hesabın var mı? giriş yap

  • thomas vaughan adindaki bir ingiliz tüccarin kaleme aldigi ingilizce basilmis ilk türkce gramer kitabi. kapagindaki bilgilere göre vaughan izmir'de tüccarlik yapmis, kitabi ise 1709 yilinda londra'da yayinlamistir. eserde, önce türk dilinin grameri incelenir; ardindan, bildigim kadariyla, anadolu türkcesinin ilk olarak latin harfleriyle yazildigi örnek diyaloglara gecilir. vaughan'in dilbilimci olmamasinin getirdigi her zaman birbirini tutmayan imlayi, özgünlük bozulmasin diye, hic degistirmeden biraktim. bilinen ilk ingilizce-türkce diyaloglar ve ilk defa latin harfleriyle yaziya gecirilmis ücyüz yil önce konusulan türkce asagida sizleri bekliyor:

    turkche tekelumat (turkish dialogues)

    evelky tekelumat (the first dialogue)

    sabah kaldughy zaman suileshmec ichun (for discourse sake, when about to rise in the morning)

    -bre oglan sabah yakinmy? (ho boy, is it nigh day?)
    -ghyunash bile dogdy bir saatdan artik dur. (the sun hath been up above an hour.)
    -hich oile olurmy? ta bukadar chok oyudummy? (is that false? or have i slept so long?)
    -pengerelery achdugumzaman gurursenghiz. (you'll see when i have open'd windows.)
    -gercheksin. tez imdy bonga zibunimy ve koftanimy ghetur. (thou'rt in the right. bring me therefore presently my wastcoat and undervest.)
    -ishte, sanduk ustunde bashingiz yanínde dur. (see, they are on the chest nigh your head.)
    -var imdy bonga su ghetur, ellerimy ve yuzimy yuyaim. (go then, bring me water to wash my hands and face.)
    -isijakmy istersengiz? (will you have it warm?)
    -yok; ben o kadar hape deghilim. (no; i am not so chilly.)
    -silagec kande dur? bre murdar ne ile silinaim? (where is the towel? out you sloven, what shall i wipe with?)
    -sultanum temuz yok dur, ben onlary chamashire yaikamaghe virdim. (sir, there's none clean; i have given them to the washer.)
    -imdy ghymleghimle silinaim. (then i'll wipe with my shirt.)
    -shimdilic bu makrameyi alling, ke temiz dur. (this towel you make this moment, for 'tis clean.)
    -benim chorablerim nere dur? (where are my woolen socks?)
    -all, bende dur. (here they are, take them.)
    -pabuchlerimy sildingmy? (have you clean'd my shoes?)
    -daha silmadim emma siz gaininge ben silerim. (i have not yet wip'd them, but whilst you dress your self i will wipe them.)
    -tez ile imdy. (quickly then.)
    -emringhize moteim. (i'll obey your command.)

    -oghlan iskemyly ghettur. (boy bring a chair.)
    oturunguz sultanim kerem aileng. (pray, sir, sit down.)
    ya sultanim ne dir halingiz? (well, sir, how goes the world with you? (or how do you?))
    -shuker, alhemdulillah. (well, god be prais'd.)
    -hizmettinghiz varmy? bir shei lazimmy? (have you any service? have you need of any thing?)
    -ben size bir rige itmeghe gheldim. (i came to beg a favour of you.)
    -haman tec buyurung. (then freely command.)
    -agher ishingiz yokise benim'le charshuye gheling; sizing'le bir cauch shei satun alsem gherec ke bildighim deghil. (if you have no business come with me to the bazar (or shops) i need you to buy some things which i don't understand.)
    -ne satun almak istersin? (what will you buy?)
    -agem sejadelery ve kilimlery, ve dulbendleri, ve bugasilery. (persian carpets, striped ones, muslins and callicoes.)
    -nola, bash ustune, neshekil akchanguz var dur? (well, on my head be it, what sort of money have you?)
    -ufak akche. (small money.)
    -ufak akche gedgmez, zera agemar arslanidan ve ya altundan gairy akche almazler. (small money will not pass; for the persians will not take other money than lyon dollars or gold.)
    -nichun? (why?)
    -zera ufak akche aresinde zuyuf akche chok dur. (because among small money there is much false.)
    -korkarim bende aldandim. (i fear i have been cheated.)
    -nige? (how?)
    -dun on besh rial grush buzdum; bilmem akche eyumydur, fanamy dur. (yesterday i receiv'd 15 ryal or weighty dollars; i don't understand money, whether it be good or bad.)
    -kimdan buzdunghiz? (who did you receive them of?)
    -onuny bir tchufudan beshiny mehanegidan. (ten of a jew, and five of a taverner.)
    -ghyuster, bakaim, puh ne guzel akche, yarisy kelp dur. (show it, i'll look on it, puh, what brave money, half is false.)
    -ya nige ideim shimdy? (and how shall i do now?)
    -ne chare, zarar chekersinghiz, gecheni bazarde harge idersinghiz, ghegemainy saklarsiz. ya yine sherab alub mahanegiye virirsinghiz. (what remedy, you must stand by the loss, what passes, spend at the bazar; what will not, keep: or when you buy wine again, give it to taverner.)
    -varaim imdy evve, gairy akche alaim. (i will go home then, and take other money.)
    -varinghiz, emma tez ghellinghiz, zera koshluk gedgdy, oile yaklashdy. (go, but come quickly, because the morning is past, and noon draws nigh.)
    -ben tez ghelurum, haman yabane ghitmenghiz. (i will come presently only don't go abroad, (or be out of the way.))
    -yok ghitmem, sizy bunde beglerim. (no i will not go away, i'll stay for you here.)
    -imdy allah ismarladic. (then god be with you. adieu.)
    -var saglikile. (go in safety.)

    -oglan. (boy.)
    -leppec sultanum. (command sir.)
    -ghettur bonga divity, ve kelemlery, hem bir iki tabac kyahid o ghellinge, ben bir mectub yazaim. (bring me an inkhorn, and pens, and a sheet or two of paper whilst he is coming, i'll write a letter.)
    -divit hazir, emma ichinde ne lika var, ne murekkeb. (the inkhorn is ready, but there is neither lika, (that is cotton or silk or the like) nor ink in it.)
    -ya nige oldu? (and what's become of it?)
    -bilmem, zahir kurudy, yuvarlek oldy, ichinden chekdy. (i know not; sure 'tis dry'd up, become a pellet, and rolled out.)
    -ya nichun gyuzetmazin? (and why don't you look to it?)
    -ne ecsighim benim? ben yazigy deghil im. (what is't to me? i am no writer.)
    -gyundan gyune bir az su kosang ne olurdy? (if daily you put a little water to it, what trouble would it be?)
    -katerime ghelmez. (i don't remember it.)
    -ya akling nerade dir? (and where are your brains?)
    -benim gairy khidmetlerim chok dur. (i have a great deal of other business)
    -var imdy murekeb shishe sen ghettur. (go then, bring the ink-flask.)
    -ondade hitch bir shei yok dur. (there's nothing at all.)
    -otaghy gyun iki akchelik murekeb aldim idy; nige oldy? (the other day i bought two aspers worth of ink; what's become of it?)
    -ne asil otaghy gyun? iki ay ghedgdy, belky dahy ziyade. (what other day? 'twas two months ago, and perhaps longer.)
    -hala ghettur bakaim. (bring it now, i'll look, or see.)
    -ishte bak, hem gyuflammish hem kurumish dir. (look, see 'tis both mouldy and dry'd up.)
    -var imdy dugandan bir akchelik al. (go then, buy an asper's worth at the shop.)
    -vir imdy akche. (give me money then.)
    -yaningde bir akche bulunmazmy? (have you not an asper about you?)
    -kalmady. (no; (or none remains.))
    -benimde ufak akche yok dur. (i have no small money.)
    -var viresy al, sungre viruruz; yokse bize inanamzmy dersin bir akchelik murekebe? (go take it upon tick, we'll pay hereafter; or do you say he will not trust us for an asper's worth of ink?)
    -inanur, emma aiepdur. (he'll trust, but is's a shame.)
    -var, chok suileme. (go, don't prate so much.)
    -ishte ghetturdum. (see i have brought it.)
    -duc imdy divite, ne pec suluimish. (pour it then into the inkhorn, how watry it is.)
    -gairisy yok dur. (there's no other.)
    -ricdan nerede dir? (where's the sand box?)
    -divit yaninde gurmezmysin? (don't you see it by the inkhorn?)
    -ya balmumy nige oldy? (well, what's become of the wax?)
    -bakaim, raflarde idy; daha dururmy bilmem. (i'll look; it was on the shelf; whether it be there still, i know not.)
    -bak, hem bir mum yak, muhurleyejek zamande hazir olsun. (look, and light a candle, let it be ready against sealing.)
    -daha atesh yakmadim. (i have not yet kindled the fire.)
    -kav chakmak yokmy dur? (have you not a steel and tinder? (kav is leather us'd as tinder))
    -var; emma ghibrit yok dur. (yes; but there's never a match.)
    -yok olasin bulaiky: heb yok, hep yok. (i wish thou wert not: all's no, all's no, (with you.))
    -var imdy kungshilikde yakiver. (go then to the neighbourhood, and light it.)
    ghel, ghel, bu gyun aying cauchingy gyunidir? (come, come, what day of the month is this?)
    -bonga sorarsenghiz, ne ay bilurum ne gyun. ( if you ask me, i know neither the month, nor the day.)
    -hai eshec, hai. (away ass, be gone.)

  • bu şekilde yürümeyi seviyorum. hem vücut daha dik oluyor hem de sırt ve boyun ağrılarıma iyi geliyor. lakin ne vakit bu şekilde yürüsem, bu şekilde yürüdüğümü gören kadınların bana bakmayacağını düşünüp ellerimi çözecek gibi oluyorum. hemen sonra normalde de bakmadıkları aklıma gelince bu fikrimden hemen vazcayıyor kaldığım yerden devam ediyorum.

  • yaşımı başımı aldım, zarif, kültürlü, iş hayatında saygı gören bir kadınım fakat sevgilim bana denyo, bazen de anten diyor.

  • cocuk, cocuk gibiler. hiçbir seyden haberleri olmayan tipler.

    "saglik sistemimiz super" demis, "hemen mudahale ettiler" bla bla. guzel ablacigim, sen ilk müdahale icin amerikan hastanesi ya da acibadem'e gidersen tovbe bismillah allah kadar iyi mudahale ederler. valide hanim amerikan hastanesinde kolon ameliyati oldu, polip neredeyse izzeti ikramdan utandigi icin vücudu terk edecekti.

    sen bir de siradan bir devlet hastanesini bir denesene, sonra konuşalım şu sistemi he, ne dersin?

  • doğum gününden bir gün önce ablanın evine gidilir, yaş 33.

    abla 8 yıl önce sıradan bir adamla evlenmiştir, kız kardeş anlam verememiştir bu duruma, dünya da bu kadar yakışıklı karizmatik erkek varken neden bu adam diye...
    o sıralarda kendisi çok parlak bir adamla çıkıyordur, ve arka planda onunla sevgili olmak isteyen başka erkeklerde vardır. (kızımız güzel sonuçta)
    halihazırda sevgilisi olan adam kıza evlenme teklif eder, ama kızımız maymun iştahlıdır, sonuçta bir ömür geçirilecek ya ötekiler daha iyiyse...
    yıllar böylece geçiverir daha iyisi daha iyisi derken.

    bir gün kızımız bakar etrafında parlak, karizmatik, yakışıklı erkekler dolaşmaz olmuş, insanlar onu birileriyle tanıştırmaya başlamış kendi yeteneğini kaybetmiş gibi…

    “şöyle bir adam var, ama boşanmış, ama çocuklu” vs. laflarını duymaya başlar kızımız. inanmak istemez duyduklarına, tamam yaş ilerlemiş olabilir ama hala güzeldir, hala ruhu herkesin peşinde koştuğu o kızın ruhunu taşımaktadır.

    gece olur, abla enişte ve iki sevimli çocuk yatak odasına uyumaya giderler, içeriden sohbet ve gülüşme sesleri gelir, sıcacık bir yuvanın gülüşme sesleri...
    kızımız koca salonun kanepesinde gözlerini tavana dikmiş uyumaya çalışmaktadır. daha önce kendini hiç bu kadar yalnız hissetmemiştir.

    gözlerini kapatır, sabah olduğunda geçmişteki güzel günlerine uyanabilmek umuduyla,

    sabah olur, gözlerini açar güzel kızımız; yaş 34.

    edit: güzel kızımız şuan evli ve çocukludur. boş yere ümitlendirdiği için kızanlar olmuş :)

  • gelisen teknoloji ile sahlanan kapitalizmin hergecen gün artan ürün ceşitliligi karsisinda gelistirdigi bir üretim yöntemi.
    ayni üretim bandini kullanarak farkli ürünler üretebilmeye olanak saglayarak. esnek üretim modelleri dogurur.
    bu durumda elektronik ürünler üzerine uzmanlaşmiş, hatta sadece televizyon üreten bir fabrika, televizyona olan taleplerin
    azalma eğilimini önceden fark ederek hemen yeni bir ürüne yönelir. ayni üretim bandinin farkli islemesiyle artik cep telefonu
    üretmeye koyulur. böylelikle milyonlarca dolar seymaye yatirilmis makinalar bosta durmaz, satilacak, pazarlanacak yeni yeni
    ürünler ortaya cikararak, tüketime dayali dünya ekonomisine katkilarini hic eksik etmezler ****.

  • torpili bulan 20li yaşlarda çoluğu çocuğu savcı hakim yaptınız. daha hayatında ev geçindirmemiş fatura ödememiş tipler insanların hayatı hakkında karar veriyor. bir on sene sonra asıl bunlar palazlanıp bir yerlere atanınca görün siz.

  • sadece nuri bilge ceylan filmlerini sikistirmaya yarayan bir codec cesidi. algoritmasi cok basittir sadece key frame'ler birakilir delta frame'lere gerek kalmaz. key frame'ler de jpeg olarak sikistirilsa olur. mesela bir nuri bilge ceylan filmi dort sahneden olusuyor diyelim. sikistirdigimizda elimizdeki veri su olacaktir:

    sahne 1 - 35dakika
    sahne 2 - 25 dakika
    sahne 3 - 45 dakika
    sahne 4 - 15 dakika

    boylece tum filmi toplam 4 tane jpeg + sure bilgisine indirebiliyoruz. sesleri de dusuk bitrate'le kaydetsen olur, 680mb'lik divx oluyor sana 30mb'lik nbm. (nuri bilge movie).

    en buyuk ozelligi kayipsiz bir sikistirma algoritmasi olmasidir.

  • tam da bu yüzden cumhuriyet çok güzeldir, çünkü duvarlarda altın rengi, iğrenç, eğreti, arabesk, çirkin arapça tuğralar, sakil ve kıro altın varaklı koltuklar, etrafa yayılan korkunç, zeka seviyesi düşürücü bayık bir tasavvuf müziği çakmasıyla, haremlik selamlık akpli cahil kodaman düğünü gibi zavallıca değil, valsle, zarafetle, güzel yemek ve güzel içkiyle kutlanması gerekir. cumhuriyet medeniyettir, ince zevktir, her zaman da öyle kalacaktır.

    edit: entriyi kesip biçip mağduriyet çıkaran, sen evinde istediğin gibi kutla, kimse sokaktaki adama içki iç, illa vals yap demiyor (zaten sen de bunu biliyorsun ama mağduriyet fırsatı, ah o mağduriyetler) ama devlet erkanı bu günü olabilecek en şık şekilde kutlamak zorunda. bugün yine beni güldürerek sevaba girdiniz, aptal sizin sülalenizdir ve evet medeniyet içki içene, istediği gibi giyinene, dans edene kudurmuş gibi bakan terliksi hayvanlar olmadan bunları yapabilmektir.

    debe editi: (bkz: umut örüyoruz insiyatifi)

    ayrıca: (bkz: sultan abdülaziz'in valsa davet bestesi)*

  • --- 1 ve 2. bölüm spoiler ---

    ilk iki bölüm itibariyle gizemli ilerleyen dizi. 1. bölümdeki mr. heart'ın boğulma sahnesinde wanda rolü dışına çıkmış ve vision'a "help him" derken aksanı değişmişti. 2. bölümde de arıcı kostümü giyen s.w.o.r.d. ajanını gördüğünde "no" demiş ve zamanı geriye almıştı. buradan anlıyoruz ki wanda tam olarak biri tarafından manipüle edilmiyor. içinde bulunduğu dünyanın sahte olduğunun kısmen farkında ama saadetinin bozulmaması için dış müdahaleleri engelliyor gibi. ayrıca ilk bölümde mrs. heart'ın, wanda'ya "stop it" derkenki ağlamaklı ve korkak hâli de bütün bunları yapan kişinin wanda'nın kendisi olduğu izlenimini veriyor.

    stark endüstriye ait tost makinesi reklamı aslında wanda'nın travmasına gönderme. hatırlarsanız age of ultron'da wanda, kardeşi pietro'yla beraber stark endüstriye ait bir bomba yüzünden saklandıklarını ve bombanın patlayıp kendilerini öldürmesini tam üç gün boyunca beklediklerini söylemişti. reklamda tost makinesinin sanki bombaymış gibi biplemesinin sebebi de bu. benzer şekilde ikinci bölümdeki "strucker watches" reklamı da aslında wanda ve pietro'ya sokovia deneylerinde işkence eden strucker'a gönderme. zaten saatin üstünde de hydra amblemi vardı. sanırım ilerleyen bölümlerdeki reklamlar da wanda'nın mevcut travmalarına dair ipucu vermeye devam edecek ve belki pietro'nun ölümüne ve thanos'un snapına dair göndermelerle de karşılaşabiliriz. ayrıca reklamlardaki kadın ve adam da wanda ve pietro'nun ebeveynleri olabilir.

    vision'ın öldüğü hâlde nasıl hayatta olduğunu merak etmiştik. bunun cevabı "hayatta değil" şeklinde olabilir. mr. heart boğulurken gördük ki vision, wanda ona emir verene kadar hiçbir müdahalede bulunmadı. normal vision ise dayanamaz ve mutlaka bir şeyler yapardı. bu dizide gördüğümüz vision ise wanda'nın aksine wanda tarafından kontrol edilen bir hayalmiş gibi gözüküyor. neyse bakalım.

    ikinci bölümde üzerinde s.w.o.r.d. logosu olan oyuncak bir helikopter görmüştük. belli ki s.w.o.r.d. ajanları bir şekilde dışarıdan wanda'nın bulunduğu dünyaya giriş yapmaya çalışıyorlar. zaten helikopteri gördükten hemen sonra ajan monica rambeau'yu -captain marvel'daki küçük kız- gördük. kendisi bu helikopter sayesinde dünyaya giriş yapmış olabilir ya da o helikopter başka bir amaca hizmet ediyor da olabilir. bununla alakalı iki yorum var: ya o oyuncak helikopter aslında bir drone idi ve sitcom dünyası, bunu ilgi çekmemesi için -malumunuz konsept 60lı yıllar- o dünyanın yasalarına uygun hâle getirip oyuncak helikopter olarak gösterdi ya da helikopter, pym partikülleriyle yapılıp küçültülmüş gerçek bir helikopterdi. bekleyip göreceğiz.

    wanda'ya radyodan ulaşmaya çalışan ve "bunu sana kim yapıyor?" diyen kişi (bkz: ant-man and the wasp)'ta gördüğümüz polis jimmy woo karakteriydi.

    "the devil's in the details", "that's not all he's in" gibi replikler de marvel'ın şeytanı olan mephisto karakterine foreshadowing olabilir. mephisto'nun bu dizinin kötüsü olacağına dair söylentiler dolaşıyordu. ayrıca o tüyler ürpertici, tarikatmış gibi hep bir ağızdan tekrarlanan "for the children" replikleri de pek hayra alamet değil. çizgi romanlarda mephisto'nun wanda'nın çocukları peşinde olan bir karakter olduğunu düşünürsek o replikleri de kafamızda bir yere oturtabiliriz.

    edit: dizinin introsunda dikkatli bakılınca grim reaper'ın kaskı görülüyor. bkz bu karakter çizgi romanlarda vision'ın düşmanıymış sanırsam. ilerleyen bölümlerde görebiliriz kendisini.

    --- 1 ve 2. bölüm spoiler ---