historisizm ^*

• walter benjamin'in "tarih kavramı üzerine" ya da "tarih felsefesi üzerine tezler" olarak türkçeye çevrilen fragmanlarında kıyasıya eleştirdiği, ilerlemeci, lineer, kümülatif, tarihin hep birikimli olarak daha iyiye doğru geliştiğini varsayan tarih anlayışı. benjamin'e göre historisizm tarihi ve insanlığı, homojen ve boş bir zaman içinde ilerliyormuş gibi kabul ederek, tarihe bir nedensellik zinciri içinde bakmaktadır.
• (bkz: historicalism)
  (bkz: tarihsicilik)
  (bkz: kapitali okumak)
  (bkz: louis althusser)
  (bkz: edward p thompson)
  (bkz: vico)
  (bkz: dilthey)
• türkçe'ye tarihselcilik (ya da tarihsicilik) olarak çevrilmiştir. historisizm yaklaşımına göre toplumsal yapılar, olaylar ve anlatılar en iyi biçimde onların tarihsel süreç içerisinde kaydettikleri gelişme bağlamında anlaşılabilir. bu görüşün farklı versiyonları dilthey, lukacs ve gramsci tarafından savunulmuştur. sonrasında popper ve hayek gibi yazarlar historism'in extrem versiyonlarına yönelttiler son derece keskin eleştiri oklarını. bu ekstrem versiyonlar tarihsel sonuçların kaçınılmaz biçimde belirlendiğine dairdi. marksizmin de pek tipik ve son derece ekstrem bir historisizm örneği olduğu aşikar.
  
  (bkz: grand theory)
• "siyasete karşı gerçtekten bilimsel, yahut felsefi bir tutumun ve genel olarak toplumsal yaşamı derinlemesine bir anlayışın, insanlık tarihi üstünde inceden inceye düşünmeye ve yorum yapmaya dayanmak zorunda olduğu inancı pek yaygındır. alelade insanın kendi hayatının kuruluşunu ve kişisel tecrübeleriyle küçük mücadelelerinin önemini tartışmasız kabul edivermesine karşılık, toplum bilimcisinin ya da filozofun bu gibi şeylere daha yüksek bir düzeyden bakması gerektiği söylenir. o, insanlığın genel gelişimi içinde bireyi hayli önemsiz bir araç, bir satranç piyonu diye görecektir. ve, tarihin sahnesinde gerçekten önemli aktörlerin ve büyük milletler ve onların büyük önderleri, ya da belki büyük sınıflar, yahut büyük düşünceler olduğunu keşfedecektir. bu, her nasıl oluyorsa, tarihin sahnesinde oynanan temsilin anlamını kavramaya, tarihsel gelişimin yasalarını anlamaya çalışacaktır. eğer bunda başarıya ulaşırsa, şüphesiz, gelecekteki gelişmeleri de önceden kestirebilecektir. ondan sonra siyaseti sağlam bir temele oturtacak ve hangi siyasal etkenliklerin başarılı, hangilerinin başarısız olacaklarının olasılığını söyleyerek bize pratikte öğüt verecektir."
  karl popper, "açık toplum ve düşmanları, cilt 1 - platon" kitabının başında böyle anlatıyor kısaca historicalismi.
• tarihselcilik de diyebilirsiniz buna. tarihsicilik falan yakışmayan şeylere kasmayın.
  (bkz: #93017198)
• tarihselcilik ile tarihsicilik farklı şeylerdir, historicism tarihselcilik ile historism tarihsicilik olarak çevrilmiştir. konusuna göre birbirlerinin zıt anlamlarına geldiği bile söylenebilirken, "ikisi de aynı şeydir" denmesi sinir bozucudur.