• 1954'ten 1974'e cia'in counterintelligence bolumunun baskanlgini yapmis etrafinda kingfisher olarak bilinen cia icindeki kod adi mother, takma adi da hugh ashmead olan, asiri paranoyak olarak bilinen the good shepherd filmindeki edward wilson karakterine ilham veren casus...
  • aşırı paranoyakmış, ama gene de mi5 ile ilişkileri düzenlemek amacıyla gelen eski bir arkadaşına çok güvenirmiş ve rahatlamak amacıyla bildiklerini ona anlatırmış. o kişininin ismi ise: kim philby.
    http://aksam.com.tr/…yati_film_olacak_insanlar.html
  • istihbarat tarihinin en yetenekli insanlarından biri iken neredeyse cia'nin çökmesine sebep olacak bir aptala dönüşmüş yönetici
    - istihbarat işlerine yetenekli olduğu daha üniversitede öğrenciyken keşfedilmiş. zaten okul bittikten hemen sonra ww2 sırasında da bununla meşgul olmuş.

    - bir kaç dili çok iyi konuşabilmesi yanında anormal enerjik ve pragmatist bir adam. üstelik fanatik derecede anti komünist. o kadar ki cia istihbaratının savaş sonrası fransızlarla bile paylaşılmasını istemiyor. sebebi fransa'yı yeterince sağda görmemesi. bu sırada fransızların lideri de fanatik sağcı de gaulle onu söyleyeyim.

    - hele tam savaş sonrası kariyerinin başında yakın dostu kim philby de hakkındaki suçlamalar yüzünden emekliliğe zorlanınca (ki zamanlar bu suçlamalar haklı çıkacak) bizimki hepten öfkeli bir komünist avcısı oluyor.

    - neyse zamanla bu abimiz cia içinde kontr espiyonaj şefi oluyor ve yıllarca bu işi yapacak. tam gücünün doruğundayken anatoliy golitsin isimli bir rus abd'ye iltica ediyor. eder etmez de "valla biz sizin içinize sızmaktan bıktık, siz yem yutmaktan bıkmadınız" diye gaz veriyor.

    - angelton zaten fanatik bir adam. karşısında yıllardır savunduğu düşünceleri doğrulayan biri gelince hemen bunun üstüne atlıyor ve abd'de bir cadı avı başlatıyor. suçlu suçsuz bir çok bürokrat soruşturma geçiriyor. bunlar içinde cia çalışanları dahil.

    - yetmezmiş gibi o sıralarda abd'ye iltica etmiş olan yuri nosenko hakkında golitsin "aha bu da bizim yemlerden" deyince adamı hücrelere kapatıp yıllarca hapis ediyorlar. üstelik samimiyetle batıya kaçmış bi çok rus aynı akıbete uğruyor haklarında hiç bir delil yokken.

    - bu iş o kadar sarpa sarıyor ki cia karşı operasyonları neredeyse kilitleniyor. daha sonra daha yetkili abiler devreye girip önce golitsin'e "s..tir git fesatçı pezevenk, senelerdir gelip gidiyon , ortalığı karıştırıp duruyon ibne" deyip kapıyı gösteriyorlar. angelton'a da "hacı tamam a.k. en vatansever sensin anladık da b.kunu çıkardın, al şu emekli ikramiyesini s..ik git balık tut" diyerek emekliliğe zorluyorlar.

    - böylece kendisinin hem cia kariyeri hem de cadı avı sonra ermiş oldu.
  • kısaca james angleton (1917-1987), 1954'ten 1974'e kadar merkezi istihbarat teşkilatı-cia için karşı istihbaratta görev yapmış amerikalı bürokrat. örgüt içindeki resmi görevi, karşı istihbarat operasyonlarından sorumlu müdür yardımcısıydı. angleton, abd'nin sözde kgb ilticacıları anatoliy golitsyn ve yuri nosenko'ya verdiği yanıtta önemli ölçüde yer aldı.

    https://en.wikipedia.org/wiki/james_jesus_angleton
  • t.s. eliot'tan kim philby'ye uzanan sıradaşı yelpazedeki dostlukları, papa 6. paul'ü cia'in öncülü olan oss için ajan olarak kullanması * ve paranoyaklığı yüzünden golitsin olayı ile birlikte abd istihbarat sistemini felce uğratmasıyla meşhur, ''mother'' lakaplı cia kontrespiyonaj şefi. günümüz cia'inde ise ''ana'' olarak anılmaktadır: ''angleton never again''

    babası bir bankanın italya bölümünün sahibi olmasından dolayı yıllarca milano'da yaşayan, yale mezunu genç angleton, dönemin amerikan istihbaratı servisi oss'nin kontrespiyonaj birimi x-2'deki ilk görevi için roma'daki elçiliğe gönderildiğinde kendisini ''vessel olayı'' olarak bilinen ilginç bir casusluk vakasının içinde buluyor.

    angleton; katolik dünyanın lideri konumunda olduğu için dünya çapındaki kiliseler ağından her türlü bilginin toplandığı vatikan'da, kimliği bilinmeyen bir kaynaktan roma'daki abd büyükelçiliği'ne ruslar ve japonlar hakkında önemli bilgiler aktarıldığını ve karşılığında her ay, o yıllar için büyük bir meblağ olan 125 dolar ödendiğini fark ediyor ve vatikan gibi kapalı bir yapıdan gizli toplantılardaki konuşmaları da içerdiği iddia edilen bu kadar kritik bilgi akışı sağlanması karşısında şüpheye düşüyor.

    o sıralarda vatikan'da genç bir rahip olan ve organizasyon yeteneği sayesinde basamakları hızlıca tırmanarak papa 13. pius ile yakın çalışma arkadaşı olmayı başaran giovanni montini'ye vatikan'da bir haberalma merkezi kurması için görev veriliyor. bu doğrultuda vatikan'ın diğer gizli servislerle de ilişkilerini yürütmeye başlayan montini, angleton'ın isteği üzerine vessel olayını araştırmaya başlıyor.

    montini'nin yaptığı araştırma sonucunda vessel olayının bir yanıltma operasyonu olduğu ve amerikalılar'a iletilen bilgilerin tamamen düzmece olduğu, porno hikayeler yazdıktan sonra her nasılsa vatikan'a kapağı atıp ''l'osservatore romano'' adlı gazetede çalışan virgilio scattolini tarafından, konumu gereği duyduğu bazı gerçek bilgilerle harmanlanarak uydurulduğu ortaya çıkıyor. scattolini yargılanıp 7 ay hapis cezası alırken angleton'ın meşhur paranoyaklığının haklı çıktığı belki de tek vakanın mükafatı olarak terfi etmesine ve cia kontrespiyonaj şefliği pozisyonunu kapmasına zemin hazırlıyor. vatikan'daki genç dostu montini ise basamakları hızla tırmanmaya devam ediyor ve dünya onu günümüzde papa 6. paul olarak hatırlıyor.

    bu olayla ilgili detaylı bilgiyi cia'in resmi sayfasındaki şu makaleden alabilirsiniz.

    j. edgar hoover nasıl manyaklığıyla fbi'ın itibarını yerle ettiyse, cia kontrespiyonaj şefliği koltuğuna oturan jja da paranoyaklığıyla neredeyse 2000'li yıllara kadar olan bir dönemi etkilemiş, cia ve fbi'ın kontrespiyonaj faaliyetlerini baltalamış. kim philby ve arabistanlı lawrence ile ilgili eserleri ile bilinen, istihbarat dünyasının tanınmış yazarlarından philip knightley; angleton'ın paranoyaklığı ile ilgili olarak angleton'ın etrafındakilere henry kissinger'ın aslında bir sovyet projesi olduğunu ve soğuk savaşı abd kazanıyormuş algısı yaratarak rehavete yol açmayı amaçladığından bahsettiğini belirtiyor. kissinger ise yıllar sonra yöneltilen bir soru üzerine esasen angleton'ın sovyet köstebeği olabileceği konusunda kinayeli bir cevap veriyor. angleton'ın verdiği zararı, gerçek bir köstebek bile veremeyebilirdi zira.

    angleton'ın ayyuka çıkan paranoyaklığının başını yakması ise golitsin olayı sayesinde oluyor. 1961 yılında helsinki'de görev yapan anatoliy golitsin adlı bir kgb görevlisi ailesiyle birlikte abd'ye iltica ediyor. o güne kadar abd'ye iltica eden en yüksek rütbeli kgb görevlisi olan golitsin; çok önemli bilgilere sahip olduğu izlenimini yaratmak adına yalnızca abd başkanı, adalet bakanı ve cia başkanı ile görüşmekte ısrar ediyor. bu talebinin karşılanabilmesi için önce işe yarar bilgiler paylaşması gerektiği söylenerek angleton'ın yönetimindeki kontrespiyonaj bölümüne yönlendiriliyor. sorguya alındığında aktardığı kim philby gibi önemli sovyet köstebeklerini de isim vermeden ama parçalar birleştirildiği zaman kimliğini ortaya çıkartabilecek derecede doğru ve önemli bilgilerle güven kazanırken moskova'dan golitsin'in kgb'deki görevi sırasında kaçakçılık olaylarına karıştırdığı ve artık bir hain olduğu açıklaması yapılınca ve ruslar'ın golitsin'i öldürmek için bir suikast timi hazırladıkları haberi kendilerine ulaşınca abd'li yetkililerin golitsin'e güveni artıyor.

    golitsin başkan kennedy ile görüşemiyor ama ilerleyen dönemde angleton'ın ısrarı üzerine başkanın kardeşi robert kennedy ile sahte bir isim kullanarak görüştürüldüğü yıllar sonra kamuya açılan gizli cia belgelerinde ortaya çıkıyor, golitsin'e cia tarafından ''john w. stone'' adına düzenlenmiş bir sahte kimlik verildiği görülüyordu. hatta görüşmenin sonunda golitsin, robert kennedy'ye başkan jfk'e verilmek üzere bir mektup iletiyor ancak cia yetkilileri müdahale edince aralarında küfürleşme ve itiş kakışa varan bir tartışma yaşanıyor. bir başka ilginç belgeye göre ise; israil'le oldukça iyi ilişkileri olan angleton(dönemin mossad başkanı meir amit anılarında angleton'dan ''abd içinde tanıdığım en büyük siyonizm destekçisi'' diye bahsediyor.), golitsin'i de israil istihbaratı ile paylaşmış, hatta mossad tesislerinden birinde düzenlenen çılgın bir partide de eğlendirmiş.

    bu noktada çok ilginç bir olay var. zira golitsin'in ilticasından 7 yıl önce pyotr deriabin adlı bir kgb ilticasısı sorgulanması sırasında bütün istihbarat servisleri gibi abdliler'in de rutin olarak sorduğu ''abd ve cia ile çalışmaya istekli ruslar'' sorusuna golitsin'in adını vererek, kibirli bir yapısı olduğu için bir gün mutlaka sovyet amirleriyle ters düşeceğini ve batı'ya iltica edeceğini söylüyor. böylece ruslar'ın yapacağı yanıltma operasyonunun da temeli atılmış oluyor.

    verdiği doğru ve kritik bilgilerle angleton'ın güvenini kazanan golitsin; sovyetler'in sinsi planının kritik hamlesini yapma vaktinin geldiğini değerlendirince abd'li yetkililere; sovyetler'in, merkez komite üyelerinden istihbaratçı alexander shelepin'in uzun vadeli planı ile amerikan istihbaratını yanıltmak üzere sahte iltica vakaları yaratacağından ve gelen bu ilticacılardan bazılarının kendisini de kötüleyerek aslında sovyetler için çalışmaya devam ettiğini iddia edeceğinden bahsediyor. ikinci dünya savaşı sırasında meşhur ''kızıl orkestra'' operasyonunu da iyi bilen angleton'ın paranoyaklığı, golitsin'in bu tezgahını kolaylaştıran etmenlerden biri olmuştu.

    golitsin; bir yandan abdliler'i iyice pençesine almak için batı'ya iltica etmesi muhtemel kgb'li isimleri ve halihazırda abd'ye sızmış kişilerin çalışması muhtemel pozisyonlarını sıralarken öte yandan da ingiltere başbakanı harold wilson ve fin devlet başkanının da sovyet köstebeği olduğunu iddia ederek bu ülkelerin abd ile ilişkilerini bozmak için çabalıyor. ayrıca almanya'da ''sasha'' kod adlı, slav kökenli bir sovyet köstebeğinin olduğunu ve soyadının ''k'' ile başladığını, ''ski'' veya ''sky'' ile bittiğini bildiğini iddia ederek avrupa'daki cia görevlileri arasında beyhude bir köstebek avı başlatılmasına yol açıyor ve başta bu tanıma uyduğu için haksız şekilde başı yanan sergei peter karlov olmak üzere bir çok ajanı mağdur ediyordu. gerçek soyadı klibansky olan bu ajan; görev yaptığı ülkede, ruslar'ın abd büyükelçiliğine yerleştirdikleri dinleme cihazını da tespit eden faydalı bir elektronik ve teknik işler memuruydu. golitsin ve angleton yüzünden suçsuz yere önce idari izinle görevinden uzaklaştırıldı, sonra da yalan makinesi testini geçmesine rağmen görevine iade edilmedi. ileriki yıllarda yaşanan bir başka köstebek avında golitsin'in hedef gösterdiği cia sovyet bölümü yetkilerinden biri, aklandıktan sonra ironik bir şekilde angleton-golitsin ortaklığının tarafına geçip başka isimleri sovyet köstebeği olmakla suçluyordu.

    tarihler mayıs 1962'yi gösterdiğinde golitsin'in kehaneti(!) gerçekleşiyor. yuri nosenko adlı bir kgb görevlisi cenevre'deki cia yetkilileriyle temasa geçip iltica etmek istediğini belirterek abdliler'le çeşitli bilgiler paylaşıyor. nosenko'nun babasının bir dönem gemicilik bakanlığı görevinde bulunması ve varlıklı bir aileye mensup olması yüzünden angleton ''bu kadar zengin bir adamın birkaç yüz dolar için ülkesini satmasının akıl dışı'' olduğunu söyleyerek nosenko'nun temasa geçtiği yetkilileri ikna edip teması sonlandırmalarına yol açıyor. kasım 1962'deki jfk suikasti sonrasında, lee harvey oswald'ın suikastten önce bir süre rusya'da kaldığı öğrenilince tekrar nosenko ile temasa geçiliyor ancak nosenko, oswald'la sovyet istihbaratı adına 1959'da bizzat görüştüğü zaman güvenli bulmadığı için sovyet istihbaratının oswald'la bir daha hiçbir teması olmadığını iletince nosenko'dan şüphe duymaya başlıyorlar. nosenko'nun kgb'deki rütbesi hakkında 2 defa yalan beyanda bulunduğunun ortaya çıkması, hatta bunun için sahte belge ürettiğinin anlaşılması; golitsin'in abdliler'e yaptığı uyarıyla birleşince abd'ye iltica etmek isteyen nosenko, washington'da yakalanıp bir cia güvenli evinde 3 yıl boyunca sorgulanıp yalan makinesi testine giriyor ancak hiçbir sonuç alınamıyor. üstelik daha önce golitsin'in kgb'ye iltica edebileceğini söyleyerek karşımıza çıkan bir başka ilticacı olan deriabin bu kez nosenko'nun sahtekar olduğunu, kgb'de çalışıyor olsa bile moskova'da hiç görev yapmamış olabileceğini iddia ederek işlerin nosenko açısından iyice sarpa sarmasına yol açıyor.

    amerika adına köstebeklik yapan en üst rütbeli kgb yetkililerinden biri olan dmitri polyakov ve kgb bilim ve teknoloji departmanı ajanlarından aleksey kulak'ın verdiği bilgiler nosenko'nun lehine olunca, cia ve fbi'dan bu olaya dahil olarak sorgu ve yalan makinesi testlerini tekrar değerlendiren başka yetkililerin de araya girmesiyle nosenko aklanıyor. cia tarafından işkenceyle sorguladığı için 80 bin dolar tazminat alarak yeni bir kimlikle, ''george martin rosnek'' olarak abd'de yaşamını sürdürme şansı yakalıyor ve en önemlisi daha önce cia tarafından 4 ay boyunca bir bodrum katında alıkonulup sorgulandığı camp peary'deki cia eğitim merkezi'nde ders vermeye başlıyor. 2008 yılında da hayatını kaybediyor. öldükten sonra bulunan not defterlerinden birinde 1975 yılında başına gelenlerin müsebbibi olan angleton'ı bizzat arayıp hesap sorduğuna dair bir not buluyor. (neler konuşulduğunu duymak epey ilginç olurdu!)

    talihsiz bir şekilde referans noktası olarak kabul ettiği golitsin tarafından yanlış yönlendirilerek abd'nin kilit noktalarında çok sayıda sovyet köstebeği olduğunu düşünmesine yol açan ve daha sonra abd istihbarat çevrelerinde ''monster plot'' olarak anılan bu yanılsamaya da neden olan paranoyaklığı yüzünden bütün abd istihbarat kurumlarını felce uğratmasının ardından; angleton, kankası cia direktörü richard helms'in görevi william colby'ye devretmesi ile birlikte istifaya zorlanıyor. ancak daha sonra angleton'ın istifa ettiği 1973'ten sonra da 2 yıl boyunca cia'e gizlice danışmanlık hizmeti verdiği ortaya çıkıyor.

    bütün bu skandallara rağmen 1975'te cia tarafından bir madalya ile ödüllendirilen angleton, 1987 yılında kanser nedeniyle hayatını kaybetse de; başlattığı cadı avı yüzünden cia, aldrich ames, fbi ise robert hanssen gibi köstebekleri yakalama konusunda yeterince hızlı ve efektif davranamıyor. (yeri gelmişken ufak bir not: hem hanssen'i, hem de ames'i idare eden kgb sorumlusu victor cherkashin'dir. akılcı bir hamleyle washington d.c.'de diplomatik örtüyle çalışan bu şahsa ulaşılıp ifşa edilmiş olsa ruslar'a güzel bir gol atılabilir ya da en azından abd istihbaratının aldığı hasar karşısında ufak bir teselli sayılabilirdi.)

    2007 yılında kamuoyuyla paylaşılan gizli belgelerle birlikte angleton'ın yalnızca amerikan istihbarat teşkilatları arasında değil, halk arasında da ''operation chaos'' adı verilen bir köstebek avı başlattığı, bu uğurda sivil toplum kuruluşlarına ve savaş karşıtı organizasyonlara ajanlar sızdırıldığı, üniversite öğrencilerin siyasi görüşlerinin takip altına alındığı, hatta işlerin iyice ilerletilip abd'deki israil kökenli yapılanmlarının çöplerinin dahi karıştırılarak izlendiği de ortaya çıktı.

    angleton'ı bir de kendi perspektifinden görmek isterseniz david c. martin tarafından yazılan ''wilderness of mirrors'' adlı biyografisine göz atabilirsiniz. yine angleton hakkında jeffrey morley tarafından yazılan ''the ghost'' adlı kitapta da paranoyasının boyutları detaylıca irdeleniyor. yazıda ayrıca cia'in yıllar içinde kamuoyuna açılmasına izin verdiği, konuyla ilgili belgelerden de yararlandım; meraklısı için belirtmiş olayım.

    edit:

    kendisine dair biraz daha kişisel bilgi ekleyeyim:

    yaban orkidesi yetiştiriyor, olta balıkçılığı yapıyormuş. kriket ve ingiliz futbolunu yakından takip eden angleton; çocukluğundan beri kendisini bir ingiliz olarak yansıtmak isteğinden dolayı göbek adı olan ''jesus'' 'u ''fazla latin amerikanvari'' bulduğu için kullanmak istemiyormuş. ayrıca paul newman, robert redford, marlon brando ve peter sellers hayranı.
hesabın var mı? giriş yap