karyatid

• karyatid, antik yunan ve roma mimarisinde başlarıyla üst yapıyı destekleyen, sütun yerine kullanılan kadın figürlü taşıyıcı unsurlara verilen addır.
  
  vitruvius, mimarlık üzerine on kitap isimli eserinde bu mimari unsurun ortaya çıkışından şu şekilde bahsetmektedir:
  
  “mimarın iyi bir tarih bilgisine sahip olması gereklidir, çünkü bir yapıtın tasarımında süslemeli kısımlar arasında öyleleri vardır ki, mimar bunları kullanmasının nedenini soranlara açıklayabilmelidir. örneğin, karyatid adı verilen uzun giysili kadınların mermer heykellerini sütun yerine kullandı ve pervaz (korona) ile damlalıkları (mutule) kadınların başı üzerine yerleştirdiğini düşünürsek, mimar soranlara şu açıklamayı yapacaktır:
  
  peloponnesos yarımadasında bir kent devleti olan karia, yunanistan'a karşı perslerin tarafını tutmuştu. daha sonra savaşta zafer kazanıp özgürlüklerini ele alan yunanlar, seferberlik ilan edip karia halkına savaş açtılar. kenti ele geçirerek erkekleri öldürdüler ve kenti ıssızlığa terkettiler, kadınları da köle olarak kaçırdılar. ancak kadınların uzun giysilerini ve diğer evlilik simgelerini çıkarmalarına izin vermeyerek, onları zorla teşhir ettiler. bu kadınlar utançlarının ağırlığı altında ezilerek sonsuza dek köleliğin temsili haline geldiler ve devletlerinin kefaretini ödediler. böylece dönemin mimarları karia halkının günah ve cezalarının ardılları tarafından da bilinerek sürdürülmesi için kamu yapılarına taşıdıkları utanç yükünü gösterircesine bu kadınların heykellerini yerleştirdiler.”