alemdar mustafa paşa

• saraydan yardım gelmeyince umudunu yitiren alemdar paşa, barut mahzenini ateşleyerek içeri girmeye çalışan 1000'e yakın yeniçeriden 600 kadarıyla birlikte ölmüştür. sanırım tarihin en onurlu kamikazelerinden birini yapmıştır. mademki bu dünyadan gidiyorum yanımda birkaç tane de numunelik şerefsiz götüreyim dedi galiba giderken.
• hayatı bir film olsa gişe rekortmeni olurdu. bundan eminim. hatta olmalı da bu film. reis, kod adı koz falan çekeceğinize, adam gibi bir yönetmen ve oyuncu kadrosu ayarlayın böyle bir film için, verin eline de bütçeyi. bundan muazzam bir hikâye düşünebilir mi? yenilikçi bir paşa, düşmüş bir padişah, zorla kurtarılan küçük bir çocuk, onun tahta geçirilmesi, osmanlı tarihinde ilk kez bir padişahın yetkilerini sınırlayan anayasal bir metnin (sened-i ittifak) parafe edilişi, hayatını ve iktidarını borçlu olduğu kişiye içten içe bir hınç duyan dünün çocuğu, bugünün koca sultanı bir devlet adamı, bozulmuş bir asker ocağı, bir isyan, uçan kelleler ve acıklı bir son.
  
  imdb 9/10, hasılat: 300 milyon dolar.
• ikinci mahmut tarafından fena halde tongaya düşürülen sadrazam. malum, mahmut kişisi tahtını alemdar'a borçlu. alemdar, kabakçı mustafa'nın kellesini, dördüncü mustafa'nın da mührünü almak suretiyle açıyor mahmut'un önünü. alemdar'ın asıl niyetinin üçüncü selim'i geri getirmek olduğu biliniyor, ancak tahtından olan dördüncü mustafa da bundan haberdar olsa gerek ki, alemdar'dan önce davranıyor, selim'i tahta geri dönmekten alıkoyup öbür tarafa yollayıveriyor. dördüncü mustafa'nın elinden dama kaçmak suretiyle kurtulan ikinci mahmut, ortalık durulunca tahta geçiyor falan filan.
  
  alemdar'ın düştüğü fena tonga ise şu: ikinci mahmut huzursuz, allah'ın - daha doğrusu padişahın, yani kendisinin - kuluna borçlu iktidarını. alemdar tabi bu durumun yarattığı nüfuzun sefasını sürmekte, kafasına göre takılıyor vesaire. hatta, mahmut'un sözünden çıktığını düşündüğü, bundan dolayı kırım hanedanından selim giray'ı tahta getirmeyi kafasından geçirdiği dedikoduları mevcut. velhasıl, mahmut sonunda davranıyor, vidin valisi idris paşa'yı alemdar'ın memleketi rusçuk'a saldırtıyor çaktırmadan. enayi alemdar, "memleketim gidiyor lan" diye yolluyor tüm adamlarını rusçuk denen yere (neresiyse artık). özgüven mözgüven maksimum vaziyette olduğundan, istanbul'da dımdızlak dolanmaktan hiç de tırsmıyor kendileri... yeniçeriler, ikinci mahmut'un kendisini koruyacağından emin olan - avcunu yalar - alemdar'ı fena paralıyorlar. herifçioğlu kendini, bir grup yeniçeriyi de yanında götürmek suretiyle havaya uçuruyor. gerisi yukarıda mevcut zaten...
• atatürk'ün beğendiği devlet adamlarından biridir. hatta "alemdar mustafa paşa ile mustafa reşit paşa'yı severim, fakat alemdar'ın biraz kültürü olsa idi cumhuriyet ilân ederdi. mustafa reşit paşa'nın biraz kültürü, alemdar'ın kudreti birleştirilseydi, ben tarihe başka bir vazife ile girerdim" dediği rivayet edilir.
• her şeye hakim görünen alemdar mustafa paşa, tedbiri elden bırakmak ve yeniçeri tehlikesini küçümsemek gibi iki önemli hata yapmıştır. köşkü kuşatılmıştır, yardımın da gecikmesi üzerine umudu kalmayınca, cephaneliği ateşe vererek, hem kendisinin hem de isyancıların bir kısmını öldürmüştür.
  cesedi ilk önce yedikule dışında kör bi kuyuya atılmı, sonra ordan alınıp asıl mezarına gömülmüştür.
• rusçuk ayanı iken topladığı orduyla birlikte üçüncü selim'i tekrar tahta çıkarmak için istanbul'a doğru yola çıkmıştır. padişah dördüncü mustafa bunu haber aldıktan sonra üçüncü selim ve ikinci mahmut'un öldürülmesi emrini verir. üçüncü selim öldürülür, ikinci mahmut kaçar. alemdar mustafa paşa dördüncü mustafa'yı tahttan indirir yerine de üçüncü selim öldüğü için mecburen ikinci mahmut geçer.
  
  ikinci mahmut padişah olduktan sonra alemdar mustafa paşa'yı sadrazam yapar. dört aylık sadrazamlığı sırasında sened-i ittifak'ı imzalatır, sekban-ı cedid'i kurdurur. ki yeniçeriler sekban-ı cedid'in kendilerine alternatif olarak kurulduğunu düşünmektedir.
  
  kasım 1808'de yeniçerilerin çıkardığı isyanda, ikinci mahmut'un kendisine yardım göndermemesinden sonra barut mahzenini patlatarak kendisiyle beraber kendisini öldürmeye gelen yeniçerilirin bir kısmını da (kimine göre 300 kimine göre 600) öldürmüştür.
  
  yeniçeriler cesedini istanbul'da dolaştırıp, kör bir kuyuya atmış, şimdiki mezarına ancak yeniçeri ocağı kaldırıldıktan sonra gömülebilmiştir.
• osmanlı tarihinin en ilginç karakterlerinden biri.
  bir çeşit askeri darbeyle padişahı değiştirmiş , yine başka bir isyanla hayatını kaybetmiş olan paşa. adı gülhane parkının önündeki semte verilmiştir.
• okuma yazma bilmeyen bir sadrazam olduğu dedikodusu dolaşmaktadır. gerçi assembly dili biliyormuş ama henüz bilgisayar icat olmadığından...
• (bkz: rusçuk ayanı)
  
  osmanlı tarihinin en gülünç kabakçı isyanının kalıntılarını temizleyen paşadır. namusunu temizlemiştir imparatorluğun. 3. selim gibi değerin, en yanındaki kılıcı olmasıydı aslında en büyük isteğimiz. ancak yetişemedi, ney çalarken katlettiler 3. selimi.
  
  o sırada genç şehzade mahmut vardı. onu kurtarmak gerekti ve rusçuk ayanı bunu başardı. ardından sultan 4. muratın mührü ve adeta yağmalanmış değerlerini tek tek topladı. kabakçı denilen asinin de cezasını verdi.
  
  orduda yeniliklere gitti. (bkz: sekban-ı cedid)
  
  ancak entrika bu paşanın da üstesinden geldi. biz türküz, öyle dalavereye kafamız çalışmaz. düz adamlarız, doğrudan yanayız. alemdar paşa'yı sardı asiler sarayında.
  
  ama...
  
  paşa şanlı gitti şehadete. düşünsenize kimin aklına gelir ki, kellenizi almaya gelenler için kaldığınız yerin cephaneliğini havaya uçurarak ölmek. o filmlerde özenilen düşmanını alıp, beraber uçurumdan atlama sahnelerini biliyoruz ya. işte alemdar paşa bu kadar yiğitti.
  
  üstüne mi geliniyor? sakın korkma! öyle ol ki, kendin yok olacaksan, seni yok edecek olan da yok olsun bu dünyadan. paşayı aklına getir.
  
  öyle bir yerde öl ki; uğruna mücadele ettiğin davada ve en güzel yerde. daha da önemlisi, en güzellerin sen yokken güzel olmayacağını göstere göstere kaybol bu dünyadan.
  
  düzeltme: imla
• saraya geldiğinde; kayın babası üçüncü selim'in cesedi ile karşılaştıktan sonra deliye dönüp, bir kaç gün içinde yaklaşık yüz bin kadar adamı ile, on binlerce yeniçerinin idamını düzenlemiş rusçuk ayanı.
  osmanlı-rus, daha bilineni 93 harb'inde dahi yirmi bin kadar asker ölmüştür.