ein heldenleben

• richard strauss'un saheser senfonik şiiri. 19. yy'in son yapitlarindandir. bir tur otobiyografik yapittir. yapitin adi türkçe
  'ye 'bir kahramanin yaşami' olarak cevrilebilir.
  
  1. bolumunde besteci bir kahraman temasi sunar. 45 dakika surecek yapit boyunca bu tema kendini o ya da bu sekilde gosterecektir. 4 dakika kadar atesli bir bicimde islenir.
  
  kahraman bestecinin kendisi olunca düşmanlari da eleştirmenler olmaktadir. geveze ama cok ses cikaran eleştirmenler inanilmaz derecede ironik bir bicimde 2. bolumun basindan itibaren islenmeye baslanir. kendi aralarinda atisan ve hic susmadan devam eden tahta uflemeli bazli muzik tubalarin sundugu 4 notalik kisa unlemle durtulmektedir. bu durtu, elestirmenlerin bitmek tukenmek bilmeyen saldirilarinin besteci uzerinde yarattigi olumsuz ruh halinin bir yansimasini temsil edecek ve yapitin en karanlik anlarina imza atacaktir. gevezelikler kisa bir sure devam eder ve o karmasanin icerisinden derinden, sessiz ve karanlik bir tonla kahraman belirir. bir sure kendi temasini karanlik ve dusunceli bir tonla isler ancak elestirmenler gene sazi eline alir ve bu dusunceli ortami bozarlar.
  
  3. bolumde besteci hayat arkadaşıni isler. bu kaprisli edasiyla salinan hayat arkadasi portresi solo keman ile cizilir. kahramanla bir sohbet icerisindedir, bir o konusur bir digeri. ancak bolumun hemen yarisinda (yaklasik 6. dakika) kahraman yuksek bir sesle sohbeti monopolune alir. eşiyle buldugu huzuru ifade eder ve bolum ikisinin sarmas dolas olusuyla biter.
  
  4. bolum de uzaktan savas cagrilari gelmektedir. trompetler cagriyi yapar ve kahraman elestirmenlere karsi savas meydanina cikar. 3 zamanli hareket eden muzik cok da vurucu olmayan ama gurultulu bir savas tablosu cizer. bolumun sonunda hercumercin icerisinden butun gorkemi ile kahraman temasi, tabii ki zaferle, cikar.
  
  5. savasi kazanan kahraman bu sefer de baris icin cabalamaktadir. onun barisi insaa edisi sanatiyladir ve richard strauss'un sanati muzigidir. dolayisiyla onceki yapitlarindan referanslar vermeye baslar. acik olarak don juan (kornolar ve devami), don quixote, till eulenspiegel (klarnet), tod und verklarung (solo keman) gibi yapitlarindan alintilar duyariz. aslinda yapilan alinti sayisi 10larcadir ancak bircogu ancak muzigi analiz eden birisinin dikkatini cekebilecek kadar kisadir yahut yukarda siralananlar kadar unlu olmayan yapitlardan alintilanmislardir.
  
  6. yapitin son ve en guclu (derin) bolumunde kahraman elinden geleni yapmis olarak inzivaya cekilmistir. artik gucten dusmustur. tuba motifinin baslattigi bolum trajik yankilarla kahramanin son yillarinda icinde bulundugu (bulunacagi) durumu cizer. bir sure sonra dinginlesen muzik ansizin elestirmenlerin bir baska savas çağrısi ve gevezeligi ile kesilir. kahramanin artik savasacak hali kalmamistir. cagriya cevap vermez. onu son ve en zor aninda teselli eden ise gene eşi olacaktir.
  
  herbert von karajan'in yaptigi 3 ses ve 1 goruntu kaydindan herhangi birisi dinleme icin tavsiye edilir. bestecinin kendisinin dahi bu yapit icin bir ses kaydi mevcuttur. christian thielemann yorumundan uzak durulmalidir.
  
  seiji ozawa'nin berlin filarmoni orkestrası ile yaptigi goruntu kaydi dikkatle dinlenmelidir.
  
  edit : edit