dil aileleri
-
diller üzerine yapılan araştırmalar belirlemiştir ki, bugün konuşulan diller belli başlı birkaç anadilden türemiştir.. bu dillerden türeyen lehçeler de işte bu şekilde de kategorize edilirler..
-
1) ural altay (macarca,fince,lapça,köktürkçe,uygurca,türkçe,özbekçe,kırgızca,moğolca)
2) hint avrupa (hint dilleri,iran,islav,yunan,latin,kelt,cermen)
3) sami (fenike,ibrani,arap dilleri,aram,etiyopya)
4) hint çin (çince,tibetçe,burmaca)
5) japonca
6) afrika (bantu,sudan dilleri,kıpti,berber)
7) avustralya adaları (polinezya,melanezya)
8) kuzey amerika yerlileri dilleri
9) güney amerika yerlileri dilleri -
(bkz: kafkas dilleri)
-
kuzey amerika dillerinin ural altay kökeni hakkında da iddialar vardır
-
cogu dil, gerek gramer, gerek kelime kokleri, gerekse kabileler arasi varyasyonlar nedeniyle belli basli dil gruplarina, daha dogrusu dil ailelerine mensuptur. bu siniflandirma, gunumuzde konusulan ve varligini surduren dillerin hepsinin, belli bir kokenden gelmesi nedeniyle yapilmistir. bu yontem, ayni zamanda tarih icinde varligini surdurmus, ve hatta gunumuze kadar gelmis bircok kabilenin kokenlerinin arastirilmasinda da buyuk olcude yardimci olmustur.
genelde dil gruplarinin kokenlerini arastirmak gayet zordur, zira gunumuzde kullanilan dillerin yazili tarihceleri, yazinin icadindan oncesini (dogal olarak) gostermemektedir. bu nedenle dilleri siniflandirmak aslinda cok zordur. ancak 19. yuzyil dilbilimcileri tarafindan yapilan arastirmalar, bu siniflandirmayi bir hayli kolaylastirmistir.
dil aileleri de kendi aralarinda kucuk dil gruplarina bolunmektedir. nasil bir insan, kendi soy agacini cikarirsa, dil aileleri de buna benzer "soy agaci" yontemi ile birbirlerinden ayrilirlar.
bir dil ailesinin veya dil grubunun ortak atasina ingilizce'de protolanguage adi verilmektedir. mesela, hint avrupa dillerinin ortak kokenine, proto-hint-avrupa dil ailesi adi verilir. veya bu aileden olan bir dil grubu olan latin dil grubu icindeki ispanyolca, italyanca gibi dillerin hepsinin ortak atasi, proto-romantik latin dil grubu olarak adlandirilir -ki bu dil grubu, roma imparatorlugu'nda sikca kullanilan latin'den de eskidir. ancak bu proto dil gruplarinin cogunun atasi, bu dillerin yazinin icadindan once konusulmasi nedeniyle pek bilinmemektedir.
dil aileleri, tam ve dogru sekilde asagidaki bicimde bolunebilir:
1) hint avrupa dil ailesi
2) kafkas dil ailesi
3) ural altay dil ailesi
4) cin tibet dil ailesi
5) hami sami dil ailesi (hamito semitik dil ailesi veya afro asyatik dil ailesi olarak da adlandirilir)
6) nijer kongo dil ailesi
7) nil sahara dil ailesi
8) kos dil ailesi
9) avustralya asya dil ailesi
10) malayo polinezya dil ailesi
11) elamo dravidian dil ailesi
12) tay dil ailesi
13) amerikan dil ailesi
14) avustralya aborjin dil ailesi
15) pama nyungan dil ailesi
16) creole dil ailesi
17) izole dil ailesi
18) yapay diller -
-
-
guardian bunun için faydalı bir çalışma hazırlamış.ilgilisi için https://www.theguardian.com/…amily-tree-in-pictures
-
avrupa için konuşursak kabaca üç ayrı dil ailesinden söz edilebilir:
- indo-european, european kolu: avrupa denince akla gelen neredeyse tüm dilleri kapsar. avrupa eksi alttaki diller denebilir bu ailenin içerdiği diller için.
- finno-ugric: başta fince ve estoncayı içine alan ve macarca ile sami dillerini de içeren bir dil ailesi. rusya içerisinde de dilin asya uzantıları mevcuttur.
- turkic, batı türkçesi/oğuz kolu: türkçe ve varyantları tatar, gagavuz/gökoğuz, azerbaycan türkçelerini içerir. gerek avrupa'da yaşayan 5+ milyon kadar türkçe konuşan topluluk, gerek balkanlarda ve kıbrıs'ta anadil olarak konuşan insan sayısı sebebiyle avrupa dili olduğundan şüphe yoktur. bakmayan avrupalıların saymamasına.
onun dışında pek akrabası bulunmayan irili ufaklı bölgesel diller de avrupa'da pek tabi mevcuttur. -
bir tek türkçemizin ural altay dil ailesine mensup olduğunu biliyorum
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap