augustus

• iki ana düşünceyle çeşitli reformlar kaydetmiş roma imparatorudur;
  
  1- romalılık, ulusal bilinç
  2- hükümdarlık düşüncesi
• marcus tullius cicero nun sırf marcus antonius nefretinden ötürü, desteklediği insan ötesi. evet augustus insan ötesidir. (başka mevzular altında bu hususu inceledik sanırım, şimdi aratmayın bana.)
  
  kaderin biçimi için; herakleitos 'un kısaca "yaşam çocuğun oyunudur" ifadesiyle doğru orantılı olarak, cicero bey, bu dengesiz ve suçtan muaflık halinden nasibini aldı. augustus, roma tarihinin 2. triumvir'liğinde, antonius ve lepidus'la birlikte hazırladıkları "ölmesi gerekenler listesi" nde cicero'nun adının olmasını engelleyemedi -engellemedi- yani cicero, antonius 'a karşı bok yere savundu augustus'u..
  
  ölüm öyle birşey ki; herşeyden değerli bence; hadi bir kez daha tekrar edelim; augustus insan ötesi biridir. isa 'dan bile mühimdir. -dünya tarihi açısından- zira; döllediği roma imparatorluğu, dünyanın şeklini değiştirmiştir. ben hala şüpheliyim; yeryüzünün dairselliğine etkisi nedir, bir zamanın çelimsiz octavianus'unun..
  
  roma siyasi, edebiyat tarihinin homeros u marcus tullius cicero 'ya olan salt ihanet fiiliyatı bilmemkaç yüzyıl hakkaniyet duygusu olarak görülmüş ki, üç taş oynayan çocuk bir türlü büyüyememiş, "ulan çocukken ben ne yaptım?" deyip, işi dengeleyememiş, hala sürmekte bu dengesizlik zira.
• tanrısallığını ihanet, sadakatsizlik, ruhsuzluk, arkadan saldırma gibi eylemlerle pekiştiren adam.
  
  agrippa 'yı yani (onun bütün yaşamı boyunca desteği, ondan bir şey beklemeyen dostu, hocası ve komutanı) başı ne zaman sıkışsa yardımına koşan bu adamı, sırf yeğeni marcellus çocukça bir kıskançlıkla çekemediğinden onu aşağıladığında, küçük düşürdüğünde, küstürdüğünde, kılını kıpırdatmamış, bu mühim romalı devlet adamının legatus / elçi olarak suriye 'ye çekilmesine karışmamıştı. (öyle ki marcellus ölmedikçe, agrippa'ya yaklaşamamıştır.)
  
  peki ya şuna ne demeli? evlatlığı tiberius 'u kendisinden sonra iktidarın tek adresi göstermekle kalmıyor, en yakınındaki maecenas a bir hiç gibi bakıyor, corvinius messalla içinse en bunalımlı döneminde roma valiliğini layık görüyordu. (daha sonra bu valiliği agrippa'ya da teklif etmiştir.)
• geberdiğinde arkasında
  
  1. augustus'un istekleri; özel mirasçılarına ve imparatorluğa bıraktıklarını içeren belge - testamentum
  2. cenaze töreni için öğütlerini içeren belge - de funero suo
  3. başarılarının kataloğu - res gestae
  4. imparatorluğun askeri ve finans durumunun özetini gösteren belge
  
  bırakan iulius - claudius soyuna mensup; ilk roma imparatoru.
  
  bu belgelerden 1., 2. ve 4. sü kayıp olup, 3. belgenin bir kopyası ankara'da bulunmaktadır.
  
  (bkz: ankara anıtı)
  (bkz: monumentum ancyranum)
  
  not: sanıldığının aksine kendisine tanrısal ünvanı, o öldükten sonra verilmiştir. (i.s. 14 , eylül 17)
• kendisinden sonra; koca imparatorluk tarihinde kendisine sadece kendisinden hemen sonra göreve gelen tiberius'un sadık kaldığı imparator.
  
  orospu ruhlu kleopatra ve o orospu için vatanını satan [öyle ki senato önünde öldürülen caesar'ın naaşı önünde duygulu sözler bile söylemişti. yalanmış meğerse..] marcus antonius u koyun koyuna ölmeye zorlaması, hala ve hala gözümde büyütür onu.
• horatius'un odes'te kendisine şöyle bir yazı döktürdüğü tanrı katındaki en büyük romalı.
  
  *********
  baba, yeryüzüne kafi derecede kar ve dolu attı ve daima alev saçan sağ yanından mukaddes kulelere yıldırımlar saçarak şehri korkuttu.
  
  ve milletleri korkuttu. milletler; broteus'un meçhul kerametleri peşinde sürülerini önüne katıp yüksek dağlara gittiği balık cinsinin, güvercinlerin konduğu karaağaç tepelerine takılıp kaldığı ve titrek geyiklerin her yana yayılmış deniz içinde yüzmeye başladığı o musibetli pyrrha devrinde, sarı tiber'in suları etrüsk kıyılarından zorla öteye itildiği için, bir kralın abidelerini ve vesta'nın mabedini devirmeye geldiğini gördük; ve bu çift nehrin, illia'nın haline acıyarak ve onun öcünü almaya kalkışarak, juppiter'in emrine rağmen, sol kıyıyı, nasıl serserice kapladığını gördük.
  
  bilinecektir ki; vatandaşlar fersleri mutlaka helak etmesi lazım gelen kılıçları bilediler. cetlerin cinayetiyle bitkin gençlik, bu muharebeleri öğrenecektir.
  
  yıkılan imparatorluğun imdadına, halk hangi ilahı çağıracaktır? hangi dualarla mübarek kızlar, şarkılarına karşı kayıtsız kalan vesta'yı yoracaklardır?
  
  juppiter, kime cinayetin cezasını çekmek vazifesini verecektir? beyaz omuzların bulutla örtülü olarak bize gelmeni yalvarırız, ey augur apollon!
  
  veya istersen oyunların ve arzuların uçuşarak etrafını aldıkları güleryüzlü erycina, sen gel! veyahut ey baba! unutulmuş ırkına ve senden inenlere bak!
  
  heyhat! bu uzun oyundan doy, ey sen ki hayhuylardan, parıltılı tulgalardan ve kanlar içindeki düşmana gözlerini dikmiş asker mars'ın vahşi bakışından zevk alırsın!
  
  veya, sen gel; yeryüzünde, çehresini değiştirecek bir delikanlı haline giren ve caesar'ın öcünü almış görünmekten çekinen, maia'nın kanatlı oğlu! [maia: atlas'ın kızı, iuppiter'den mercurius'u doğurmuştur. pleiad'lardan biri.]
  
  gecikince tekrar göve dön; neşeyle quirisnus halkına karış; ta ki tez ve kızgın bir nefha, seni bizim sefahatlerimizden çekip götürmeye..
  
  burada, sen daha ziyade büyük zaferlerden zevk alacaksın. burada baba ve prens namını almaktan hoşlanacaksın ve cezasını görmemiş med'lerin, kumanda ettiğin noktaya kadar at sürmelerine müsaade etmeyeceksin caesar!
  *********
  fransızcadan çeviren:
  yakup kadri karaosmanoğlu
  
  kaynak:
  http://www.latince.net/
• julius caesar gibi doğu monarşileri ve kral/tanrı kavramına yakınlık duyan [belki de kraldan çok kralcılar yüzünden, bu mevzuya ilgisi var, zannetmişizdir.] roma'nın bence en karizmatik lideri.
  
  roma ile yunan geleneklerini birbirine karıştırıp, sentez yapan octavianus [augustus], atası olarak; mars ve venüs ile onların soyundan gelen aeneas ve romulus' u kabul etmiştir. peki ya doğu kültürünün bu lider üzerindeki etkisi nedir?
  
  bazı doğu kökenli öğretilere göre; saturnus yılı ile balamış olan çağ, apollon'un altın çağı ile sonuçlanacaktır. işte tam bu noktada, augustus kendisini apollon'a bağlar. apollon'un oğlu olduğu söylentisini yayar. gerçekten de öyle mi?
  
  şu doğru ki; roma devleti, o'nunla altın çağını yaşadı bu bir. ikincisi; roma/latin edebiyatı da o'nun milli/tarımsal/kültürel yönlendirmeleriyle en üst seviyeye çıktı.
  
  (bkz: vergilius)
  (bkz: horatius)
  (bkz: propertius)
  (bkz: tibullus)
  
  uzun süren savaşlardan sonra ülkeye huzur ve refah getiren augustus'un insanlara mutluluk getiren insan/kader tanrısı olduğu da söylenir.
• cleopatra adlı filmde, kötü adam olarak sergilenen ve senatus'da m. antonius'un vasiyetini okurken şu ifadeleri kullanan; "..marcus antonius.. roma'yı seven antonius!! alın okuyun neler yazmış vasiyetinde, roma'yı seven antonius..! ölünce beni kleopatra'nın yanına gömün diyor!!!" roma'nın sarışın kartalı.
  
  not: daha evvelden birkaç entride bu konu geçti; vesta rahibeleri, romalı kumandanların, büyüklerin vasiyetlerini saklarlardı, ve kişi öldüğünde vasiyetname açıklanırdı. ama octavianus, rakibi marcus antonius'u alt etmek için bu kuralı bozup, senatus'da daha antonius ölmeden okumuştur onun vasiyetini.. ve bu davranışıyla, antonius'a ve mısır'a karşı savaş konusunda kararsız olan senatorler, celallenip; "savaş.. mısır'a savaş.. antonius'a savaş.." diyerek mısır'a yol almışlardır..
  
  bir romalı asla ve asla mısır'da, mısırlı sevgilisinin yanına gömülemez! roma topraklarını mısır hanedanına bırakamaz..! senatus'un bu celallenmesi bu yüzdendir..
• trt 'nin 15 eylul 2005 tromso galatasaray maci saatine denk getirdiğinden birçok galatasaraylı augustusseverin izleyemediği yapımın adı. trt'den yeniden yayınlaması için istekte bulunmak lazım; vcd veya dvd olarak bulmak çok zor bu eseri..
• pax romana 'dan evvel son kardeş kanının aktığı roma'daki iç savaşta kazanan taraftır. [marcus antonius 'a karşı]
  
  mühim şair horatius augustus ile marcus antonius arasındaki -daha önceki iç savaşları hatırlatan- yeni bir iç savaşı şöyle anlatır, yerer:
  
  [epodes, vii]
  
  latincesi:
  quo, quo scelesti ruitis? aut cur dexteris
  aptantur enses conditi?
  parumne campis atque neptuno super
  fusum est latini sanguinis,
  non ut superbas invidae karthaginis
  romanus arces ureret
  intactus aut britannus ut descenderet
  sacra catenatus via,
  sed ut secundum vota parthorum sua
  urbs haec periret dextera?
  neque hic lupis mos nec fuit leonibus
  umquam nisi in dispar feris.
  furorne caecus an rapit vis acrior
  an culpa? responsum date. @1
  tacent et albus ora pallor inficit
  mentesque perculsae stupent.
  sic est: acerba fata romanos agunt
  scelusque fraternae necis,
  ut inmerentis fluxit in terram remi
  sacer nepotibus cruor.
  
  [epodes, 7]
  
  türkçesi:
  imansızlar, nereye koşuyorsunuz? neden, daha önceden kınına sokulmuş bu kılıçları tekrar ele alıyorsunuz? sehralarda ve denizlerde az mı latin kanı döküldü? bu hazırlık ne tamahkar kartaca'nın muhteşem kalelerinin yıkılması; ne de, bu ana kadar kendisine hiç saldırılmamış britanyalı'nın, "mukaddes yolu" zincirbent olarak inmesi içindir; ancak, part 'ların bir duası yerine gelsin de bu şehir kendi eliyle kendini vursun diyedir! kurtların ve aslanların kendi aralarında bile hiç bir zaman böyle bir adet mevcut olmamıştır. bu bir kör kızgınlık mıdır? bir dayanılmaz öfke midir? bir ukubet midir? cevap veriniz? susuyorlar ve yüzleri sapsarıdır ve kafaları şaşkınlıktan donakalmıştır. mesele şudur: bir takım korkunç alınyazıları romalıları zorluyor. bu, kendisinden sonra gelenler için meşum olan remus'un kanı toprağa aktığı günden beri, kardeş katilliğinin, çekilen cezasıdır.