlemek sahte kahramanlardan
  
  necip fazıl kısakürek
  
  ben bir ceviz ağacıyım gülhane parkında
  ne sen bunun farkındasın ne de polis farkında
  
  nazım hikmet
  
  çarşamba gününde çeşme başında
  gözüm bir alagöz hanıma düştü
  
  aşık elesker
  
  mücadele bu gün de var, yarın da
  ben de onun en ön sıralarında
  
  resul rıza
  
  ey öz doğma dilinde konuşmayı ar bilen fasonlu modabazlar
  kalbinizi okşamır koşmalar, telli sazlar.
  bunlar koy benim olsun, ancak vatan ekmeği sizlere kanim olsun
  
  bahtiyar vahapzade
  
  şimdi deyin görelim burda bilindi mi hangisi azerbaycan dili hangisi türk dili? aynı kökten aynı kaynaktan aynı dayaktan aynı mayadan gelen dilin var. bunu neden bölüyorsun neden parçalıyorsun neden ayırıyorsun? gelin tarihin bize verdiği fırsattan yüksek seviyede istifade edelim. biz türk sözünden türk dilinden türk nefesinden imtina eylemekle çok şeylerimizi yitiririz.
  
  azerbaycan dili bizim kökümüzde olan ağırlığı ifade eylemiyor. azerbaycan türkçesi de karanlık kalır. azerbaycan türk dili ifadesi işlense hem yerine hem milletine hem diline hürmetin öz yerinde kalır.
  
  toprağı bol olsun.
• türk diline ait olduğundan, akademik anlamda bu dile denk düşen terim "şive"dir.
  
  azerbaycan dili için türk dilinin, güney batı (oğuz) lehçesinin, azerbaycan şivesidir diyebiliriz. bu dil de azerbaycan içinde bölgeden bölgeye farklı ağızlara ayrılmaktadır.
  
  türkiye'de kullandığımız dil de türk dilinin bir şivesidir.
  
  türk dilinin, güney batı (oğuz) lehçesinin, türkiye şivesidir. bu dil de türkiye içinde bölgeden bölgeye farklı ağızlara ayrılmaktadır.
  
  özetle türkiye türkçesi ve azerbaycan türkçesi aynı lehçenin farklı şiveleridir.
• gunluk hayatta her ne kadar uzun sureden beri asina olsamda inmek - dusmek iliskisine asina olsamda dur kelimesinin anlamina hala ayak uyduramadigim dil.
  
  dur hadi git anlaminda oluyor. ornek vermek gerkirse
  
  - dur bakalim (git bakalim)
  
  bana dur dediklerinde duruyorsam dursana dediklerinde ikinci sefer anca ayikiyorum. yani baya zit oluyor birbirine.
• bizim "azerbaycan türkçesi" ya da "azerice" dediğimiz dilin, azerbaycan anayasasına göre resmi adı.
  
  azerbaycan anayasasından:
  
  "madde 21 . dövlet dili
  
  ı. azerbaycan respublikasının dövlet dili azerbaycan dilidir. azerbaycan respublikası
  azerbaycan dilinin inkişafını temin edir."
  
  not: "?" şeklinde görünen azericeye özel "e" harfini düzelttim.
  
  kaynak isteyenler, arama motoruna "azerbaycan respublikasının konstitusiyası" yazabilirler.
• azerbaycan kısa bir sürede türkçe'ye uyum sağlamamıştır çünkü azerbaycan milleti'nin çoğunluğu zaten türk'tür, bu milletin ana dili de türk dilidir, türkçe'dir.
  
  xv. yüzyıldan kalan dede korkut, kadı burhaneddin divanı, hasanoğlu'nun şiirleri, ahmet harami destanı, hatai, nesimi ve fuzuli'nin eserleri hem anadolu hem de azerbaycan bölgesinin ortak ürünleridir.
  
  azerbaycan sovyet sosyalist cumhuriyeti'nin 1924 tarihli resmi belgesine göre:
  
  . "azerbaycan sovyet sosyalist cumhuriyeti'nin devlet dili türk dilidir."
  
  işte bu nedenle azerbaycan milleti birden türkçe konuşmaya başlamadı. çünkü atalarının, dedelerinin, babalarının dili geçmişte türk dili idi, türkçe idi. bugün de türkçe.
  
  yeni kuşaktan rus okullarına gidenler rusça, türk okullarına gidenler türkçe biliyor. azerbeycan'da, rusya'da veya kanada'da doğan azerbaycanlı türk çocukları türk olduğunu biliyor, kimse kendine rus ya da kanadalı demiyor.
  
  oğlumun kuzenlerinden biri kanada'da, diğeri rusya'da yaşıyor. bu çocukların anneleri türk olduğu için rusça ve ingilizce/fransızca'nın yanında anadilleri olan türkçe'yi de biliyorlar.
  
  can azerbaycan'dan can türkiye'ye selam.
  
  not: neftçi bakü.
• dil bilimi bakimindan turk dilinin oguz grubunun alt sive/lehcelerinden biridir. buradaki turk dili turkiyenin resmi dili olan turkce degil de tarihi turk dilidir.
  
  siyasi bakimdan ise dildir. zira bir devlete aittir. resmiyeti vardir. sive konusuyoruz demiyecekler herhalde.
  
  yani hangi manada kullandiginza gore dil mi sive mi tanimi degisebilir.
• türkçenin bir şivesidir.
• lehçe o lehçe.
  dil türkçe..
  istanbul lehçesi, bakü lehçesi, tebriz lehçesi
  
  öğrenin biraz !
  
  oğuz milletinin evlatlarını ayırmayın !
• azerice'de azerice anlamına gelen ifade, azerice veya azerbaycanca azerilerce kullanılmaz. zaten anayasa ve tüm resmi söylemde de bu böyledir. "azerbaycan'ın resmi dili azerbaycan dilidir" denir.
  
  (bkz: azerbaycanlı)