gerileme

• (bkz: gerilemek)
• (bkz: gerileme donemi)
• bir savunma mekanizması. sıkıntı ve endişe verici durumlarda yaşam gelişiminin daha önceki basamaklarına geri dönüş.
  (bkz: bebek taklidi yapan kizlar)
• sosyolojik tanım : toplumsal yaşamda gözlenen ilerleme ve gelişmenin ,ilerme ve gelişme öncesi haline geri dönmesidir.
• misal eşek kadar adam oldun işe güce başladın, çoluk çocuğa karıştın. bir gün lise arkadaşlarınla biraraya geldin, "lan bizim ahmet nasıl maymun taklidi yapardı ehühüehü" şeklinde geyikler eşliğinde çocuklar gibi şen oldun ahmet'in taklidini yaptın şekilden şekile girdin, o gün tüm dertlerini unuttun, tüm kimliklerinden sıyrıldın rahatladın.aslında geriledin oğlum sen liseli oldun lan bak sen şu benliğinin savunma mekanizmasına derdi tasayı unutturdu ne de güzel.
• genlerde dominantlık olmadığı zaman ortaya çıkandır. "ilerde soldan sosyolojiye dönelim lütfen, evet soldan."
• (bkz: geniş grup gerilemesi)
• yaşamdünyaya o kadar hazır ve sakindim. bana bir soru, bir konum veya durum versinlerdi. ayaklı özgüvenmişim, yemyeşil. kendimde bariz gerilemeyi ilk üniversite bitiminde keşfettim. aha, benbiz zeki çocuklardık, ama artık tıptan başka bir şey yapamaz hale getirilmiş, zihnimiz acımasızca törpülenip budanmıştı. bizbene nasıl kıymışlardı^*? istediğim her şeyi okuyup olabilecekken, seçimimle bazı şeyleri kaybettiğimi^* kabul edemedim, içimde bir red sızısı kaldı. (bkz: özgüven/@ibisile)
  
  "ne zaman bir süreç, gerek açıklaması gerekse çıkarımların bolluğu açısından bir sonuca varırsa, bunun arkasından bir gerileme gelir." carl gustav jung - rüyalar
  
  (ilk giri tarihi: 24.9.2018)
  
  (bkz: duniyet)
  (bkz: gerileme dönemi), gerileme devri
  (bkz: regresyon/@ibisile)
  (bkz: yükselme), yükseliş
  (bkz: atrofi), atrophy
• freud'a göre gerçeklerden kaçmak, kaygıdan kurtulmak amacıyla insanın, eriştiği gelişim düzeyine göre daha ilkel olan davranış basamaklarına dönme biçiminde işleyen bir savunma düzeneği, regression.
  
  insan, dürtüleri engellenerek kaygıya itildiğinde, daha kolay doyum sağladığı eski günlere, o günlerin duygu, düşünce ve davranışlarına dönme isteği duyabilmekte ve oraya yönelebilmektedir. okula yeni başlayan çocuk, anne kucağını; üniversiteye giren genç, lise arkadaşlarını ve öğretmenlerini arayabilir. karşılaştıkları zorluklar, onlara eski, alışılmış, haz veren yaşantılarını özletir. bunlar ve benzerleri, her insanın engellenme, zorlanma, zorluk, üzüntü karşısında yaşadığı doğal gerilemelerdir.
  
  bir de saplantılarla ilişkili gerilemeler vardır. saplantılar, iki tür gerileme oluşturmaktadır. bunlardan biri, yetişkine özgü cinsel yaşamdan çocuksu cinsel yaşama doğru gerileme biçiminde beliren ve nevrozu doğuran gerilemelerdir. nevroz, bilinçdışındaki istekleri canlandıran gerilemelerle ortaya çıkar. gerileyen benlik, daha büyük tehlike oluşturan isteklere karşı, daha güçlü bir savunmaya geçme gereğini duyar. bağıra çağıra konuşan, ilgi çekmek için kendini maskara eden, sakince geçiştirilebilecek olayı, sokak kavgasına dönüştüren yetişkin, o anda geçici olarak gerilemiştir ya da sürekli olarak gerilemektedir.
  
  nevrozlular, çevrenin uyarılarına uygun tepkiler göstereceklerine, hem kimi içgüdüsel isteklere hem de belirli savunma düzeneklerine bağlı aynı katı tepkileri yinelerler. örneğin, kadının eski iki kocası da canını yakmışsa, her erkek ona göre kadınları mutlaka üzer. karşısına üzmeyen biri çıksa bile bu kadın ona kendini üzmesi için fırsatlar hazırlar ve canının yanmasını sağlar. nevrozlu kadın bu davranışıyla erkeklerden sevgi bekleme kaygısından kendini korumuş olur. nevrozlu, saplantılarından ve savunmaların değişmezliğinden dolayı sürekli acı çekmektedir.
  
  ikinci, psikozlara yol açan gerilemelerdir. bu durum, hastanın temel özseverlik denen, benliğin üstbenlikten ayrışmamış olduğu gelişim dönemine gerilemesiyle ortaya çıkar. bu gerilemeyle benlik, idin güdümüne girer ve kişiyi id yönetmeye başlar. bu gerilemelerin sonucundan, ruh hastasındaki çocuksuluk, gerçekdışılık, içgdüsel ve atak davranış gösterimi, kendine özgü bir mantıkla işleyen bir düşünce ve dil ortaya çıkar.