bağ-ı dehrin hem hazanın hem baharın görmüşüz

• merhum üstad bekir sıdkı sezgin tarafından hüseynî makamının en parlak örneklerinden biri olarak bestelenmiş olup, en muhteşem icrası da bora uymaz tarafından gök kubede hoş bir sada olsun diye icra edilen şaheser.
• çorlulu ali paşa tasarruflar cercevesinde sair nâbi'ye verilen maasi da kestirmistir. nabi cok zor durumda kalmistir.
  
  aktarilanlara göre ali pasa ne siirden, ne sairden ne de dogrudan nâbi'den hazzettiginden, bir bahane ile nâbi'nin evini de yiktirmistir. iste evinin de yikilmasi ile nâbi yedi beyitli bir gazel yazar: bağ-ı dehrin hem hazanın hem baharın görmüşüz
  
  rivayet odur ki, bu gazeli okuyanlar söyle demislerdir: "keşke yüz evi olup yüzü de yıkılsaydı da nâbî’den, böyle yüz eser kalsaydı"
  
  bu gazele ilk nazireyi yahya kemalyazmistir: (ki bunun son misrasi manaca cok güzeldir)
  
  hayli şeb encümden efzûn câm-ı cemler görmüşüz
  bezm-i cemden sonra subh-i muhteşemler görmüşüz
  
  hüsn ü aşk iklîminin feyziyle sermest-i bahâr
  reng ü bûy eksilmeyen bâğ-ı iremler görmüşüz
  
  meyle hâfız, neyle mevlânâ’yı tezkâr eyleyen
  pür-terennüm kişver-i rûm ü acemler görmüşüz
  
  şûh şîrinler yüzünden dağ delen ferhâdlar
  aslıhanlardan yanan âşık keremler görmüşüz
  
  zikre lâyık bahsi ancak zevkıdır ömrün kemâl
  gerçi tâli’den nihâyetsiz sitemler görmüşüz
  
  buna da ek olarak bir tahmis de sair veysel öksüz tarafindan yazilmisir.
  
  (bkz: #30563302)
  
  rengi yâkut, lemsi âteş gonce femler görmüşüz
  yâre dert, ağyâre dermân çok sanemler görmüşüz
  mest olur yâdıyla yârân, özge demler görmüşüz
  hayli şeb encümden efzûn câm-ı cemler görmüşüz
  bezm-i cemden sonra subh-i muhteşemler görmüşüz
  seyre dalmış gül görüp gülşende lâl olmuş hezâr
  besteler nakletti hûblar meclisinden rûzigâr
  teşnedir bir lâhza ayrılmaz çemenden cûy-i bâr
  hüsn ü aşk iklîminin feyziyle sermest-i bahâr
  reng ü bûy eksilmeyen bâğ-ı iremler görmüşüz
  binde birdir şimdi dilden yâr için zâr eyleyen
  kendisin inkâr eder hep aşkı inkâr eyleyen
  ehl-i dil olmak gerekdir meyl-i dildâr eyleyen
  meyle hâfız, neyle mevlânâ’yı tezkâr eyleyen
  pür-terennüm kişver-i rûm ü acemler görmüşüz
  duymuşuz gurbette sessiz canhırâş feryâdlar
  zâhiren şen, bâtınen âh eyleyen nâ-şâdlar
  çâresizlikden içip berbâd olan âbâdlar
  şûh şîrinler yüzünden dağ delen ferhâdlar
  aslıhanlardan yanan âşık keremler görmüşüz
  gül niyaz eylerse âşık andelîb olmaz mı lâl
  keşf-i esrâr eylemek ey dil mehabbetsiz muhâl
  aşkı anlatmazsa öksüz, bunca tahmîs kîl ü kâl
  zikre lâyık bahsi ancak zevkıdır ömrün kemâl
  gerçi tâli’den nihâyetsiz sitemler görmüşüz
• nâbi'nin bu meşhur gazelinin ilk iki beyitini bekir sıtkı sezgin muhayyer makamında bestelemiştir.
• baharın da hazanın da rüzgar gibi geçtiğini biliriz biz
• "türkçeden türkçeye" tercümeye yeltenmek haddimize değil ama manası yaklaşık olarak şöyledir:
  
  1.zaman denen bu bağın baharını da sonbaharını da gördük. neşe meltemleriyle de gam ruzgarlarıyla da karşılaştık.
  
  2. ikbal meyhanesinde mevki sahibi oldun diye çok da böbürlenme. zira bu meyhanede akşam içip kendinden geçerek gururla nara atanların sabah baş ağrısından uyanamadıklarını gördük.
  
  3. gönlü kırık olanların attıkları bir ah topudur ki nice sultanların yıkılmaz sanılan kalelerini yıktığını gördük.
  
  4. dertli olanların ve incinmişlerini gözlerinden akan suların meydana getirdiği seller ile, nice koca koca malikanelerin yerle bir olup gittiğini gördük.
  
  5. o garipler ki bütün sermayeleri can yakıcı bir "ah"tan başka bir şey değildir. o "ah" oku ile nice hızlı süvarilerin yere yıkıldığını gördük.
  
  6. oturduğu makamın kendine itibar kattığını sanan mağrur nicelerini gördük ki bir gün oradan uzaklaştıklarında el pençe divan durarak hizmetkar konumuna düştüler.
  
  7. o elinde gururla kaldırdığın kadeh bir bakmışsın bir gün dilenci çanağına dönmüş. biz buna benzer çoklarını gördük.
• dünya malının peşinde koşmanın ve mevki-makam-iktidar hırsının anlamsızlığı ile bu kişilerin trajik sonu, ancak böyle ifade edilebilirdi.
• (bkz: #47106664)
• https://www.youtube.com/watch?v=hxijosz9w1c