qu'ils mangent de la brioche

• (bkz: ekmek bulamazlarsa pasta yesinler)
• gerçekte marie antoinette'e ait olmayan cümledir. avusturya'dan gelin geldiği dönemde zaten fransız soyluları tarafından küçük görülen prenses, kraliçe olduğunda, cehaletinin de prim vermesiyle halk nezdinde nefret öznesi kılınmıştır.
  
  sözün gerçek sahibi, kışkırtıcı ve gıybetçi tutumuyla tanınan, dilbaz başka bir kıskanç kadındır. o kadın da kralın kız kardeşinden başka biri değildir:
  
  (bkz: marie antoinette'in görümcesi)
• günümüzde marie antoinette'e mal edilen söz. onun söylediğine dair kesin bir kanıt yoktur.
• "o zaman brioche yesinler". çevirisi budur.
  brioche ise yumuşak, üzüm de içerebilen bir tür mayalı sandviç ekmeği tarzı fransız ekmeğidir.
  
  olayın pastayla alakası yok aslında.
• cümle aslında ilk kez fransız devrimini derinden etkilemiş büyük filozoflardan biri olan jean-jacques rousseau nun 1767’de yazdığı les confessions (itiraflar) adlı kitabında geçmekte ve esasında 18. yüzyılda yaşamış bir fransız aristokrat kadına atfedilmektedir.
  ancak bu söz hem fransız devrimi sırasında hem de sonrasında zaman içinde yaygınlaşarak ve yanlış bir şekilde kraliçe marie antoinetteye mal edilerek egemen sınıfların, iktidarların halktan kopukluğunu, halkın yoksulluğunu anlamayışlarını ve hatta dalgaya alışlarını ifade eden sembolik bir deyim olarak bir çok kültürün diline yerleşmiştir.
• türkiye yemek kültürüne çevirmek gerekirse "o zaman poğaça yesinler".