aziz istanbul

• bir munir nurettin selcuk bestesi...
  yahya kemal beyatli siiri...
  soylememek herkesin harci deildir..
  
  sana dün bir tepeden baktim aziz istanbul
  gormedim gezmedigim, sevmedigim hic bir yer
  omrum oldukca, gonul tahtima keyfince kurul
  sade bir semtini sevmek bile bir omre deger
  
  nice revnakli sehirler gorulur dunyada,
  lakin efsunlu güzellikleri sensin yaratan
  yasamistir derim, en hos ve uzun ruyada,
  sende cok yil yasayan, sende olen, sende yatan
• tüm şiirin ağırlık merkezinin "sana dün bir tepeden baktim aziz istanbul" mısrasına oturduğu eser.
  
  yahya kemal'in istanbul güzellemesini yaparken ona bir "tepeden" bakmasının sebebi belki de, ancak 'silüetini' gördüğünde şiirinde ve tarihinde yaşattığı güzellikleri görebiliyor olmasıdır.
  
  artık şehrin ve onun insana dayattığı hayatın değişmekte olduğu bir istanbul'a "tepeden" değil sokakların içine girecek olsa menderes'le bambaşka bir dünyaya girmiş istanbul'da şiirinde yazdıklarının hiç birisine delil bulamayacaktı. geceleyin ışıl ışıl olan manzaraların tüm iğretikleri örtmesi, gece şehrin koyu makyaj yapmış bir kadın olması gibi...
  
  belki de bu yüzden bile isteye "tepeden" bakmıştır.
• "bir sabah konservatuara erken gitmiştim. münir bey'in oda kapısı açıktı ve masasının başında notalara eğilmiş haldeydi. ben fark edince çağırdı ve şu beyanda bulundu:
  
  -dün sabah ezanında, vişnezâde camiî'nin hâfızı, hicaz makamında çok güzel bir ezan okudu. 'aziz istanbul ' şarkısının başına bir kadans ekledim. dinle bakalım nasıl olmuş.
  
  şarkıyı eskiden defalarca baştaki serbest kısım olmadan icrâ etmiştik. şimdi yeni başlangıcıyla okuyordu. hakikaten de çok mükemmel olmuştu. hayranlığımı belirttim.
  
  -bu konserde bu şekliyle okuyacağım, dedi.
  
  ismet bozdağ 'beyaz arılar ' kitabında, -ben ikaz ettiğim için münir bey onu ekledi, diyor. halbuki bu kısmı yazdığı gecenin sabahı değişikliği ilk dinleyen benim. esasen münir bey 'in benim veya başkasının değerlendirmesine hiç ihtiyacı da yoktu. o sabah eserin verdiği heyecanı bana da aktarmak istemişti. herhangi bir görüş beyan etmek o an için mümkün değildi. çünkü, mûsikî dünyasında, kıdem ve merâtib-i silsile anlayışı, askerlikten daha disiplinlidir.
  
  zaman geçti, plâkçı canavarları bu eseri, kenar mahalle ağızlı bir şarkıcıya okutarak parsa topladılar."
  
  fırat kızıltuğ
• yahya kemal'in sağlığında hiçbir kitabı yayınlanmamıştır. ölümünden sonra yayınlanmış kitaplarından biri olan aziz istanbul, yahya kemal'in istanbula dair yazdıklarının derlemelerinden oluşuyor. kitapta istanbul'u merkezine alarak yazdığı ütopyaları bile bulunmakta. türklüğün bu şehre 500 sene gibi kısa bir sürede silinemeyecek bir şekilde yerleşmesini, istanbul'un manzarasını şimdiki new york'a yerleştirmek gibi şaşırtıcı ve harikulâde bir durum olarak görüyor yahya kemal. nitekim 5 asır önce istanbul bizanstı. türk istanbulunun doğuş aşamasındaki tarihi süreçten de bahsedilmekte. özellikle 1090 da istanbul'u kuşatan peçenek türklerinin, bizans kışkırtmasıyla birlikte kumanlar tarafından hezimete uğratılmalarından bahsedişi dikkat çekiciydi. bu olaydan anna komneno'nun babası alexios komnenos'u övdüğü alexiad adlı kitabında detaylıca bahsedilmektedir. vatanın yekpareliğini sağlayan istanbul'un fethi yahya kemal açısından çok önemlidir. nitekim fetih gününü muazzam betimler cümleleriyle. fetih sonrasında istanbulda girilmiş bulunan imara da önem vermektedir. "cetlerimiz yalnız mimaride değil, her şeyde, dâhiyâne yapmasını bilmişler, lâkin yazmasını unutmuşlar. bu bizim feci bir talihsizliğimizdir." der bu doğrultuda. istanbul sevdalıları için dikkat çekici küçük detayları barındırıyor kitap. onları öğrenmek gerçekten keyif verici.
• türkiye'de doğmuş olma şansını yakalamış olup da istanbuldan uzakta heder edilmiş bir ömre ağıt diye hissettim ben bunu.
  
  yasamistir derim, en hos ve uzun ruyada,
  sende cok yil yasayan, sende olen, sende yatan
• bülent ersoyun^** azız ısdanbul şeklinde telaffuz ettiği tamlama.
• bahsi geçen tepe pierre loti değildir. mihrabat korusu'nun olduğu kanlıca tepesi ya da mihrabat tepesi olarak bilinen yerdir.
  
  dünyanın en eşsiz mehtabı da buradan izlenir.
• cok icince, istanbul'u puslu ve dumanlar arasinda bir kadin siluetinde gormenizi saglayan sarki. istanbul hicbir zaman istanbul olmuyor o zaman. istanbul herkes oluyor. tum pismanliklar, kirdigin, yari yolda biraktigin herkes istanbul oluyor.
• yahya kemal'in meşhur şiirlerinden biri.
• dinlediğinde insanı 1900 lere götüren bir münir nurettin selçuk bestesi.