• ilk yilinda isvec'in danimarka, polonya ve rusya ittifakina karsi neredeyse kazandigi, son yirmi yilinda ise kaybettigi, uzerine topu topu kaynak olarak sadece iki tane ingilizce kitap bulabildigim, degisik uluslararasi teorilerle incelemek istedigim savas.
  • isveç imparatorluğu'nun insan kaynaklarının kısıtlı olması savaşı kaybetmelerinin en önemli nedenlerinden biridir.

    şimdi başlayalım:

    uzun zaman boyunca baltık denizi kıyılarında bulunan şehirlerde dinamik bir ticaret gerçekleşmekteydi, hatta bu ticaret için iskandinav ülkeleri kalmar birliği'ni alman devletçikleri ise hansa birliği'ni kurmuştular dersek pek yanlış bir şey söylemiş sayılmayız. rusyada ise novgorod vardı.

    zamanla almanya dışındaki devletler bir nebze de olsa birleştiler, kalmar birliği dağılmıştı, alman devletçikleri ise otuz yıl savaşları'nın ardından neredeyse enkaza dönmüş durumdaydılar. rusya'da yabancıların great dediği bizim ise deli dediğimiz petro çar olmuştu. isveç otuz yıl savaşları'nda önüne gelen katolik alman ordusunu silmiş süpürmüş, pek çok alman devletçiğini etkisi altına almıştı. lehistan ya da polonya-litvanya ise osmanlılar-avusturyalılar-ruslar arasında sıkışmış durumdaydı. hayvani derecede demir rezervlerinin olması nedeniyle rakiplerine göre bir nebze de olsa daha üstün durumda olan isveç'in aşırı tehdit hâline gelmesi, petro'nun daha güçlü bir devlet için denizlere açılmak gerektiğinin farkına varması ve gemi yapımını öğrenmek için kalkıp taa hollandalara staja gitmesi ve çarlığı bir kenara bırakıp oralarda işçi gibi çalışarak gemi yapımını öğrenmesi ile rusya'da bataklıkları kurutarak st.petersburg şehrini kurdurması ve donanma inşasına girişmesi, isveç'in başında ise yeni dönemin büyük iskender'i olmak isteyen demirbaş şarl gibi maceracı bir karakterin olması savaşı başlatmıştır.

    isveç ilk sene patur kütür önüne geleni parçalarken zamanla insan kaynaklarının azalması ve ardından rusya'nın işini bitireyim derken petro -önceki savaşları isveç kazanmıştı- tarafından karadeniz'in kuzeyindeki steplere kadar çekilmesi* ve ordusunun poltova'da yok edilmesi ile isveç imparatorluğu'nun gerilemesine neden olan savaştır.
  • empire total wara isveçle başladığınızda eğer bir şey yapmazsanız ilk turun sonunda karşılaşacağınız savaştır. savaş başlamadan önce rusya sizden st. petersburgu isteyecek. cevap olarak estonia & livonia ile karelia takası önerin kabul edeceklerdir. ancak danimarka ve polonya-lehistan illa ki savaş açıyor. rigayı takasla rusyaya verince kara sınırı kalmadığı için lehistanın st.petersburga saldırma imkanı kalmıyor, ayrıca orta avrupada genelde prusya ve avusturya ile savaşıyor. deniz gücü olmadığı için stockholme ve aboya çıkarma yapması da imkansız. stockholm ordusu biraz takviyeyle danimarkayı tutmaya yetiyor ancak orduyu daha da büyütmek lazım çünkü norveç bağımsızlığını ilan ettiğinde norveçe girmek gerekecek. baştaki isveç filosuna 1-2 tana fifth rate ekleyerek baltık denizi uzun süre güvende tutuluyor. burada st.petersburgu tutmak önemli çünkü sadece onun limanından fifth rate basmak mümkün.

    danimarkanın isyanla norveçi kaybetmesine müteakip norveçi işgal etmek gerekiyor çünkü kesinlikle sizinle barış yapmıyorlar. bu arada rusya size savaş açana kadar para kasın ve geri kalan tüm askerleri st.petersburgda toplayın. rusya savaş açınca küçük bir kuvvetle rigaya yine küçük bir kuvvetle arkhangelske yürüyün. rigayı alıp polonyaya verin ve karşılığında barış isteyin. böylece polonyayla hem sınır komşusu olup st.petersburgun batı sınırını güvene almış oluyorsunuz hem de onu şer ittifakından koparmış oluyorsunuz. arkhangelske ayırdığınız kuvvetle sırayla arkhangelsk, komi, ufa, astrakhan rotasını izleyin. her şehre demand surrender deyin. savaşmadan hepsi teslim oluyor çünkü şehirler boş. her şehirden hızla çıkıp bir sonrakine girin. şehirler en geç 3-4 içinde hep isyan edip rebellerin eline geçiyor böylece rusya'nın her savaşta olduğu gibi moskova-urallar arası geri çekilebileceği bir yer kalmıyor. mecburen tataristan-kafkasya hattına çekiliyorlar çünkü kiev de kırım hanlığı ve osmanlı tarafından taciz ediliyor. tabi bunları yaparken st.petersburg ana ordusunun moskova bölgesinde rusların ana ordusunu karşılaması gerekiyor. böylece ruslar arka tarafa yardıma gidemiyorlar. eş zamanlı olarak da moskovayı düşürdüğünüzde rusya bir daha belini doğrultamıyor. moskovayı aldıktan sonra kiev, kazan, kafkasya, rebel yerleşimler, kırım hanlığı çorap söküğü gibi geliyor. zaten rusyayı fethettikten sonra nur topu gibi bir lebensraumumuz oluyor.

    bunlar olurken baltıktaki filoya ara ara takviye yapın. ticareti sakın aksatmayın. ingiltere, marathave fransa'nın aboya çıkarma girişimleri olabiliyor. donanmayı güçlü tutarsanız bu çıkarma birliğini kara savaşına kalmadan imha edersiniz. böylece kopenhaga yürümekte gecikmezsiniz. ingiltere yada fransadan hangisi düşmanlık yaparsa diğerine yanaşın. zaten bu ikisi bu anlattıklarım boyunca dünyanın her yerinde birbirini yemekle meşgul oluyorlar.

    tüm bunları yaparsanız bu savaştan isveçi dünyanın en büyük kara gücüne dönüştürerek çıkıyorsunuz.
  • çok özlü ve güzel anlatılmış bir tarih dersi:

    https://www.youtube.com/…auctczpwj1illlv6bcorndiglf
  • (bkz: bağzen sözlükte güzel şeyler de oluyor)
  • 1700-1721 yılları arasında isveç ile komşuları arasında olmuştur. otuz yıl savaşları sırasında gücünü kanıtlayan isveç'in yayılmasından hoşnut olmayan rusya, danimarka, prusya, danimarka, norveç ve lehistan birleşerek kuzey ittifakı'nı kurdu. isveç kralı xii. karl * başlangıçta ittifak güçlerini yendi. fakat 1709 yılında poltava savaşı'nda yenilen kral, osmanlı devleti'ne sığınınca savaş güneye de sıçradı * . osmanlı devleti'nin rusya'yı 1711 yılında yenmesi isveç'i rahatlatsa da osmanlı devleti savaştan çekildi. kaynakları azalan isveç ise gerileyip 1721 yılında savaşı kaybetmiş ve isveç ilerlemesi durmuştur.
  • 22 şubat 1700 – 10 eylül 1721 tarihleri arasında vuku bulan ve kuzey avrupa'yı şekillendiren büyük savaş.

    savaşın çıkış sebebi 30 yıl savaşları sırasında isveç'in gücünü farkeden deli petro'nun yılanın başını daha da büyümeden ezmek istemesidir. önleyici savaş doktrininin daha adı konulmamışken yapılan bir önleyici savaş aslında.

    rusya, danimarka-norveç, saksonya, lehistan ittifağının isveç'e saldırmasıyla başlayan savaşın sonucu aslında poltova muharebesi ile birlikte büyük oranda belirlenmiştir. muharebeyi feci şekilde kaybeden isveç kralı demirbaş şarl canını zor kurtarmış ve emrindeki ufak bir grup askerle birlikte osmanlı topraklarına sığınmıştır. osmanlı topraklarında beş sene boyunca ikamet eden isveç hükümdarı bu süre boyunca sarayda aktif bir lobi faaliyeti yürütmüş ve devlet adamları arasında rus düşmanlığı oluşturmaya çalışmıştır. emellerine ulaştığını prut savaşı'na bakarak görebiliyoruz. fakat savaştan sonra imzaladığı antlaşmayla istediğini alan osmanlı devleti şarl'ın hız kesmeden devam eden kışkırtmalarından yorulmuş ve hükümdarın borç taktığı esnafın kaldığı yeri basması üzerine nihayet ülkeden ayrılması istenmiştir. şarl daha sonra danimarka üzerine yaptığı seferde gerçekleşen bir kuşatma sırasında, 1718 yılının kasım ayında başından vurularak öldürülmüştür.

    1715 yılında prusya ve hannover'ın, bundan iki sene sonra da birleşik krallık'ın savaşa katılması da şüphesiz sonuca etki etmiştir. savaş sonrasında yapılan antlaşmalarla baltık devletçikleri rus hakimiyetine girmiş, isveç'in pomeranya bölgesindeki toprakları da prusya'ya bırakılmıştır. bu savaşın en önemli sonucuysa isveç imparatorluğunun bir daha doğmamak üzere yıkılması ve rusya'nın bir süper güç olarak rüştünü ispatlamasıdır.
  • ordusu ile birlikte night king'in yenildiği muazzam savaş.
hesabın var mı? giriş yap