intifada

• 1987 de israil işgaline karşı başlayan filistin direnişine verilen ad.
• aralık 1987 'de gazze bölgesinde bir israilli kamyonetiyle filistinlileri taşıyan bir araca çarparak dört kişinin ölümüne neden oldu. bunun üzerine gazze islam üniversitesi'ndeki öğrenciler hayatını kaybeden veya yaralanan kişilerle ilgilenmek üzere tüm filistinlileri yaralıların götürüldüğü hastanenin etrafinda toplanmaya çağırarak intifada denilen ayaklanmayı başlattı.
• terorizm ve isgale karsi her turlu direnis mesrudur. isbu filistin halkinin, terorizme karsi verdigi soylence olmus mucadelesinin adidir "intifada".
  
  birinci intifada, 987 yilinda baslamis ve 992'ye degin surmus. ikincisi ise satila - sabra katliamlarinin sorumlusu katil ariel saronun mescid i aksaya duzenledigi gezide gerceklestigi provakasyon sonucu 2000 yilinda baslamistir ve hâlâ surmektedir, ikinci intifada'nin bir diger adida el aksa intifadasidir.
  
  yil 2002 olmasina ragmen, pax americana nedeniyle, amerika israil' destek vermekte ve ikinci dunya savasi esnasinda yasanan insanlik disi uygulamalar gerceklestirilmektedir.
  
  mart ayi icinde roma'da berlin'de atina'da "intifada" yanlisi gosteriler duzenlenmis, dagitilan bildirilerde kabul gormus baslica noktalar sunlardir :
  
  • israil ordusunun işgal topraklarından çekilmesi
  • siyonist tüm sömürge yerleşim bölgelerinin boşaltılması
  • filistin göçmenlerinin filistin’e dönme hakkı
  • kudüs başkent olmak üzere bağımsız filistin devletinin tanınması
  • israil’in uyguladığı şiddete karşı uluslararası gözlem
  • israil'in 1967 sinirlarina geri donmesi.
  
  siyonist isgal ve teror surdurgu surece, hahambaslari kendi vatandaslarinin etlerini asfalttan kazimaya devam edecek ve intifada bagimsiz filistin kuruluncaya degin surecektir.
• (bkz: palestine)
• arapçada ayaklanma anlamına gelir.uyanış değil.
• artık israilli yöneticiler ve israil medyası tarafından kullanılmayacak olan kelime.
• bir diğer anlamı ise "infilâk, patlama" dır.
• korku veya bir hastalık nedeniyle titremek ürpermek; ani ve beklenmedik biçimde uyanmak veya kayıtsızlıktan çıkmak ve başkaldırı, isyan anlamlarının hepsini kapsar.
  
  el aksa intifadası'nın başlama nedeni sadece şaronun gezisinin yeri^* değil aynı zamanda tarihidir zira şaron şatila ve sabra katliamının yani kendisinin bile dolaylı olarak israilce suçlu bulunduğu ve abd tarafından bile kınandığı bir katliamın yıl donumunde hem de 1000 silahlı israil askeri ile birlikte dolaylı ehud barak desteği ile gelmiştir. barak bu desteği reddetse bile o donemki konumu itibariyle şaronun 1000 askeri oraya getirme yetkisi yoktur. şaron'un ziyareti ve konuşmasının ardından bolgede kalan asker ve polisler, el aksa'da cuma namazını kılan filistinlilerin uzerine ateş açmış ve tacizde bulunmuşlardır. ateş açma ve öldürme yetkisini de aldıkları anlaşılan israil güvenlik güçleri filistinlilerin de intifada gunleri anımsatan biçimde taşla karşılık vermesi üzerine ilk çatışmada 7 filistinliyi öldürmüş ve 200'ünü de yaralamış ve olay üzerine intifada batı şeria hızlı biçimde yayılmıştır. israil halihazırda fatah'a tam anlamıyla bağlı olduğuna inandığı tanzim grubunun silah bırakmasını istiyor.
  
  el aksa intifadası'nın ilk intifada hareketinden önemli farkları var;
  
  ilk olarak çatışmaların şiddeti ve filistin; israil kayıpları ilkine göre çok yüksek
  basit bir figür vermek gerekirse 1987-93 yılları arasında sadece 160 israilli ölürken, el aksa intifadasının ilk 18 ayında 1000 filistinli ve 250 israilli hayatını kaybetti. bu rakamlar çatışmalarn şeklinin değiştiğini kanıtlar nitelikte zira intafada süresince kullanılan taşlı ve sopalı direniş yerine silahların kullanıldığı bir direniş bırakmış durumda buna karşılık israil ordusu da tank, roket, helikopter kullanmaya başladı.
  ayrıca, israil el aksa intifadasının başlamasından yaklaşık 2 yıl sonra 87-93 arasında uygulamaya başladığı bir insanlık suçunu yani çatışmalarda payı olduğunu öne sürdüğü filistinli liderleri suikast ile öldürmeye başladı bunu politikayı en son hamas liderlerinin öldürülmesinde gördük.^***
  
  bir önemli fark da 93 anlaşmasının yapılmasından once tanınmış bir filistin otoritesinin bulunmaması dolayısyla çatışmaların genel sivil katılımla oluşmasıydı oysa ki şu anda filistin otoritesinin kurulması ve her ne kadar tanınmasalar bile bir devlet olmak için genel ve yeter şartları sağladıklarından^**** ve kendi guvenlik gucleri olduğundan dolayı el aksa intifadası şu anda bir sivil hareketten ziyade cepheler, silah kullanımı nedeniyle daha çok bir savaş goruntusu sergiler durumda.
  
  sivil katılımın azalmasına rağmen sivil can kaybının artması da zaten bu sebepten kaynaklanıyor. ayrıca ilkin aksine filistin kontrolundeki bolgeler nedeniyle el aksa intifadasıbu bolgede surmekte ve belli bir coğrafi özellik kazanmış durumda.
  
  ayrıca, intifadadan farklı olarak el aksa intifadasında hayata verilen önem küreselleşme nedeniyle iyiden iyiye ayağa düşmüş durumda zira eğer kısa bir araştırma yaparsanız 87-93 yılları arasında kimsenin olayın ekonomik boyutuna önem vermediğini ve insani veya siyasal yönünü sorguladığını görürsünüz ancak el aksa intifadası için yapılmış onlarca ekonomik boyutlu araştırma vardır ve size filistindeki %50 işsizlik oranının nasıl önüne geçilmesi gerektiğinini anlatırlar.
  
  bir de olayın teröre bağlı farklılığı var ki 87-93 sürecinde butun filistin halkı arafatın etrafında toplanmış durumdayken ve 93 de filistin halkının %45'i milliyetçi çizgide %25'i ise islamcı çizgide iken arafat ve grubunun devlet başkanı niteliğini kazanmasına rağmen sorunların çözülememesi üzerine filistin halkı yavaş yavaş teröre ve siyasal islama desteğini el aksa intifadası surecinde arttırmıştır. (yaklaşık %60 islamcı çizgide)
  
  edit: kelimenin uyanış, başkaldırı, isyan anlamları etimolojik olarak iintifada hareketi ile birlikte kelimeye yüklenmiş ve yaygın kabul görmüştür. bu nedenle esasen kelime köken olarak bu anlamları içermese bile günümüzde kullanılışı bakımından bir çok kaynakta bu anlamda da kullanılır.
• bir askerden duyduguma gore yahudilere gore onlara tas atmak, onlara seytan deme anlamina gelirmis ve buyuk bir asagilamaymis..o sebeple filistinliler de bagimsizlik mucadelelerini, yasayis haklarini guvenlice surdurebilmeleri icin boyle bir yolla sembolik bir tas savasi vermektedirler...asagilanmis hisseden agresif isgalci tarafi ise tasla saldiran kisilere, biraz da boyle asagilanmis hissettiklerinden tankla topla saldirmaktadirlar.
• su ana kadar intifada'da hayatlarini kaybeden insanlarin sayisi 5000 kusur iken, nijerya'da hristiyan-musluman catismasinda 2001'den beri hayatlarini kaybeden insanlarin sayisi 50.000 civarindayken, sudan'daki katliamlar da gun gectikce artarken, halen daha intifada'nin medyanin goz bebegi olmasi da ayri bir konudur.