deneyim kapalılığı

• deneyimlerin hem deneyimin sahibine karşı hem de öteki bireylere karşı kendini dayatıcı ve kapalı olma özelliği. olan olmuştur, yaşantı tekil ve biriciktir, gerçekte geri çevrilemezlik nedeniyle kapalıdır.
  
  pişmanım, keşke yapmasaydım diyen kendimiz dahil çok insan görürüz. öneriye, ötekini etkilemeye döndüğünde birden önemli bir kavramsal kavşak belirir. yaptığını sonradan artık yapmamayı bilme şansın kalmıyor. önerin birden bine geçersizleşiyor. aynı yapmamış olduğunu, deneyimlemediğini önerme yasaklılığı gibi. bu aynı kişide bile deneyimin geri çevrilemezliğini yadsımak olurdu. insanlar bunu gözardı edip önerilen kişi birey, baştan kendisi başlayan varlık değil; uzantı, bir beden ve yaşam ekiymiş gibi algılayarak öneriyi zorlamaya çeviriyor.
  
  örneğin evlenenler evlenme diyemez, bekarlar evlenin diyemez. izlenimlerini söyleyebilir, deneyim ve acılarını dökebilir. belirleyici öneri şansı kalmaz, bilememektendir. herkes, çelişmeden konuşacaksa sadece yaptığını, yapmış bulunduğunu önerebilir; o da karşısındakinin durumuna uyduğunu garantileyemeden. evlenenler ya evlenin mutluyum diyebilir, ya en kabadayısından 'evlenin, benim mutsuzluğumu anlayın,' diyebilir, 'benim gibi mutsuz olun,' diyebilir.
  
  bu varoluşsal bağlamda, bütün insanlar birer (teker) kişilik partidir ve en olumsuz deneyimleri dahil insanlara, insanlığa kendi yaşamını, yordamını propaganda ederler. benim gibi yap, öl, doğ, sıkıl, çök diye.
  
  söz dinleyecek olanın aslında dinleyememesi, he deyip kendi yoluna gitmesi beklenir. bizimki gibi özerkliği sakat, bağımlı ve grupsal davranışlı kültürlerde bile geçerli olan budur. etkilenme var desek, onun aslı özne için etkileme kişisini seçmek demektir. seçme olmamış olsa seks köleliği gibi kişi en yakındaki kişinin, an'ın cariyesi olur.
  
  insanların bize sözleriyle acı vermesi, kararımızı etkilemesi aslında olumlu/olumsuz tepki verdiğimiz o sözler içimizde zaten var olduğunda mümkündür. içimizde parçası veya ilintisi olmayan hiçbir puta, görüşe tapamayız. aynısı hem hayranlıkta hem nefrette geçerlidir.
  
  karşımızdakinde gördüğümüz bizim iç dünyamızda olanın projekte edilmesi^*, yansıtılmasıdır^*. dolayısıyla verdiğimiz uysal veya asi tepki iç-nesnemize karşıdır aslında. (vurma, zaten içimdekiler yeterince vuruyor, sıkıştırıyor dediğimdeki gibi.)
  
  (ilk giri tarihi: 13.1.2016)
  
  (bkz: deneyim/@ibisile), kişisel deneyim, deneyimlemek
  (bkz: zaman yani şimdi)
  (bkz: kayalı bahçe), nikos kazancakis/@ibisile
  (bkz: bir adam yaratamamak/@ibisile)