norbert wiener

• sibernetik (cybernetics) biliminin babası sayılan amerikalı matematikçi. bu noktaya varmasını saplayan, iletişim teorisi üzerinde yaptığı çalışmalardır.
• wiener'in control teorisine en onemli katkisi cybernetics uzerine yaptigi calismalar degil, kendi adiyla da anilan optimum stochastic filtre cozumudur. (bkz: wiener filter)
  
  wiener filtreleri jointly correlated iki sinyalden biri gozlendiginde diger sinyali linear minimum mean square kriterine gore tahmin etmekte kullanilir. o gune kadar causal sistemler icin analitik bir cozumu olmadigi dusunulen bu problemin yine kendisinin gelistirdigi spectral factorization yontemi ile son derece basit bir sekilde cozulebilecegini gostermistir.
  
  diger taraftan wiener filtreleri sadece steady state durumundaki sinyallere gore tanimlandigi icin pratik sorunlarla bogusmak zorunda kalan muhendisler tarafindan cok uygulanabilir bulunmaz. biraz da bu sebebten oturu yasadigi yillarda hak ettigi takdiri maalasef pek toplayamamistir wiener.
• unutkanlık abidesi matematikçi ve bilgisayar bilimcidir.
  
  raviler rivayet ederler ki; norbert wiener ve ailesi bir gün taşınma kararı alırlar. wiener'in huyunu bilen karısı yeni evin adresini unutmaması için bir kağıda adresi yazıp wiener'e verir.
  
  ancak wiener kağıdı kaybeder ve eski evinin bulunduğu sokağa döner. sokakta bir kız çocuğu görür ve yanına yaklaşıp "merhaba, ben profösör wiener, belki beni tanırsınız, bizim evimiz bu sokaktaydı ama taşındık. şimdi eski evimi de yeni evimi de unuttum. bana yardımcı olabilir misiniz? der.
  
  kız cevap verir:
  
  "evet baba, yardım ederim. annem de beni bu yüzden yolladı zaten."
• prof. wiener derse girdigi gibi simultane bir sekilde iki eliyle birden tahtaya yazi yazar ve yazdiklarindan bagimsiz bir sekilde de baska bir konuyu anlatirmis. ders bittiginde 4 tahta agzina kadar dolu olurmus ve sozlu anlattigi seylerle tahtaya yazdiklari simultane seyler olmuyormus. dersini alan phd ogrencileri ders bittikten sonra 1 saat boyunca kafa kafaya verip o anlattigi hangi formulle eslesiyor diye notlari temize cekerlermis.
  
  bunu wiener'in ogrencisiyle, phd'sini yazmis hocamdan duydum. o da kendi hocasindan duymus. eger dogruysa meh diyorum.
  
  insanlarin kendisiyle ilgili anilarini da buraya ekleyeyim.
  
  one day he was sitting in the campus lounge, intensely studying a paper on the table. several times he'd get up, pace a bit, then return to the paper. everyone was impressed by the enormous mental effort reflected on his face. once again he rose from his paper, took some rapid steps around the room, and collided with a student. the student said, "good afternoon, professor wiener." wiener stopped, stared, clapped a hand to his forehead, said "wiener - that's the word," and ran back to the table to fill the word "wiener" in the crossword puzzle he was working on.
  
  he drove 150 miles to a math conference at yale university. when the conference was over, he forgot he came by car, so he returned home by bus. the next morning, he went out to his garage to get his car, discovered it was missing, and complained the police that while he was away, someone stole his car.
  
  phyllis l. block, graduate administrator in the department of mathematics (mıt) recalls: "his (wiener's) office was a few doors down the hall from mine. he often visited my office to talk to me. when my office was moved after a few years, he came in to introduce himself. he didn't realize ı was the same person he had frequently visited [before]; ı was in a new office so he thought ı was someone else".
  
  robert k. weatherall, vice president for alumni and director of the office of career services and pre-professional advising, related another wiener story told to him by an mıt alumnus who "was driving in new hampshire and stopped to help a tubby-looking man with a flat tire.
  he recognized norbert wiener and asked if he could help. wiener asked if [the alumnus] knew him. yes, he said, he had taken calculus with him. did you pass?' asked wiener.yes.' `then you can help me,' said wiener".
• uluslararası ödüllü mit'de görev yapmış bir matematikçi. kendisi bir dahidir çünkü 11 yaşındayken üniversiteye başlamış ve 17 yaşındayken phd'sini bitirmiştir!!!!
  ayrıca 1949 yılında the new york times ın ricası üzerine bilgisayarların ve otomasyonların geleceği hakkında bir makale yazmıştır.
• irving langmuir ile birlikte kurt vonnegut'un cat's cradle adlı romanında felix hoenikker olarak yarattığı karaktere ilhamı olmuş iki bilim insanından biridir.
• 1997’de deep blue isimli bilgisayarın, 6 kez dünya şampiyonu olan büyükusta garry kasparov’u yenmesi, büyük bir etki yaratmıştı. stockfish isimli satranç motoru ise son 7 sezonun 5’ini kazanarak 2017 yılına kadar çok başarılı oldu. ancak 2017 yılında alpha-zero isimli yapay zeka uygulaması 100 maçın 72’sinde berabere kaldığı stockfish’i 28 kez yenmeyi başardı ve hiç yenilmedi. alpha-zero’ya sadece temel satranç kuralları öğretildi ve kendi kendine oynayarak elde ettiği sonuçlarla satrancını geliştirdi.
  norbert wiener, 1961 yılında cybernetics kitabının 2. sürümü’nü yayınladı. 1948’deki ilk kitabın güncellenmiş içeriğiyle birlikte, 2 yeni bölüm daha vardı bu sürümde. bu bölümlerden ikincisinde; (on learning and self-producing machines)
  "... this time, it does not play against an opponent, but examines all the previous games which it has recorded on its memory to determine what weighting of the different evaluations of the worth of pieces, command, mobility, and the like, will conduce most to winning." diyerek wiener aslında 56 yıl önce alpha-zero’nun çalışma şeklini tarif etmişti. (kendi ödevimden alıntıdır)
• üniversite hayatına matematik ile başlamış, hayvan bilimine geçmiş. sonra felsefeyi denemiş ve matematiğe geri dönmüş. kontrolün kontrolünü düşünmesinin sebebini daha iyi anladım eğitim hayatına göz atınca.